Top 8 bài phân tích Cảnh ngày hè hay nhất

cảnh ngày hè là một bài thơ nôm nằm trong tập quốc âm thi tập của tác giả nguyễn trãi. bài thơ được viết theo thể thơ nôm Đường luật. bố cục của tác phẩm cảnh ngày hè được chia làm 2 phần. phần thứ nhất là miêu tả bức tranh thiên nhiên làng quê sống động, phần thứ 2 là vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơn nguy. NHằM Giúp Các Bạn Học Sinh hiểu rõ hơn về nội dung và ý nghĩa của bài thơ cảnh ngày hè, hatieu xin chia sẻ một số bài văn mẫu phân tích cảnh ngày hè, phân tích bài th r mời các bạn cùng tham khảo.

1. dàn ý phân tích cảnh ngày hè

1. mở bài

– “cảnh ngày hè” của nguyễn trãi là bài số 43 trong chùm thơ “bảo kính cảnh giới” của “quốc âm thi tập”.

– bài thơ cho ta thấy vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và tấm lòng yêu nước thương dân của tác giả.

2. thanks bài

– vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên là cuộc sống ngày hè:

cây hòe màu xanh lục có tán lá giương cao che rợp.

cây thạch lựu bên hiên nhà đang tràn trề sắc đỏ.

hoa sen màu hồng đang tỏa ngát hương thơm.

=> qua những chi tiết trên ta thấy cảnh vật tươi tắn, rực rỡ.

– với động từ: “rợp, phun, tiễn” ta thấy cảnh vật ngày hè sinh sôi nảy nở.

– cùng với từ láy: “đùn đùn, lao xao, dắng dỏi” đã tô thêm bức tranh ngày hè sôi động náo nhiệt.

– tác giả đã sử dụng đảo ngữ: “lao xao chợ cá, dắng dỏi cầm ve” cho ta thấy cuộc sống yên bình, hạnh phúc, ấm no.

– nhà thơ đ đã cảm nhận bức tranh ngày hè bằng thị giác nhìn thấy cây hòe màu xanh lục, thạch lựu màu ỏ, hoa sen màu hồng, ữ ng nh ve, ữ ng nh ve

– nhà thơ còn ngửi thấy mùi thơm ngào ngạt của hoa sen.

=> nguyễn trãi là người yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống.

– ta thấy được tác giả ung dung dạo chơi ngắm cảnh qua câu “rồi hóng mát thuở ngày trường”.

– tác giả entre ước có cây đàn của vua ngu thuấn để hát ca ngợi cuộc sống thái bình.

– lúc nào, nguyễn trãi cũng khao khát mang lại cuộc sống hạnh phúc ấm no cho dân.

=> nguyễn trãi là người yêu nước thương dân.

3. kết bài

Đánh giá về nội dung bài thơ, tấm lòng của nguyễn trãi.

2. phân tích bài thơ cảnh ngày hè của nguyễn trãi

nguyễn trãi là vị anh hùng tên tuổi lẫy lừng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. tài năng kiệt xuất của ông không chỉ được khẳng định trong lĩnh vực chính trị, quân sự, ngoại giao mà còn được khẳng định qua sự nghiệp văn chương đồ sộ với những đóng góp lớn lao cho nền văn học nước nhà.

lí tưởng mà nguyễn trãi ôm ấp là giúp vua làm cho đất nước thái bình, nhân dân thịnh vượng. lí tưởng cao đẹp ấy là nguồn động viên mạnh mẽ khiến ông vượt qua mọi thử thách, gian nan trên đường đời. lúc được nhà vua tin dùng cũng như khi thất sủng, nỗi niềm lo nước, thương dân luôn canh cánh trong lòng ông. giông bão cuộc đời không thể dập tắt nổi ngọn lửa nhiệt tình trong tâm hồn người chí sĩ tài đức vẹn toàn ấy.

bài thơ cảnh ngày hè được sáng tác vào thời gian nguyễn trãi về nghỉ ở côn sơn. “. Trong những that ngày dài nhàn nhã mạnh.bài thơ phản ánh tâm hồn nguyễn trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước.

bài thơ mở đầu bằng câu lục ngôn nêu rõ hoàn cảnh của nhà thơ lúc đó:

rỗi / hóng mát / thuở ngày trường.

lẽ ra câu thơ phải bảy chữ mới đúng là thể thất ngôn bát cú quen thuộc, song nguyễn trãi đã lược đi một chữ. Đây cũng là một cách tân táo bạo, mới mẻ trong thơ nôm nước ta thuở ấy. nhịp thơ 1/2/3, chậm rãi phản ánh tư thế ung dung, tự tại vốn có của tác giả.

chữ rỗi tách riêng thành một nhịp thể hiện cảm nhận của tác giả về tình cảnh của mình. rỗi là từ cổ có nghĩa là nhàn nhã, không vướng bận điều gì. cuộc đời nguyễn trãi thường không mấy lúc được thảnh thơi. Đây là lúc ông được sống ung dung, được thỏa ước nguyện hòa mình với thiên nhiên mà ông hằng yêu mến.

