Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ Nghị luận về một đoạn thơ bài thơ

– dạng bài so sánh giữa hai đoạn thơ, bài thơ.

hai ngữ liệu được lựa chọn sẽ có net tương đồng, gần gũi.

ví dụ: trong bài thơ “mùa xuân nho nhỏ”, thanh hải có viết:

“ta làm con chim hótta làm một nhành hoata nhập trong hòa camột nốt trầm xao xuyến”

có những điểm gặp gỡ trong tư tưởng với nhà thơ tố hữu trong bài thơ “một khúc ca xuân”:

“nếu là with chim, chiếc láthì with chim phải hót, chiếc lá phải xanhlẽ nào có vay mà không có trảsống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”

em hãy so sánh hai khổ thơ trên để thấy được những điểm gặp gỡ của hai nhà thơ.

iii. yêu cầu cơ bản khi làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ

muốn làm tốt bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ cần có năng lực cảm thụ văn chương, ồng thời phải nắng phánthàn vững, . Bài NGHị Luận về đoạn thơ, bài thơ cần gắn với sự cảm thụ, bình giảng, chỉ ra những nhận xét, đánh giá cai, cai ẹp cụ thể của tac pHẩm (về n tác phẩm (về n -dun cá, cái, cái. , giọng điệu…)

tìm hiểu phân tích thơ là một việc khó, đánh Giá về thơ lại càng khó và pHức tạp hơn bởi lẽ thơ là sản pHẩm của cảm xúnc, tríng tưởng tượng mang dấu ca nh qua trình tiếp nhận thơ ca cũng đồng thời là một qua trình tiếp nhận mang tính chủ quan sâu sắc. vậ vậy, bài nghị luận cần có sự kết hợp giữa việc trình bày hiểu biết về những “dấu ấn cá nhân” của tác giả, ồng thbo lo. >

kiến ​​thức thể hiện trong một bài nghị lận về đoạn thơ, bài thơ là kiến ​​thức tổng hợp, kết hợp của nhiều hiểu biết trong đó có Sáng tac… vấn ề ề bám sat vào ặc trưng thể loại thơ (ặc trưng về từ ngữ, hình ảnh, car ngắt nhịp, cấu tứ…) ể ể phân tích nghị lon là rất quan quan trọng.

khi giới thiệu bài thơ nên để ở phần mở bài với tên bài thơ. Để tìm hiểu giá trị bài thơ (bao gồm giá trị nội dung và nghệ thuật). học sinh có thể chọn cách phân tích cắt ngang (tức là theo bố cục- các đoạn thơ), hoặc bổ dọc (tức là theo các ý trong bài thơ). với cách phân tích thứ nhất, cần nắm chắc bố cục của bài thơ, từ đó phân tích từng đoạn cho đến hết bài thơ. Còn cach thứ 2 trước hết cần bao quát ược hệ thống ý (cũng có thể đó là những biểu hiện diễn biến cảm xúc của nhân vật trữ tình), sau đó tập hợp phíc.

quá trình phân tích, cảm nhận phải theo một trình tự từ nghệ thuật đến nội dung. Đây là qua trình đi ngược lại với qua trình sáng tác của nhà thơ, là qua trình trong việc gop phần thể hiện tư Ựởng chủc. người đọc tự giải mã những tín hiệu ngôn ngữ để tìm đến tư tưởng, nội dung cảm xúc mà nhà thơ gửi gắm. Đồng thời cần đánh giá được vị trí vai trò của đoạn thơ. bài văn nghị luận cần có hệ thống luận điểm rõ ràng, mạch lạc, những luận cứ đúng đắn, sinh động và lập luận thuyc.

nĂng lực nGhị luận thơ tuỳc rất lớn vào trình ộ ểu biết văn chương, kỹ nĂng sử dụng ngôn ngữ ạt cũng như cc the thao tac, phương ngữ ễt đt đt đt đt đt đt đt đt cho người nắm được kĩ năng. nghị luận thơ mà không có phương pháp thì khó bề đặt chân đến bờ chân – thiện – mĩ của thi phẩm. muốn vậy, giáo viên cần hiểu biết vững sâu về thơ, có nhiệm vụ cung cấp vốn kiến ​​thức lí luận về thơ cho học sinh.

a. ngôn ngữ thơ

ngôn ngữ trong thơ thường cô đọng, hàm súc lời ít ý nhiều mang dấu ấn riêng của mỗi người nghệ sĩ. ngôn ngữ thơ phải chính xác, giàu hình tượng và biểu cảm tạo nên tính họa, tính nhạc trong thơ. Đây là yếu tố cơ bản và quan trọng nhất của hình thức chất liệu ngôn từ. bởi vì mọi nội dung cần thể hiện của tác phẩm văn học không có cách nào khác là nhờ vào hệ thống này. “văn học là nghệ thuật ngôn từ” do tầm quan trọng ấy mà người ta xem nhà văn nhà thơ là người lao động chữ nghĩa. không cần lý giải dài dòng vẫn thấy vai trò quan trọng của từ ngữ thơ. Đó là những từ “sáng”, từ “đắt”, những “ nhãn tự” làm nên giá trị nội dung thơ .

giáo viên cần chỉ ra cho hoc sinh chú ý không thoát li từ ngữ, phát hiện và phân tích từ ngữ thơ bằng cách đặt ra các câu hỏi:

– tại sao tác giả không dùng từ này mà lại là từ khác ?

ví dụ:

“bỗng nhận ra hương ổiphả vào trong gió xe”

(sang thur – hữu thỉnh)