không có việc gì quan trọng, cần kíp để làm cả, chỉ có mỗi “việc” là hóng mát. ngày trường là ngày dài. Đây là cảm giác tâm lí về thời gian của người đang sống trong cảnh nhàn rỗi, thấy ngày dường như dài ra. với con người ưa suy nghĩ, hành động như nguyễn trãi thì cảm giác ấy càng rõ hơn bao giờ hết. giữa lúc xây dựng lại non sông sau chiến tranh, việc dân việc nước bời bời mà ông bịt buộc phải hóng mát hết ngày này qua ngày khá. Đằng sau câu thơ trên dường như thấp thoáng một nụ cười chua chát của nguyễn trãi trước tình cảnh trớ trêu ấy.

chỉ có vẻ đẹp hồn nhiên, vô tư của cảnh vật mới có thể tạm xua đi những áng mây buồn vướng vít trong tâm hồn ông. Ông mở lòng đón nhận thiên nhiên và thấy vui trước cảnh:

hòe lục đùn đùn tản rợp giương.

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,

hồng liên trì đã tiễn mùi hương.

chỉ vài nét bút phác họa mà bức tranh quê đã hiện lên tươi khỏe, hài hoà. cây trước sân, cây trong ao đều ở trạng thái tràn đầy sức sống, đua nhau vươn lên khoe sắc, tỏa hương. cây hòe với tán lá xanh um xoè rộng, trong khi cây cây lựu nở đầy những bông hoa đỏ thắm và sen hồng đã nức mùi hương. sức sống trong cây đang đùn đùn dâng lên cành, lên lá, lên hoa. cây tỏa bóng rợp xuống mặt sân, tỏa luôn bong mát vào hồn thi sĩ.

ba câu thơ nổi đến ba loại cây: hòe, lựu, sen nhưng chẳng lẽ tác giả chỉ nói đến cây? dường như có cả with người lồng trong đó, hết sức kín đáo. Các từ đùn đùn, (dồn dập tuôn ra) giương (toả rộng ra), phun, tiễn (ngát, nức) gợi tả sức sống căng ầy chất chứa bên trong sự vật, tạo nên nên những hình ảnh ảnh ảnh câu thơ thứ hai ngắt nhịp 4/3. hai câu thơ tiếp theo đổi nhịp thành 3/4, tạo thêm cho cảnh vật vẻ sinh động, rộn ràng. giữa cảnh với người có nét tương đồng nào chăng? Đời người anh hùng cũng đã vơi nhưng giống như hàng tùng bách dày dạn tuyết sương nên sức sống vẫn chảy mạnh trong huyết. thức đỏ (màu đỏ) của hoa lựu phải chăng là thức đỏ của tấm lòng sắt son với dân với nước?! Mùi hương thơm ngát của sen cor pHải là tưởng chẳng bao giờ phai nhạt của nguyễn tréi suốt ời pHấn ấu vì ất nước Thanh bình, vì nhn dân hạnh phúc? rõ ràng ở đây, cảnh và người có những nét tương đồng và đều đẹp đẽ, hài hòa.

Ở bốn câu thơ trên, nhà thơ mới nhắc đến màu sắc, hương thơm, cây cỏ; ở hai câu thơ tiếp theo còn có thêm mùi vị, âm thanh, hình ảnh con người và cảnh vật:

lao xao chợ cá làng ngư phủ,

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.

từ tượng thanh “lao xao” đặt trước hình ảnh chợ cá làm nổi bật không khí nhộn nhịp của làng ngư phủ. Lao xao tiếng trao qua đổi lại, ồn ã tiếng nói tiếng cười. tất cả đều là hơi hướng của cuộc sống lao động cần cù, chân chất. những âm thanh lao xao ấy hòa vào tiếng ve kêu dắng dỏi bất thần nổi lên trong chiều tà, báo hiệu chấm dứt một ngày hè nơi thôn dã. tiếng ve lúc chiều tà thường gợi buồn, nhưng với nhà thơ lúc này, nó trở thành tiếng đàn rộn rã khiến tâm trạng nhà thơ cũl>náco. náco.

cỏ cây, hoa lá, with người đầy sức sống khơi dậy trong lòng nhà thơ cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng và những suy nghĩ ắt thàmnh. Đó là tình yêu cuộc sống, yêu con người và trách nhiệm đối với dân với nước. nguyễn tréi luôn tâm niệm lấy dân làm gốc (dân vi bản, dân vi quý) cho nên trước thiên nhiên tươi xanh, trước những with người cần c cù, lam lũ, lòng ông ôi dấn khátng ệtn

dẽ có ngu cầm đàn một tiếng,

dân giàu đủ khắp đòi phương.

ông ước gì lúc nàyc có ược trong tay cây đàn của vua thuấn, đàn một tiếng ể nổi lên niềm mong mỏi lớn nhất của mình là dân chung khắ ủ ủ. Ẩn giấu ằng sau lời ước mong ấy là sự trách móc nhẹ nhàng mà nghiêm khắc bọn quyền tham bạo ở triều đc. theo ông, với cảnh nước non tươi đẹp cùng nhân dân chất phác, siêng năng, cuộc sống lẽ ra phảâi được trở lại ấi no, hất phá no, hất phám