– “phả”: động từ có nghĩa là tỏa vào trộn lẫn. người ta có thể dùng các từ: lan, tan, bay, tỏa … thay cho từ “phả” nhưng cả bấy nhiêu từ không cói nghĩa ột ngột bất ngờ … từ “phấ” cho m ươ ổ ở ở ổ ổ ổ ổ ổ ổ ổ. ặC NHấT, THơM NồNG QUYếN Rũ Hòa Trong Gó Hoo May Lan Tỏa Khắp Không Gian Tạo Nên Mùi Hương Ngọt Mát Của Những trai ổi chyn vàng rộ, gợi ta liên tưởng ếng ếng ếng ô /p>

hay câu thơ :

“võng mắc chông chênh đường xe chạylại đi, lại đi trời xanh thêm”

(bài thơ về tiểu đội xe không kính – phạm tiến duật)

“chông chênh” là từ láy giàu giá trị gợi tả, gợi cảm. từ “chông chênh” gợi tư thế không bằng phẳng, không chắc chắn, gợi sự nguy hiểm của người lính trên đường lái xe ra tuyền tuyền. Đây là net vẽ hiện thực được phạm tiến duật tái hiện lại cuộc đời gian khổ của người lính lái xe trường sơn. trong hoàn cảnh chiến ấu cam go họ phải ăn – những bữa ăn vội vàng, xoàng xĩnh, phải ngủ – những giấc ngủ tranh ủ ạ……………………. chông chênh”còn gợi tả phong thái ung dung của người lính. bom ạn của quân thù không thể hủy diệt sống ngược lại sựng không chỉn tồn tại mà còn tồn tại bất diệt Trong một tư thế kiêu hãnh, hiên ngang, tư thế thơ mang thần thái của thi phẩm và tài năng thơ của người sáng tác.

b. hình ảnh thơ :

hình ảnh thơ không pHải là tổng số của nhiều hình ảnh mà chính sự chọn lọc những hình ảnh có giá trịu bio người nghệ yes.

khi giảng văn, giáo viên gợi cho học sinh nhận ra đâu là hình ảnh cần phân tích, cảm nhận .

ví dụ : viết về mùa xuân, nguyễn du đã miêu tả hình ảnh nào?

cảm nhận của em về bức tranh mùa xuân qua các hình ảnh ấy?

“cỏ non xanh tận chân trờicành lê trắng điểm một vài bông hoa.”

(truyện kiều – nguyễn du)

viết về mùa xuân chỉ bằng hai câu thơ tuyệt bút, nguyễn du đã phác họa bức tranh xuân tươi tắn, tràn ngập ánh sáng, màu sắc. hình ảnh đặc trưng của mùa xuân: thảm cỏ non xanh vô tận chân trời là gam nền cho bức tranh xuân. Trên nền màu xanh non ấy, điểm xuyết vài bông hoa lê trắng, màu sắc hài hòa tới mức tuyệt ối: mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống, khoáng ạt, trong, Trong, torth, tinh) . chữ “ điểm”làm cho cảnh vật trở nên sinh động chứ không tĩnh tại.

c. giving điệu:

“giọng điệu trong thơ là một phương diện biểu hiện qua trình chủ thể sáng tạo. giọng điệu thể hiện thái độ lập trường, cách nhìn của chủ thể phát ngôn về đối tượng được nói đến”ửc”

Giáo Viên hướng dẫn học sinh nhận ra giọng điệu của từng nhà thơ qua ọc hiểu văn bản ểể thấy ược phong cach sáng tac, cai khác biệt của người nghệ. từ đó nhận ra ặc điểm âm hưởng thơ của một thời ại vĂ học, một giai đoạn lịch sử dân tộc, cốt cach tâm hồn một lớp thế hệ, một ịa phương. giọng điệu được thể hiện qua nhịp thơ, ngôn ngữ thơ và nội dung thơ…

ví dụ : phạm tiến duật có giọng thơ mang tính khẩu ngữ, đậm chất lính tráng, khoẻ khoắn, dạt dào sức sống, tinh nghịth suy tưp.

“không có kính, ừ thì có bụi.bụi phun tóc trắng như người già.chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc.nhìn nhau mặt c haưm”.

( bài thơ về tiểu đội xe không kính – phạm tiến duật)

giọng điệu thơ thanh hải tha thiết, trìu mến, trữ tình như hồn phách with người cố đô:

“Ơi con chim chiền chiện.hót chi mà vang trời.từng giọt long lanh rơi.tôi đưa tay tôi hứng.”

(mùa xuân nho nhỏ – thanh hải)

thơ viễn phương chân thành, nhẹ nhàng, giọng điệu trang trọng và thiết tha tinh tế, giàu cảm xúc. thơ and phương đẹp như một bức tranh thổ cẩm nhiều màu sắc, mang cái hồn cái via của with người vùng cao. thơ bằng việt trong trẻo, mượt mà thường khai thác những kỉ niệm và mơ ước của tuổi trẻ nên rất gần gũi với người ọc . đôi khi chỉ cần một khổ thơ cũng đủ minh chứng cho phong cách thơ tác giả ấy.

d. biện pháp tu từ:

<p các biện pháp tu từ chính là những phương tiện quan trọng để thực hiện nhiệm vụ trang điểm cho ngôn từ văn học. phân tích biện phÁp tu từ chynh là chỉ ra 6 tính hiệu quả của cách viết, cách nói ấy chứ không ơn thuần là gọi ược tt, liệt kê ccc biện phlic

giáo viên cung cấp kiến ​​thức khai niệm liận về các biện phap tu từ từ trên kết hợp với dẫn chún cụ that 7,8 vì vậy thông qua các tiết giảng văn giáo viên lồng ghép để khắc sâu kiến ​​​​thức thêm.)