vậy là dẫu hòa hợp đến hết mình với thiên nhiên, nguyễn trãi vẫn không nguôi nỗi niềm dân nước, ông tìm thấy ở thiên nhiên cỏ hoa xinh tươi kia một nguồn thi hứng, nguồn động viên, an ủi và khích lệ đáng quý đối với bản thân. Điều đó góp phần tạo nên cốt cách của nguyễn trãi, bậc trượng phu – chynh nhân quân tử – hiên ngang như cây tùng, cây bách ờgi cu. <

cảnh ngày hè là một sáng tạo độc đáo của nguyễn trãi về hình thức thơ. câu thất ngôn xen lục ngôn, các vế đối rất chỉnh, cách sử dụng từ láy rất tài tình. Để tăng sức biểu hiện của các tính từ và động từ, tác giả đem chúng đặt ở đầu câu. Đây là bài thơ tả cảnh ngày hè tràn đầy sức sống. bài thơ không chỉ miêu tả cảnh sắc đặc trưng của mùa hè, mà còn là “tức cảnh sinh tình”. Cảnh ở đy thể hiềm vui sống, háo hức, tươi tắn, trẻ trung của tâm hồn nhà thơ và niềm ao ước của nguyễn tríi vềnh hạnh phúc chú dân chúsg muôn pHương.

3. phân tích cảnh ngày hè – mẫu 1

Đặt cho bài “bảo kính cảnh giới số 43”, trong “quốc âm thi tập” của nguyễn trãi, cái tựa “cảnh ngày hè” kể cũng phải. phần lớn thơ thuộc chùm “bảo kính cảnh giới” vẫn nghiêng về những gương báu tự răn mình, đúng như chủ đề cỹ cṣa. trong khi đó, bài 43 này, dù không phải không có cái ý răn mình, nhưng lại nghiêng nhiều về tức cảnh. toàn thi phẩm là tâm tình nồng hậu của Ức trai trước cảnh tượng hưng thịnh của ngày hè.

ược viết cach nay đã hơn Sáu thế kỉ, nhiều ngôn từ đã trở nên xưa xa ối với người hiện ại, thậm chí kèm theo luôn có có có có cóc chúch lản mp. cảnh ngày hè ”vẫn dư sức vượt qua khoảng cach thời gian dằng dặc, vượt qua rào cản ngôn ngữ rậm rịt ể ến ược với người ọc bây giờ. Điều gì đã khiến cho bài thơ có được sức sống này? sự tài hoa của ngòi bút chăng? vẻ tinh tế của tâm hồn chăng? tầm vóc lớn lao của một tấm lòng chàng? có lẽ không riêng một yếu tố nào, mà là sự kết tinh của tất cả thành một chỉnh thể thi ca sống động, một kiến ​​trôn ng.

“cảnh ngày hè” trước hết là một cảnh tượng rực rỡ và rộn rã. nếu tuân theo nguyên lí “thi trung hữu họa”, người đọc hoàn toàn có thể cảm thụ thi phẩm như một bức tranh. một bức tranh được vẽ bằng ngôn từ. một bức tranh nghiêng về gam màu nóng, theo lối phân loại của hội họa. que là gam màu đặc trưng của ngày hè.

hai câu đề, với những nét bút đầu tiên, đã đưa ngay cái không khí hè đến với người đọc:

“rồi hóng mát thuở ngày trườnghòe lục đùn đùn tán rợp giương”

ngày hè hiện ra với một tâm thế, một thời gian, một không gian khá ăn nhập với nhau. ba chữ “rồi hóng mát” đã gợi ra hình ảnh một Ức trai trong dịp nhàn rỗi hiếm hoi nào đó đang hóng mát ngày hè. nhưng ba chữ thuỷ ngày trường mới giàu sức gợi hơn. ngày mà dài thì đúng là đã tóm được cái chênh lệch đêm ngắn, ngày dài khá đặc trưng của mùa hè. nhưng có phải chỉ là chuyện thời lượng đơn thuần không? hình như còn là chuyện tâm lý nữa. khoảng thời gian nào mà lại có thể khiến một con người vốn ham gánh vác việc xã tắc giang sơn này cảm nhận là “thuở ngày trường?” thời ông đang làm rường cột bận bịu với chính sự giữa cung đình của một vị quan đầu triều ư? không thể. khi ấy, người say sưa hành sự khó mà cảm nhận về “ngày trường”. vì thế, chữ “ngày trường” gợi ra những ngày nhàn cư mà chẳng thật thanh nhàn bên ngoài chính cuộc của Ức trai chăng? mà đâu chỉ hiện trong nghĩa của chữ, tâm thế ấy như còn ẩn trong âm vang của lời. câu khai mở đã gây một cảm giác lạ đối với người quen đọc thơ thất ngôn bát cú. có một cái gì đó như là giao thoa của những cảm giác trái chiều: ngắn mà lại dài, mau mà lại khoan. cả chuỗi lời thì ngắn, mỗi tiết tấu lại dài. số nhịp thì dồn lại, mỗi nhịp lại trải ra. hãy lắng nghe âm vang của nó:

“rồi hóng mát thuở ngày trường”

chẳng phải nó tạo ra một ngữ điệu khá khác biệt, chứa đựng những tình điệu dường như cũng trái chiềuềa vối dong. thong dong mà hối thúc, nhàn cư mà bận tâm, là cái tâm thế thường trực của nhà thơ. có lẽ sẽ không ngoa khi nói rằng chính tâm thê này đã ngầm tìm kiếm cho nó kiểu cấu trúc ngôn từ như thế trong câu khai mở.