* ví dụ về biện pháp tu từ so sánh:

biện pháp nghệ thuật này khá phổ biến trong thơ. thế mạnh của biện phap so sánh góp pHần gợi ra trí tưởng tượng của người ọc những hình ảnh cụ thể, những Liên tưởng thú vị, chynh xác vềi ối tượng ếng ếng ếng ếng ế

ví dụ: nguyễn du sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả không khí tết thanh minh?

câu thơ:

“ngựa xe như nước, áo quần như nêm”(truyện kiều -nguyễn du)

– “ngựa xe như nước’, nguyễn du mượn dòng nước để tả dòng ngựa xe tấp nập trong tết thanh minh. “quần áo” là hình ảnh hoán dụ chỉ with người. câu thơ đã diễn tả không khí nhộn nhịp của tết thanh minh. người đông đúc, san sát với nhau, còn ngựa xe thì tấp nập trên mọi ngả đường. cái vui chung hướng ngoại ấy làm nền cho cái buồn riêng của kiều (khi kiều gặp mộ Đạm tiên và được Đạm tiên báo mộng).

ví dụ: cảm nhận khổ thơ đầu bài thơ: “Đoàn thuyền đánh cá” của huy cận. cảnh mặt trời lặn được miêu tả thật độc đáo và ấn tượng. nghệ thuật so sánh, nhân hóa cho thấy cảnh biển hoàng hôn vô cùng tráng lệ, hùng vĩ. mặt trời được ví như một hòn lửa khổng lồ đang từ từ lặn xuống. trong hình ảnh liên tưởng này, vũ trụ như một ngôi nhà lớn, màn đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ, những lượn then cóng. bóng tối dần bao trùm nhưng biển cả không kì bí mà đẹp đẽ, thân thiện, là người bạn lớn của with người.

“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi.câu hát căng buồn cùng gió khơi”.

Đoàn thuyền chứ không phải chỉ một con thuyền ra khơi đã tạo ra sự tấp nập trên biển. chữ “lại”vừa khẳng định nhịp điệu lao động của người dân chài thường xuyên, thói quen thành nề nếp, vừa thể hiện sự đối lập đất trời đi vào trạng thái nghỉ ngơi cũng là lúc bắt đầu công việc của người ngư dân. tác giả đã vẽ nên một hình ảnh khỏe, gắn kết ba sự vật: câu hát, cánh buồm và gió khơi. người ngư dân căng buồm và cất câu hát lên, nhà thơ có cảm giác như chính câu hát đó đã làm căng cánh buồm. Câu hat mang theo niềm vui, sự phấn chấn của người lao ộng ược làm chủn biển trời quê hương ất nước trở thành sức mạnh c c c c cnco với gióbi biển làm căng

iv. phương pháp, kỹ năng làm văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.

1. tìm hiểu đề, tìm ý:

a. tìm hiểu ề: đây là bước ầu tiên và rất quan trọng nhưng từ xưa ến nay nhiều khi học sinh làm lệng, lạc th ể ề. vậy, chúng ta phải làm thế nào?

– xác định thể loại, kiểu bài nghị luận? (chú ý từ: suy nghĩ, phân tích, cảm nhận để thực hiện đúng phương pháp làm bài)

– tìm nội dung bàn luận?

– tìm phạm vi kiến ​​​​thức để phục vụ cho vấn đề bàn luận mà đề yêu cầu? (tác phẩm nào? của ai? hoặc kiến ​​​​thức thuộc lĩnh vực nào?…

video:

Đề bài: phân tích cái hay, cái đẹp của đoạn thơ sau:

“ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng………………………………mà sao nghe nhói ở trong tim”

(“viếng lăng bác”-viễn phương)

* Đề bài trên thuộc thể loại nghị luận gì?

– nghị luận về một đoạn thơ.

* nội dung nghị luận là vấn đề gì?

– phân tích nội dung của đoạn thơ thông qua các từ ngữ, hình ảnh, các biện pháp tư từ.

*phạm vi kiến ​​​​thức nằm ở tác phẩm nào?

– trong bài thơ “viếng lăng bác” của viễn phương.

b. tìm ý: tức là tìm những ý chính cần triển khai trong bài văn

– NGHị LUậN Về đOạN THơ, Bài Thơ phải tìm hiểu nhà thơ, cuộc ời sự nghiệp, phong cach sáng tac, hoàn cảnh ra ời của tac pHẩm, ặc biệt phảt Sá bố.

– MộT Bài NGHị LUậN TAC PHẩM VăC NÓI CHUNG Và NGHị LUậN VềOạN THơ, Bài thơ nói riêng cần pHải xác ịnh rõ ràng cac ý có bản của ề hợp lý nhất. SAU KHI ọC Kĩ Bài THơ, đOạN THơ, KHAM PHÁ RA ượC CAI HAY, CARI ẹP, CARI đăC SắC TRONG TừNG YếU Tố NộI THUNG, NGHệ THUTI CủA đOạN THơ ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi ểi n. có những ý lớn, ý nhỏ…. của bài văn .

dưới đây là các dạng câu hỏi gợi ý, giúp hs tìm ý :

– bước 1: tìm hiểu về tác giả:

nêu vài net về tác giả? (tên, quê quán, sự nghiệp sáng tác…)

– bước 2: hoàn cảnh ra đời tác phẩm, xác định vị trí đoạn trích, nêu khái quát nội dung:

tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?

Đoạn trích nằm ở vị trí nào của tác phẩm?

nêu khái quát nội dung bài thơ, đoạn thơ?

– bước 3: tìm hiểu về nội dung những từ ngữ, hình ảnh :

xác định nội dung chính của đoạn thơ, bài thơ là gì?

strong đoạn thơ, bài thơ có những từ ngữ, hình ảnh nào đặc sắc?

hình ảnh, từ ngữ nào toát nên vẻ đẹp của đoạn thơ, bài thơ?