kết hợp câu ề thứ hai với câu thực ta sẽyy một thiên nhiên dồi dào sức sống ược hiện lên qua sắc ộ rực rỡ của thảo mộc hoa la:

“hòe lục đùn đùn tán rợp giươngthạch lựu hiên con phun thức đỏhồng liên trì đã tiễn mùi hương”

trật tự không gian trải từ cao xuống thấp, điểm nhìn của thi sĩ cũng di chuyển từ tầng không qua hiên nhà rồi xuống ao sen. Ở tầng nào của thiên nhiên, sức sống bên trong cũng như đang trào ra. các tạo vật thiên nhiên không chịu tĩnh. màu xanh lục lá hòe thì “đùn đùn” như cuộn lên từng khôi biếc, tán hòe thì “rợp giương” như cử lọng giương ô. Màu ỏỏ hoa lựu không lặng lẽ tô are điểm sắc, cũng không lập lòe dậy lên vài ốm lửa, mà nhất loạt phun trào thức ỏ, tựa pháo ho hừng sáng cả nht nh. từ dưới ao, hoa sen cũng hưởng ứng bằng sắc hồng chín ửng cùng mùi hương dậy lên bay tỏa không gian. mật ộ dậy của các ộng thati “đùn đùn”, “rợp giương”, “phun”, “tiễn” … đã tạo nên một sự sôi ộng ằng sau mỗi loài thảo mộc tưởng chừng t. NHư THế, ộNG this mạnh lại ược cộng hưởng bởi ộ gắt của gam màu, tất cả làm dậy lên sức sống của thiên nhii nhii đang kỳ toàn thịnh.

thi sĩ đã bắt được một nhịp vận hành vô hình hối thúc, xô đẩy tạo vật nữa. Chỉ cần chú ý một chút thôi sẽ thấy điều này: thảo mộc thì tiếp nối liên tục từ cao xuống thấp, ộng that thái thì liên tiếp từ trong ra ngoài, la -oa – hương thì thì thì thì thì nh ất. trương: thạch lựu hiên còn phun thức đỏ hồng liên trì đã tiễn mùi hương. loài này đang thì loài kia đã, hô ứng nhau, chen bước nhau gợi ra được không khí các tạo vật đang đua tranh phô sắc, khoe hương.

Ăn nhập với thiên nhiên rực rỡ là một đời sông rộn rã. theo đó, bức tranh ngày hè toàn thịnh vốn đã đầy màu sắc giờ lại tràn ngập cả âm thanh:

“lao xao chợ cá làng ngư phủdắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

chợ là một hình ảnh vô cùng điển hình của cuộc sống. lúc đương đông buổi chợ là hình ảnh vui của một cuộc sống sầm uất đi lên. còn khi chợ tan là hình ảnh rã đám của một cuộc sống đương đi xuống. chỉ cần nhìn vào diện mạo chợ, cũng có thể thấy được âm vang của đời sống. Âm thanh “lao xao” từ chợ cá làng ngư phủ đã nói lên vẻ sầm uất của cuộc đời xung quanh. cả hình ảnh bóng tịch dương nữa. nắng tắt, bong tối dâng lên vây phủ bốn bề, âm thanh sinh hoạt cũng dần dần thưa thớt. lúc tịch dương thì dù đó là miền sơn cước hay chốn chương đài, cũng đều khó tránh khỏi không khí quạnh hiu cô tịch.

nhưng không khí ấy ở đây đã bị xua tan bởi nhạc ve. tiếng ve giong giả inh ỏi như một bản đàn làm cho hoàng hôn cũng trở nên náo nhiệt. phải là một tâm hồn mở, một điệu hồn náo nức thì mới có thể nghe tiếng ve inh ỏi thành tiếng đàn cầm ve như thế. từ làng ngư phủ xa xa của dân nghèo lớp dưới, đến lầu son gác tía của người lớp trên, chỗ nào cũng rộn rã vui tươi. Cái Nhìn Khái Quát đã Thu Thum ược Toàn, Cảnh Cuộc Sống Trong đôi Nét Bút Tài Hoa.trước, Vẽ Thiên nhiên thì từ cao xuống thấp, giờ, vẽi sống lạt. lối viết đảo ngược cú pháp, đặt những âm thanh lao xao và dắng dỏi lên đầu mỗi câu khác nào như tạo nên nhểụ đi ta ngỡ như người viết đang muốn phổ vào không gian cả một dàn âm thanh rộn rã. cảnh hưng thịnh của ngày hè, nhờ thế, mà càng trở nên phồn thịnh hơn.

nếu chỉ dừng lại ở cảnh không thôi, cũng đã phần nào thấy được lòng người vẽ cảnh. cảnh tượng ấy đu chỉ nói với ta về sự tinh tế của một tâm hồn, đó còn là sự phấn chấn của một tấi ốm thi vớ. nhưng ta có hồn, đó còn là sự phấn chấn của một tấm lòng thiết tha với đời sống. nhưng ta có dịp dược hiểu về tấm lòng ấy trực tiếp hơn qua chính lời ước ao bộc trực của thi sĩ:

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếngdân giàu đủ khắp đòi phương”

giá chỉ có cây đàn của vua thuấn, ta sẽ gảy khúc nam phong cầu cho dân giàu đủ khắp muôn phương. cặp câu kết này hé mở cho chúng ta về chí của Ức trai. trong đời, về phận vị, nguyễn trãi là một công hầu. NHưNG TRONG THơ, TRONG CARI THế GIớI CủA NHữNG KHÁT VọNG RIêNG Tư NHấT, ôNG đã BộC Lộ KHÁT KHAO LớN NGANG TầM VớI NHữNG BậC quân vươn l Là th th th th th th th Thn Thn Thn Tượng củ. Ông muốn cầm cây đàn vua thuấn gảy khúc nam phong để cầu mong cho dân tình phong túc hơn nữa. Ông mong muốn có một cuộc sống thực sự thái bình. Đó là khát khao sâu kín và cháy bỏng suốt một đời nguyễn trãi. vì nó ông đã phải trả giá bằng cả sinh mạng và tôn tộc của mình. chẳng thế mà ông cần phải đúc nó vao trong một câu lục ngôn, một câu đột nhiên ngắn lại, như để ghim sâu điều đau lòáu c.

“cảnh ngày hè” là sự hòa điệu tuyệt vời giữa tâm hồn và nét but của một ấng tài hoa với tấm lòng của một bậc minh vương lương tướng ư? <<

4. phân tích cảnh ngày hè – mẫu 2

nguyễn trãi – một nhà thơ nổi tiếng của nền văn học việt nam. Ông luôn sống giao cảm với thơ với cuộc sống thiên nhiên và con người. chốn quan trường với những toan tính chèn ép đã khiến ông đã quyết định tìm về với thiên nhiên để cho tâm hồn mình thanh. trong thời gian ấy ông làm thơ về thiên nhiên nhưng trong những vần thơ thiên nhiên ấy lại có những tâm sự về sự lo ắng d nhân. bài thơ “cảnh ngày hè” là một bài thơ như thế. trong thiên nhiên mùa hè và cảnh sống sinh hoạt của nhân dân nguyễn trãi vẫn thể hiện tình yêu nhân dân đất nước của mình.

trước hết là câu thơ đầu thể hiện tâm trạng của nhà thơ trong những ngày hè, nhưng ngày về cáo quan ở ẩn:

“rồi hóng mát thuở ngày trường”

chúng ta thấy rõ được chữ “rồi” ở đầu câu thể hiện một tâm trạng rảnh rỗi của nhà thơ ở quê. nó không có sự bon chen đố kỵ, chèn ép của những tinh thần. tại sao nhà thơ không nói là rỗi mà lại là “rồi”? có thể nói chữ “rỗi” và chữ “rồi” đều nói lên cùng một tâm trạng nhưng nhà thơ sử dụng từ “rồi” gợi cảm giác xưa c. bởi vì từ “rỗi” là sau này mới có, nó mang tính chất hiện đại. nhà thơ cáo quan về với thiên nhiên làng cảnh việt nam.

những câu thơ tiếp theo nhà thơ vẽ lên một bức tranh cảnh ngày hè vô cùng rực rỡ. bức tranh ấy không chỉ có thiên nhiên mà còn có cả con người.

trước tiên là bức tranh thiên cảnh ngày hè nơi thôn quê. có thể nói nguyễn trãi giống như một nhà họa sĩ dùng ngôn từ để vẽ lên bức tranh tuyệt đẹp ấy:

“hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,

hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

cây hoa hòe tán rộng tỏa bong mát khắp đầu tường. tiếp đó nhà thơ vẽ thêm những bông hoa thạch lựu trước hiên nhà có màu đỏ rực rỡ như ánh nắng chói chang của mùa hạy kia v. nhắc đến quê hương người ta không thể nào quên được hình ảnh những bông hoa sen hồng với hương sắc tuyệt vời. nhà thơ không nói hẳn là hoa sen mà dùng hai chữ “hồng liên” gợi sự trang trọng cổ kính. trong bức tranh ấy ta không chỉ thấy màu sắc mùi hương mà ta còn thấy được cả sự sinh trưởng của chúng. cây hoa hòe “đùn đùn”, cây thạch lựu “phun”, hoa sen “tiễn” mùi hương. mùa hạ quả đúng là mùa của sinh trưởng cho những loại cây cối. sức sống ấy mạnh mẽ như các động từ mạnh kia vậy. hương thơm của hoa sen cũng như bay xa hơn thoảng vào không gian nhiều hơn qua từ “tiễn” ấy. chữ tiễn ấy không phải là tiễn biệt chia ly mà chứ tiễn như thể hiể hiện cái sự bay xa của hương sen trong cơn gió kia làm cho không gian làng quê.>

bức tranh ấy còn có cả những cuộc sống sinh hoạt của con người làng quê. thật vậy tranh thiên nhiên đã đẹp nhưng nó còn đẹp hơn khi xuất hiện hoạt động sự sống của con người:

“lao xao chợ cá làng ngư phủ,

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

từ láy “lao xao” như thể hiện được hết cái vui tươi của con người lao động trong những buổi chợ. chợ có đông thì mới có niềm vui như thế, có tiếng động như thế. cái âm thanh ấy như tác động đến tâm hồn người nghệ sĩ. chợ cá kia dường như có rất nhiều đồ khiến cho người dân nơi đây náo nức, mua bán. có thể nói rằng đó chỉ là cuộc sống đời thường thôi nhưng tại sao khi cảm nhận ở đây ta lại thấy nó đẹpến. có khi nào cái đẹp xuất phát từ những cái quá đỗi bình thường không? thế rồi âm thanh của những with ve gọi hè. tiếng ve như dắng dỏi tạo nên thành một dàn đồng ca mùa hạ ngân nga ngày đêm không biết mệt.

trước những thiên nhiên và con người nhà thơ như thể hiện những ước nguyện của mình. nhà thơ thật thà thể hiện tấm lòng của mình:

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”

câu thơ thể hiện ước nguyện của nhà thơ mong muốn mượn được chiếc đàn của vua ngu thuấn đàn một tiếng cho ếphân dân g. từ truyền thuyết tiếng đàn của vua ngu thuấn nhà thơ thể hiện ước nguyện sự lo lắng cho nhân dân. entre có thể giúp đỡ cho nhân dân có một cuộc sống đầy đủ yên ổn thái bình.

như vậy qua đây ta thấy được một bức tranh thiên nhiên vô cùng đẹp, tất cả nhưng màu sắc đều thể hiể đặc trƧa m. Có thể nói chắc hẳn nhà thơ pHải là một người yêu thiên nhiên nhiều lắm thì she mới có thể cảm nhận ược cả những bước sinh trưởng của cây cối mùa hè như thư. Đồng thời ta cũng thấy được một tâm hồn trung nghĩa với nhân dân.

5. phân tích bài thơ cảnh ngày hè – mẫu 3

nguyễn trãi là vị anh hùng tên tuổi lẫy lừng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. tài năng kiệt xuất của ông không chỉ được khẳng định trong lĩnh vực chính trị, quân sự, ngoại giao mà còn được khẳng định qua sự nghiệp văn chương đồ sộ với những đóng góp lớn lao cho nền văn học nước nhà.

lí tưởng mà nguyễn trãi ôm ấp lá giúp vua làm cho đất nước thái bình, nhân dân thịnh vượng. lí tưởng cao đẹp ấy là nguồn động viên mạnh mẽ khiến ông vượt qua mọi thử thách, gian nan trên đường đời. lúc được nhà vua tin dùng cũng như khi thất sủng, nỗi niềm lo nước, thương dân luôn canh cánh bên lòng ông. giông bão cuộc đời không thể dập tắt nổi ngọn lửa nhiệt tình trong tâm hồn người chí sĩ tài đức vẹn toàn ấy.

bài thơ “cảnh ngày hè” được sáng tác vào thời gian nguyễn trãi về nghỉ ở côn sơn. ” . trong những tháng ngày dài nhàn nhã bất đắc dĩ ấy, nhà thơ có lúc thấy vui trước cảnh vật mùa hè tưng bừng sức sống và kín đáo gửi vào những vần thơ tả cảnh một thoáng khát vọng mong cho dân giàu, nước mạnh .bài thơ phản ánh tâm hồn nguyễn trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước.

bài thơ mở đầu bằng câu lục ngôn nêu rõ hoàn cảnh của nhà thơ lúc đó: “rỗi hóng mát thuở ngày trường”. lẽ ra câu thơ phải bảy chữ mới đúng là thể thất ngôn bát cú quen thuộc, song nguyễn trãi đã lược đi một chữ. Đây cũng là một cách tân táo bạo, mới mẻ trong thơ nôm nước ta thuở ấy. nhịp thơ 1/2/3, chậm rãi phản ánh tư thế ung dung, tự tại vốn có của tác giả.

chữ “rồi” tách riêng thành một nhịp thể hiện cảm nhận của tác giả về tình cảnh của mình. “rồi” là từ cổ, cổ nghĩa là nhàn nhã, không vướng bận điều gì. cuộc đời nguyễn trãi thường không mấy lúc được thảnh thơi. Đây là lúc ông được sống ung dung, được thỏa ước nguyện hòa mình với thiên nhiên mà ông hằng yêu mến.

không có việc gì quan trọng, cần kíp để làm cả, chỉ có mỗi “việc” là hóng mát. “ngày trường” là ngày dài. Đây là cảm giác tâm lý về thời gian của người đang sống trong cảnh nhàn rỗi, thấy ngày dường như dài ra. với con người ưa suy nghĩ, hành động như nguyễn trãi thì cảm giác ấy càng rõ hơn bao giờ hết. Giữa lúc xây dựng lội non sông sau chiến tranh, việc dân việc nước bời bời mà ông bịt bắt buộc pHải hong mát hết ngày này qua ngày ợl quác ợêt bởi vậy, ông rơi và Đằng sau câu thơ trên dường như thấp thoáng một nụ cười chua chát của nguyễn trãi trước tình cảnh trớ trêu ấy.

chỉ có vẻ đẹp hồn nhiên, vô tư của cảnh vật mới có thể tạm xua đi những áng mây buồn vương vít trong tâm hồn ông. Ông mở lòng đón nhận thiên nhiên và thấy vui trước cảnh:

“hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,

hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

chi vài nét bút phác họa mà bức tranh quê đã hiện lên tươi khỏe, hài hoà. cây trước sân, cây trong ao đều ở trạng thái tràn đầy sức sống, đua nhau vươn lên khoe sắc, tỏa hương. cây hòe với tán lá xanh um xoè rộng, trong khi cây cây lựu nở đầy những bông hoa đỏ thắm và sen hồng đã nức mùi hương. sức sống trong cây đang đùn đùn dâng lên cành, lên lá, lên hoa. cây tỏa bóng rợp xuống mặt sân, tỏa luôn bong mát vào hồn thi sĩ.

ba câu thơ nổi đến ba loại cây: “hòe, lựu, sen” nhưng chẳng lẽ tác giả chỉ nói đến cây? dường như có cả with người lồng trong đó, hết sức kín đáo. Các từ đùn đùn (dồn dập tuôn ra), giương (tỏa rộng ra), phun, tiễn (ngát, nức) gợi tả sức sống căng ầy chất chứa bên trong sự vật, tạo nên nên những hình ảnh ảnh câu thứ hai ngắt nhịp 4/3, hai câu thơ tiếp theo đổi nhịp thành 3/4, tạo thêm cho cảnh vật vẻ sinh động, rộn ràng. giữa cảnh với người có nét tương đồng nào chăng? Đời người anh hùng cũng đã vơi nhưng giống như hàng tùng bách dày dạn tuyết sương nên sức sống vẫn chảy mạnh trong huyết. thức đỏ (màu đỏ) của hoa lựu phải chăng là thức đỏ của tấm lòng sắt son với dân với nước? Mùi hương thơm ngát của sen có pHải là lý tưởng bao giờ phai nhạt của nguyễn trãi suốt ời phấn ấu vì ất nước Thanh bình, vì nhân dân hạnh phúc. rõ ràng ở đây, cảnh và người có những nét tương đồng và đều đẹp đẽ, hài hòa.

Ở bốn câu thơ trên, nhà thơ mới nhắc đến màu sắc, hương thơm, cây cỏ; ở hai câu thơ tiếp theo còn có thêm mùi vị, âm thanh, hình ảnh con người và cảnh vật:

“lao xao chợ cá làng ngư phủ,

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

từ tượng thanh “lao xao” đặt trước hình ảnh chợ cá làm nổi bật không khí nhộn nhịp của làng ngư phủ. Lao xao tiếng trao qua đổi lại, ồn ã tiếng nói tiếng cười. tất cả đều là hơi hướng của cuộc sống lao động cần cù, chân chất. những âm thanh lao xao ấy hòa vào tiếng ve kêu dắng dỏi bất thần nổi lên trong chiều tà, báo hiệu chấm dứt một ngày hè nơi thôn dã. tiếng ve lúc chiều tà thường gợi buồn, nhưng với nhà thợ lúc này, nó trở thành tiếng đàn rộn rã khiến tâm trạng ớn thƺ>

cỏ cây, hoa lá, with người đầy sức sống khơi dậy trong lòng nhà thơ cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng và những suy nghĩ ắt thàmnh. Đó là tình yêu cuộc sống, yêu con người và trách nhiệm đối với dân với nước. nguyễn tréi luôn tâm niệm lấy dân làm gốc (dân vi bản, dân vi quý) cho nên trước thiên nhiên tươi xanh, trước những with người cần c cù, lam lũ, lòng ông ôi dấn khátng ệtn

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếng,

dân giàu đủ khắp đòi phương”

ông ước gì lúc nàyc có ược trong tay cây đàn của vua thuấn, đàn một tiếng ể nổi lên niềm mong mỏi lớn nhất của mình là dân chung khắ ủ ủ. Ẩn giấu ằng sau lời ước mong ấy là sự trách móc nhẹ nhàng mà nghiêm khắc bọn quyền tham bạo ở triều đc. theo ông, với cảnh nước non tươi đẹp cùng nhân dân chất phác, siêng năng, cuộc sống lẽ ra phảâi được trở lại ấi no, hất phá no, hất phám

vậy là dẫu hòa hợp đến hết mình với thiên nhiên, nguyễn trãi vẫn không nguôi nỗi niềm dân nước, ông tìm thấy ở thiên nhiên cỏ hoa xinh tươi kia một nguồn thi hứng, nguồn động viên, an ủi và khích lệ đáng quý đối với bản thân. Điều đó góp phần tạo nên cốt cách của nguyễn trãi, bậc trượng phu – chynh nhân quân tử – hiên ngang như cây tùng, cây bách ờgi cu. <

cảnh ngày hè là một sáng tạo độc đáo của nguyễn trãi về hình thức thơ. câu thất ngôn xen lục ngôn, các vế đối rất chỉnh, cách sử dụng từ láy rất tài tình. Để tăng sức biểu hiện của các tính từ và động từ, tác giả đem chúng đặt ở đầu câu. Đây là bài thơ tả cảnh ngày hè tràn đầy sức sống. bài thơ không chỉ miêu tả cảnh sắc đặc trưng của mùa hè, mà còn là “tức cảnh sinh tình”. Cảnh ở đy thể hiềm vui sống, háo hức, tươi tắn, trẻ trung của tâm hồn nhà thơ và niềm ao ước của nguyễn tríi vềnh hạnh phúc chú dân chúsg muôn pHương.