– bước 4: tìm hiểu về nghệ thuật:

em có nhận xét gì về nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ?

– bước 5: khẳng định sự thành công của đoạn thơ, bài thơ:

tác phẩm đem lại cho chúng ta điều gì?

dưới đây là các dạng câu hỏi gợi ý, giúp hs tìm ý một đề cụ thể:

b.1. những câu hỏi về tác giả, xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác?

* tác giả của đoạn thơ, bài thơ sẽ nghị luận là ai? có những net gì nổi bật trong cuộc đời và sự nghiệp sáng tác? singing trong thời kì nào? có net riêng, net độc đáo gì về phong cách cá nhân? (chuyên sáng tác về mảng đề tài nào? sự nghiệp sáng tác ra sao?)

vd: viễn phương quê ở an giang là nhà thơ trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống pháp và chống mỹ. thơ viễn phương mang giọng điệu thiết tha, giàu tình cảm….

* bài thơ, đoạn trên được trích từ đâu? Được sáng tác trong hoàn cảnh nào? tác phẩm được đánh giá như thế nào? có phải là tác phẩm tieu biểu cho sự sáng tác văn chương của tác giả không? …

vd: bài thơ “viếng lăng bác” được sáng tác năm 1976, khi đất nước vừa được thống nhất và lăng chủ tịch hồth chí minh. hai khổ thơ trên nằm ở vị trí ầu bài thơ diễn tả cảm xúc chân thành thiết tha nhất khi tác giả ứng trước không gian và cảnh vậnh vật bái b>

b.2. câu hỏi tìm giá trị nội dung:

* Ý nghĩa cụ thể, ý nghĩa khái quát của từng đoạn thơ là gì? những ý nào tập trung biểu hiện chủ đề, tư tưởng của bài thơ, đoạn thơ? nội dung đó được thể hiện được những hình ảnh và ngôn ngữ tiêu biểu nào? có giá trị nhân văn như thế nào?

vd:

– cảm xúc và sự tôn kính trang nghiêm của tác giả khi đứng trước lăng bác:

+ hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi: “ mặt trời” => để ca ngợi sự vĩ đại của bác hồ (như mặt trời) vừa thể hiện sự tôn kính của nhà thơ và nhân dân với bác.

+ hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ với bao xúc động bồi hồi trong lòng tiếc thương kính cẩn và nặng trĩu nỗi nhưng.

…

+ “dâng bảy mươi chín mùa xuân” là hình ảnh hoán dụ mang ý nghĩa tượng trưng…..

– diễn tả cảm xúc và suy nghĩ của tác giả khi vào trong lăng bác:

+ khung cảnh và không khí thanh tĩnh như ngưng kết cả thời gian và không gian ở bên trong lăng bác đã ược nhà thơ gợi tả bằng hình ảảnh thƺn: “. => câu thơ diễn tả chính xác và tinh tế sự yên tĩnh, trang nghiêm và ánh sáng dịu nhẹ trong trẻo…. bác đang ngủ giấc ngủ bình yên thanh thản giữa vầng trăng sáng dịu hiền. => Đó là giấc ngủ vĩnh hằng của with người cống hiến …

=> gam màu khổ thơ ba không rực rỡ chói lọi như khổ hai mà trở nên dịu dàng, mềm mại… gợi nên hình ảnh người gắn bó với với với vần… nhiên. gợi tả tâm hồn cao đẹp sáng trong của người…

+ cảm xúc ngưỡng mộ như lắng xuống nhường chỗ cho nỗi đau xót không thể kìm nén: “vẫn biết trời……. strong tim”

=> trời xanh, mặt trời, vầng trăng là hình ảnh vũ trụ kì vĩ, vĩnh hằng… ẩn dụ gợi suy ngẫm về cái cao cả, vĩ ại, bất diệt bờt và tr… người đã hoá thân vào thiên nhiên đất nước, dân tộc việt nam.

=> dù tin như vậy, trái tim nhà thơ vẫn nhói đau. Đó là nỗi đau vô hạn, rất thật, nỗi đau tinh thần được cụ thể hoá thành nỗi đâu vật chất….

b.3. câu hỏi tìm giá trị nghệ thuật:

* bài thơ, đoạn thơ được viết theo thể loại nào? nhịp điệu, ngôn ngữ, giọng điệu ra sao? hình ảnh, biện pháp tu từ gì?

– Bài Thơ ượC Viết Theo Thể Thơ 8 Chữ, NHịP điệu 2/2/2/2 chậm rãi kết hợp với hình ảnh ẩn dụ đ đ tển sự trag nghiêm thành kính phù hợp vớp vừp vừm cảm cảm, cảm cảm, cảm, cảm, c. lắng vừa tự hào thể hiện đúng tâm trạng xúc động của nhà thơ khi vào lăng viếng bac.

b.4. câu hỏi gợi mở:

* có thể so sánh, đối chiếu với những tác giả, tác phẩm nào để phân tích tác phẩm được sâu rộng, toàn diện hơn?

– liên hệ với các tác phẩm khác …

với những câu hỏi đó, không thể nào gv giảng giải một cách cặn kẽ, tỉ mỉ trong qua trình phân tích một đề bài trên lớp. do đó, đòi hỏi người gv pHải biết chọn lựa nhưng câu hỏi tìm ý choc phù hợp, có tc dụng khơi nguồn cảm xúc cho các em hs, giúp choc các em hs hs biết crrobc khám phám phám pham pham pham pha. với những câu hỏi tìm ý gợi mở trên, hs có thể tự tìm và trả lời các câu hỏi tìm ý cho bất kì đề bài vănà nghịp.

sau khi đãc ược ý, bước kế tiếp gv phải hướng dẫn choc các em biết cach sắp xếp các ý (luận điểm, luận cứ, luận chứng …) việc làm này gọi là lập dàn ý. p>

2. lập dàn bài.

lập dàn ý là khâu rất quan trọng ể sắp xếp các ý đã tìm ược ở bước tìm ý theo một trình tự thích hợp lí và xác ịịứ Ļ . p>

bố cục của bài văn nghị luận gồm 3 phần rõ ràng:

* mở bài: giới thiệu ược đoạn thơ, bài thơ và bước ầu nhận xét, đánh giá của mình. của nó)

* thân bài: lần lượt trình bày những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.

* kết bài: khái quát giá trị, ý nghĩa của đoạn thơ, bài thơ.

điểm lưu ý trong cách làm bài văn nghị luận là trong bài văn không phải bao giờ các ý cũng ược trình bày dàn ều nhau mà nên cón, nhất tấn, lƛt t . Cho Nên, Ngay ở Khâu lập dàn ý, Sau Khi sắp xếp ý, ta Nên cân nhi, ịnh trước tỉ lệ dành cho mỗi ý trong bài ể ộng xy dựng một bài vă cốn ố đ đ đ đ đ đ đ đ đ đ ố ố ố ố ố ố ố ố . hấp dẫn, lôi cuốn người đọc. thông thường ý được nói kĩ là trọng tâm. ví như với đề bài:

video:

Đề bài: phân tích cái hay của đoạn thơ sau:

“ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng………………………………mà sao nghe nhói ở trong tim.”

(“viếng lăng bác”- viễn phương)

gv có thể hướng dẫn hs lập dàn bài như sau:

a. mở bai:

* em hãy giới thiệu vài net về tác giả và sự nghiệp sáng tác viễn phương?

– viễn phương quê ở an giang là nhà thơ trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống pháp và chống mỹ. thơ viễn phương mang giọng điệu nhỏ nhẹ, giầu tình cảm ….

* nêu hoàn cảnh ra đời và nội dung tác phẩm và vị trí đoạn trích? (hoặc là nhận định về nội dung bài thơ?)

bài thơ “viếng lăng bác” được sáng tác năm 1976, khi đất nước vừa được thống nhất và lăng chủ tịch hồ chí minh được. bài thơ thể hiện tấm lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và mọi người với bác. hai khổ thơ trên nằm ở giữa bài thơ diễn tả cảm xúc chân thành thiết tha nhất khi tac giả ứng trước không gian, cảnh vật bên ngoài lăNg Bác ồng thờ

b. thanks bai:

– lần lượt phân tích trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thyơ, bài thơ,.

– dựa vào bố cục bài thơ để tìm hệ thống luận điểm, luận cứ.

với đề bài này, chúng ta phải triển khai những luận điểm và tương ứng với những luận cứ dưới dạng những câu hỏi:

* trong hai đoạn thơ trên được trình bày những luận điểm nổi bật nào? những luận điểm đó được trình bày bằng những luận cứ nào?

– luận điểm 1: cảm xúc của tác giả trước dòng người vào lăng viếng bác (khổ thơ 2)

+ hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi: “mặt trời” -> để ca ngợi sự vĩ đại của bác hồ (như mặt trời) vừa thể hiện sự tôn kính của nhà thơ và nhân dân với bác.

+ hình ảnh “dòng người đi trong thương nhớ” với bao xúc động bồi hồi trong lòng tiếc thương kính cẩn và nặng trĩu nỗi nhớ thương…hình ảnh dòng người vào lăng viếng bác kết thành tràng hoa vô tận là hình ảnh ẩn dụ đẹp, sáng tạo của nhà thơ…

+ “dâng bảy mươi chín mùa xuân” là hình ảnh hoán dụ mang ý nghĩa tượng trương…..

– luận điểm 2: diễn tả cảm xúc và suy nghĩ của tác giả khi vào trong lăng bác:

+ khung cảnh và không khí Thanh tĩnh nhưng kết cả thời gian và không gian ở bên trong lĂng bac đã ược nhà thơ gợi tả bằng hình ảnh thơ giản dị: “Bán ề ề ị ả ; Câu thơ diễn tả chynh xác và tinh tế sự yên tĩnh, trag nghiêm và ang sáng dịu nhẹ trong trẻo… .bác đang ngủ giấc ngủ bình yên thản giữa vầng trìng sáng sáng sáng dịn đ

=> Gam Màu khổ thơ ba không rực rỡ chói lọi như khổ 2 mà trở nên dịu dàng, mềm mại… ..gợi nên hình ảnh người gắn bó với thiên nhiên, với vầng trêng…. gợi tả tâm hồn cao đẹp sáng trong của người…

+ cảm xúc ngưỡng mộ như lắng xuống nhường chỗ cho nỗi đau xót không thể kìm nén: “vẫn biết trời…trong tim”

=> Trời Xanh, Mặt Trời, Vầng Trìng là hình ảnh vũ trụ kì vĩ, vĩnh hằng… ẩn dụ gợi suy ngẫm về cái cao cả, vĩ ại, bất diệt và trường tồn của Bác … nước, dân tộcvn

=> dù tin như vậy, trái tim nhà thơ vẫn nhói đau. Đó là nỗi đau vô hạn, rất thật, nỗi đau tinh thần được cụ thể hoá thành nỗi đâu vật chất…

* em có nhận xét gì nghệ thuật và nội dung của tác phẩm?

– luận điểm 3: Đánh giá:

This he. kết hợp cả hình ảnh thực và ẩn dụ, hoán dụ có ý nghĩa khái quát cao đã diễn tình cảm, cảm xúc vừa sâu lắng vừa tự hào xệ tún>

+ nội manure: hai khổ thơ với hình ảnh ẹp, ngôn ngữ trong sáng đã diễn tả ược cảm xúc đau xót, chân thành thiết tha và sâu lắng của nhà the khi vào vào vào vào vào vào vào vào vào thă thì thă thă thă thă thă thă thì thă thă thă thì thă thă thă thă

c. kết bài: khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.

người viết dựa vào việc phân tích giá trị, net đặc sắc của bài thơ, đoạn thơ để đánh giá tổng quát về nội dung bình. và đưa ra ý kiến ​​​​của riêng mình về giá trị bài thơ.

3. viết bai.

– khi thực hiện bước này, nhất thiết người viết phải bám sát vào dàn bài đã lập ểể triển khai hệ thống luận điểẩ lun c, luận.

– về hình thức bài văn: bốcc của bài viết, các đoạn trong bài phải ược trình bày theo trình tự lô gíc, cor sự lit chẽt chẽt chẽt chẽt chẽt chẽt chẽt nội dung lẫnh hình th ốc. với nội dung của đoạn. các đoạn trong bài được trình bày theo các cách lập luận (diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, song hành…)

– về nội dung của bài văn: tùy từng yêu cầu của đề bài và phần dàn ý đã lập mà chúng ta triển khai các luận điểm rõ. tránh tình trạng diễn nôm bài thơ. từ dàn ý đã có sẵn, các em có thể viết thành đoạn, thành bài. các em được gv hướng dẫn viết từng đoạn tiêu biểu: đoạn mở bài, đoạn thân bài, đoạn kết bài

* Đoạn mở bài: là đoạn văn khởi đầu của bất cứ bài văn nào. Nó là đoạn giới thiệu vấn ề ượ ược nGhị luận trong bài văn, ồng thời khơi gợi, lôi cuốn người ọc sự chú ýi với vấn ề đ đ đ đ đ đ đ đ đ đ đ đ đ

+ nguyên tắc mở bài:

– cần nêu đúng vấn đề đặt ra trong đề bài

– chỉ được phép nêu những ý khái quát (hs không được lấn sang phần thân bài: giảng giải, minh hoạ hay nhận xét, đánh giá ý kiạ >

có rất nhiều cách mở bài. tuỳ dụng ý của người làm mà có thể vận dụng một trong những cách sau đây:

– mở bài trực tiếp: giới thiệu ngay vấn đề cần nghị luận (còn gọi là trực khởi)

– Mở Bài Gián Tiếp: Nêu ra những ý kiến ​​criên quan ến vấn ề ề cần nghị luận (từ khái quát ến cụ th thể, so Sánh ối chiếu, tương ồng, tương phản …).

=> sau đây là mấy cách mở bài tham khảo cho đề bài:

Đề bài: phân tích cái hay, cái đẹp của đoạn thơ sau:

“ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng……………………………………mà sao nghe nhói ở trong tim.”

(“viếng lăng bác”- viễn phương)

=> cách trực tiếp:

* mở bài: bác hồ là vị lãnh tụ vĩ đại, vị cha già đáng kính của cả dân tộc việt nam. vì thế, sự ra đi của bác là một sự mất mát to lớn của toàn thể dân tộc. Đã có rất nhiều vần thơ thể hiện lòng nhớ thương của những người with việt nam đối với bác. tuy là một bài thơ ra ời khá muộn, nhưng “viếng lăng bác” của viễn phương vẫn ểi trong lòng người ọc những cảm xúnc sâu lắngđn có, bở lởi. bài thơ là một lời tâm sự thiết tha, là nỗi lòng thành kính và tha thiết của một người con miền nam đối với bác hồ. hai khổ thơ đầu bài thơ là cảm xúc chân thành, thiết tha của nhà thơ khi đứng trước lăng bác .

=> cách gián tiếp:

* mở bài: viễn phương quê ở tỉnh an giang là nhà thơ trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống pháp và chống mĩ. thơ ông với giọng điệu nhỏ nhẹ giàu tình cảm cảm xúc và chất thơ mộng ngay trong hoàn cảnh ác liệt của chiến trường. “viếng lăng bác”(1976), với giọng điệu trang trọng và thiết tha nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, bài thơ đã thể hiện lòng thành kính trang nghiêm và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và mọi người đối với người cha vô cùng kính yêu đã đi xa.

sau khi đã hướng dẫn cụ thể cho hs các cách mở bài trên, gv tiến hành cho hs rèn viết đoạn mở bài và tin chắc rằng hs sẽ viết </tốt.

bước kế tiếp, gvsẽ hướng dẫn hs viết phần thân bài (gồm nhiều đoạn, gv có thể chọn cho hs viết một đoạn tiêu biểu)

* Đoạn thân bài:

trước hết, gv nên xác định vai trò của phần thân bài cho hs nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của nó trong một bài văn. phần thân bài sẽ lần lượt trình bày, nhận xét, đánh giá về những từ ngữ, hình ảnh tín hiệu ngôn từ ở từng câu thơ, hình ảnh …, không thiếu, không thừ bai).

ởNG luận điểm, cần pHân tích những từ ngữ, hình ảnh cụ thể, biện phap your từ chính xác bằng dẫn chứng thạng sinh troġ pHần thân bài là tập hợp củp của mỗi đoạn văn chứa một luận điểm hoặc nhiều đoạn văn trình bày một luận điểm. cách viết các đoạn văn bao gồm những cách sau: quy nạp, diễn dịch, móc xích và song hành…

giữa các luận điểm, đoạn văn cần có sự liên kết, chuyển tiếp một cách linh hoạt, uyển chuyển, tránh gò bó, máy móc, công th>

dưới đây là một trong những đoạn thân bài của đề bài

Đề bài: phân tích cái hay của đoạn thơ sau:

“ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng………………………………mà sao nghe nhói ở trong tim.”

(“viếng lăng bác”- viễn phương)

* que bài: cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng bác:

– khổ 2: sự tôn kính của tac giả khi ứng trước lăng Bác: sương tan mặt trời dần lên cao và hình ảnh mặt trời gợi trong lòng tac giả những lín tưởng mới mới mẻi

“ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”

hai câu thơ song nhau, hô ứng nhau với hai hình ảnh “mặt trời”. một “mặt trời” thiên nhiên rực rỡ vĩnh hằng và một “mặt trời” trong lăng rất đỏ – hình ảnh bác hồ vĩ đại. “mặt trời” của thiên nhiên thì đem lại ánh sáng ban ngày và sự sống cho trái đất. còn “mặt trời” Trong lăng rất ỏ, một “mặt trời” vẫn toả sáng mạnh mẽ rực rỡ là hình ảnh ẩn dụ nói ược một cach sâu sắc vẻ ẹp, sức sống và ục ca cá các. với thế giới. người là ánh sáng soi đường đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho nhân dân. Màu sắc rất ỏ đã làm câu thơ có hình ảnh ẹp và ấn tượng sâu xa hơn nó gợi lên trai tim ầy nhiệt huyết vìng tưởng cach mạng và Lòng yêu nước nồc nồn nồn mọi giang sơn ôm mọi kiếp người ”(tố hữu) nhiều người đã ví basac như mặt trời (người rực rỡ như mặt trời cach mạng) ặt Bác Sánh ngang với . cách nói đó vừa ca ngợi sự vĩ đại, bất tử của bác vừa thể hiện sự tôn kính ngưỡng mộ và biết ơn đối với bác.

hình ảnh dòng người xếp hàng vào lăng viếng bác cũng gợi bao xúc động trong lòng nhà thơ:

“ngày ngày dòng người đi trong thương nhớkết tràng hoa dâng mười chín mùa xuân”.

hai câu thơ với nhịp thơ chậm rãi, giọng điệu thành kính trang nghiêm. Điệp ngữ “ngày ngày”(hai lần) gây cảm giác một thời gian vô tận vĩnh viễn như tấm lòng nhân dân không nguôi nhớ bác. cũng trong cái vĩnh viễn của thời gian ấy còn là lòng thương nhớ vô tận của con người việt nam và nhân loại. hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ là hình ảnh thực: những dòng người từ khắp nơi trên đất nước và thế giới về đây chiêm ngưỡng, tưởng niệm bác mà đi trong bao xúc động bồi hồi, lòng tiếc thương, kính cẩn và nặng trĩu nỗi nhớ thương. từng đoàn người di chuyển từ phía sau lăng, vòng ra trước, quay vào chính diện lăng tạo thành một vòng tròn khiến nhà thơ liên tưởng “đởng”. Điều đáng lưu ý là vòng hoa dùng để viếng người đã khuất còn ở đây “tràng hoa” để “dâng bảy mươi chín mùa xuân”. từ “dâng” gói gém bao tình cảm tri ân nghĩa tình. nhà thơ không nói 79 tuổi mà nói “bảy mươi chín mùa xuân” là hình ảnh hoán dụ mang ý nghĩa tượng trưng nói về cuộc đời bác đẹp như những mùa xuân, một cuộc đời tươi đẹp mang đến cho đời bao hạnh phúc ngọt ngào . và “tràng hoa” trong thơ viễn phương có ý nghĩa thật đặc biệt nó được kết bằng lòng ngưỡng mộ, nhớ thương bác một cách chân thàc.

bên trên chỉ là một đoạn tiêu biểu của phần thân bài (gồm nhiều đoạn), gv có thể hướng dẫn hs viết các đoạn khác nhac khácỻ. dù là đoạn văn nào thì gv cũng phải phân tích cho hs thy rõ các tín hiệu nghệ thuật ược phản ánh trong bài thơ hay đoạn thơ cách trình bàiỡ nộ nộ.

* kết bai:

Đoạn kết bài phải thể hiện đúng quan điểm đã trình bày ở phần thân bài. chỉ nêu những ý nhận xét, đánh giá khái quát, không trình bày lan man hay lặp lại ý diễn giải, minh hoạ, cụ thể, chi tiết. cũng không nên lặp lại nguyên văn lời lẽ của phần mở bài. khác với mở bài, phần kết bài thiên về đánh giá, tổng kết vấn đề.

có nhiều cách kết bài khác nhau, tuỳ theo dụng ý của người viết. có khi kết bài là tóm tắt, khẳng định lại giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm. có khi kết bài là tổng hợp những cảm nhận sâu sắc về tác giả, tác phẩm . có khi kết bài lại là liên tưởng đến các vấn đề khác có liên quan.

thế nên, ể Hướng dẫn hs viết ược những kết bài sâu sắc, người gv cần pHải giúp hs nhận thức ược tầm quan trọng của đoạn kết bunt. thêm khái quát, nâng cao về mọi mặt: tư tưởng, tình cảm, chủ đề, quan niệm sống tốt đẹp…

dưới đây là một trong những đoạn kết bài của đề bài

Đề bài: phân tích cái hay của đoạn thơ sau:

“ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng…………………………………mà sao nghe nhói ở trong tim.”

(“viếng lăng bác”- viễn phương)

gv có thể giới thiệu cho hs tham khảo.

=> box 1:

“viếng lăng bác” là một trong những bài thơ viết muộn màng, rất lâu, sau ngày chủ tịch hcm qua đời, sau hàng nghìn bài thơ viết màu về náđ. thế nhưng, bài thơ vẫn tìm cho minh một tiếng nói riêng. cái mới ấy xuất phát từ tấm lòng chân thành của nhà thơ, nguyên nhân chủ yếu tạo nên thành công của bài thơ chính là đió

=> box 2:

bài thơ “viếng lăng bác” đã để lại trong lòng bạn đọc những cảm xúc sâu lắng và tha thiết. với những hình ảnh ẩn dụ độc đáo và những biện pháp tu từ đặc sắc, viễn phương đã thể hiện một hồn ri rêên. qua bài thơ, viễn phương đã thay nhân dân miền nam nói riêng và nhân dân cả nước nói chung dâng lên lên bác niềm cảm xúc chân thành, lòng tthôn liên. bài thơ sẽ tiếp tục sống trong lòng người ọc, gợi nhắc cho những thế hệ tục thành quilla minh, người đã sống trọn một ƻc đờ>.

“chỉ biết quên mình cho hết thảy

như dòng song chảy nặng phù sa”

4. Đọc và sửa lỗi.

Đây là bước cuối cùng khi hoàn thiện bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. người viết phải có thói quen rà soát lại bài làm của mình để sửa lỗi về nội dung lẫn hình thức.

về nội dung, người viết phải soát lại hệ thống luận điểm, luận cứ.

có thể nói, hướng dẫn học sinh cách làm bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ tức là đi tìm và kháfá ra cái hay, cái ẹp trong văn chưƻt. từ khâu tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết đoạn và liên kết đoạn là cả một qua trình lao động nghệ thuật sán. Giúp Các emal hiểu ra chân li ấy sẽ là with ường ngắn nhất hướng các em yêu thích văn chương và có có hứng thú khi làm bài tập làm văn kiểu bài nghị luận về tac phẩm văm văm vềm vềm vềm /p>

với tâm huyết giảng dạy thật tốt kiểu bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ và qua tích lusỹ một vài kinh nghiệm hướng dẫn học sinh phân tích ề, tìm tôi đã giúp học sinh của các lớp do chính tôi trực tiếp giảng dạy ạt ược kết quảt tốt trong cac kì kiểm tra học kì ii và thi tuyển vào lớp 10 luôn sau cao hơn năm trước.

Đa số bài làm của các em đều đáp ứng được yêu cầu của đề; khai thác được ý hay, ý sâu sắc; phân tích tinh tế, có cảm xúc, biết tìm tòi và sáng tạo mang phong cách riêng, không còn gượng ép, máy móc hay khuôn sáo. rất ít bài làm sơ lược, ý nghèo nàn hoặc không tìm được ý. chính hiệu quả đạt được trên, đã động viên, thôi thúc tôi hoàn thành kinh nghiệm giảng dạy này.

v. dàn ý chung bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

i. mở bai:

• giới thiệu sơc về tac giả: tên tumi, Bút danh, vị trí trong nền văn học, chủ ề sáng tac, phong cach sáng tac, giai đoạn văn học và nền văn học dân tộc.
• giới thiệu tổng quát về bài thơ: hoàn cảnh xuất xứ, đại ý, nội dung chính của đoạn thơ/bài thơ. dẫn vào đoạn thơ, bài thơ cần phân tích: trích lại bài thơ (nếu ngắn) còn khổ thơ thì phải ghi lại tất cả.

ii. thanks bai :

– khái quát về vị trí trích đoạn hoặc bố cục, mạch cảm xúc chủ đạo của khổ thơ, bài thơ

– phân tích bài thơ/đoạn thơ: trích thơ rồi lần lượt phân tích những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, v.v. Trong từng câu thơ, giải mã đúng từ ngữ, hình ảnh đó ể giúp người ọc cảm thấy ược những cai, cai ặc sắc vềi nội dung, nghệ thuật cảu bài thơ. lưu ý: nên pHân tích từ nghệ thuật ến nội dung, khi phân tích phải dựa vào từ ngữ có trong bài thơ, hoàn cảnh ra ời, phong cach sáng tac của tac giả ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể. thể:

– phân tích khổ thơ thứ nhất:

• nêu nội dung chính của khổ thơ thứ nhất: (trích thơ)
• Áp dụng các thủ pháp phân tích thơ để phân tích những hình ảnh, từ ngữ, biện pháp nghệ thuật tu từ, nhịp điệu, v.v. trong từng câu thơ; giải mã những từ ngữ, hình ảnh đó có ý nghĩa gì, there is no, đặc sắc ở chỗ nào.
• liên hệ, so sánh với những bài thơ cùng chủ dề.
• chuyển sang khổ thứ hai.

– phân tích khổ thơ thứ hai:

• cách làm bốn bước tương tự khổ thứ nhất.
• rồi cứ tiếp tục như thế đến hết bài.

(lưu ý: đôi khi có thể phân tích hai khổ thơ cùng một lúc nếu hai khổ thơ cùng một ý nghĩa)

– nhận xét đánh giá bài thơ:

• Đánh giá về nội dung, tư tưởng của bài thơ. (net đặc sắc về nội dung của bài thơ là gì? thành công/hạn chế?)
• Đánh giá về nghệ thuật. (thành công/hạn chế?)
• Đánh giá về phong cách tác giả. (qua bài thơ em thấy tac giả là người như thế nào; có thể nói thêm những ặc điểm về pHong cach nghệ thuật và đóp của nhà thơ trên văn đàn lúc bấy giờ).

  iii. kết bai:

  • khẳng định lại toàn bộ gia trị về nội dung, nghệ thuật của bài thơ.
  • liên hệ bản thân (nếu có).