6. phân tích bài cảnh ngày hè – mẫu 4

thiên nhiên là nguồn cảm hứng thơ bất tận, để người nghệ sĩ mài mực viết nên những trang hoa tờ hoa của mình. Đến với cảnh ngày hè người đọc bắt gặp một bức tranh thiên nhiên mới mẻ, sinh động, giàu sức sống nội vựth cực toát ra th Điều khiến bài thơ trở nên đặc biệt là ở chỗ, bức tranh cảnh ngày hè được pha trộn giữa những đường nét mới mẻ hiện đại, đậm chất sống nguyên sơ của cuộc sống đời thường – điều vô cùng hạn chế trong văn học trung đại , kết hợp với chất liệu cổ điển của một mùa hè đã đi vào điển tích, từ đó khiến bài thơ mang ậm dấu ấn rii -của hồn thơ nguyễn trãi.

“rồi hóng mát thuở ngày trường”.

với cương vị là một bậc công thần của dân tộc, ngày ngày mang vác trên vai gánh nặng chynh sự, quốc sự thình ảnh nguyễn troger câu thơu này nàc. NHưNG “Hong Mát Thuở Ngày Trường”, Phần Nào Cho Người ọC Thấy Một Tâm Thế KHAC CủA NGUYễN TRÍI, ôNG PHảI CHăNG đM của một hiền nhân thanh cao không vướng bụi trần. pHần nào có lẽng vì thế, mà tâm hồn thi sĩ, tình yêu thiên nhiên trong thi nhân đã khiến những cảnh sắc thiên nhiên vốn thân thuộc, bìn dị trở nên mơn mơn mơn mơn mơn mơn mơn mơn

“hòe lục đùn đùn tán rợp giươngthạch lựu hiên con phun thức đỏhồng liên trì đã tiễn mùi hương”

nếu trong thơ mới ta bắt một thế giới hữu sắc đa hương, mang ậm dấu ấn ca nhân của người nghệ sĩ thì ngược dòng thời gian trở vềcc, văn học trung ạ thuật. Thiên nhiên cũng không ược tự do thể hiện bản sắc đa dạng và sức sống nội lực của nó, thiên nhiên trong văc trung ại vẫn là những ước lẻnển ìn thế nhưng, đến với cảnh ngày hè của nguyễn trãi, ta dường như cảm nhận được một nội lực khác tỏa ra tƫ bà. vẫn là những hình ảnh quen thuộc của thiên nhiên ngày hè, nào hòe, nào lựu, và cả hồng liên trì. Cari mới lạ ở đây là cach nguyễn tríi gọi dậy sức sống ở trong từng loại thảo mộc, là ở ngòi Bút rất có hồn của nhân như điểm Bút vào cho cho ỗt. các động từ mạnh “đùn đùn, phun, tiễn” cho thấy sức sống căng tràn, dồi dào, thấy được nhựa sống đang lên vửn trong. thơ trung ại ưa vẻ ẹp của cai tĩnh, Thanh trong vị, ạm Trong màu sắc, ít khi nào ta thấy thiên nhiên trong thơ Trung ại Co Những chuylển ộng mạnh, ấ vậ sậ sậ sậ s s ễ s ễ s ậ s ậ sậ na chính bản thân của cảnh vật. Đó không chỉ là sức sống, mà còn là nội lực sống căng tràn, tưởng như đang chảy tràn trên trang sách. NGHE THấY ượC NHữNG CHUYểN ộNG Tế VI, MạCH SốNG quý giá ấy bên trong cảnh vật thiên nhiên, nguyễn tréi qủa nhihn pHải là một hồn thơ vông t ớng ntng ntng ntng ntng nhng nhng nhng nh có được cảm quan đó, hẳn đấy phải là một tâm hồn yêu thiên nhiên, và rạo rực với niềm tin vào cuộc sống, vào dòng yl.ưu t yl. thiên nhiên trong thơ nguyễn trãi nhờ những chuyển ộng mạnh mẽ ầy nội lực ấy mà bớt đi vẻ đài các cao sang ướcệ cệ cệ

“lao xao chợ cá làng ngư phủdắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”.

ở Trên là bức tranh thiên nhiên rạo rực sức sống, thì ở dưới là hình ảnh cuộc sống bình dị, câu trên là dân dã thường ngày cưới lại v vhac ước ước ước ước ướ Rõ Ràng, Trong Tâm niệm của người việt, hình ảnh chợ biểu hiện phần nào chất lượng cuộc sống, ở câu thơ này, chợ ca “lao xao” ,, nn nào thấy ược cuộc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc sốc s của người dân chứ không còn “lác đác bên sông chợ mấy nhà nữa”. chính những gợi ý nho nhỏ từ câu thơ này, mà ở dưới mong ước của bậc trung quân, yêu nước thương dân càng thêm sâu,

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếngdân giàu đủ khắp đòi phương”.

Điển tích đàn ngu cầm của vua nghiêu thuấn là hình ảnh về đời sống nhân dân an cư lạc nghiệp, thái binh thịnh trị. từ đây, có thể hiểu tấm lòng tác giả đó là ông khao khát, mong muốn, mong mỏi nhân dân có cuộc sống an lạc, thái bình, không trải. chính ước mơ ấy đã phần nào giúp ta hiểu hơn về tấm lòng nguyễn trãi, một nhà thơ vĩ đại có một tấm lòng nhân ca o cạo. Ông luôn nghĩ đến cuộc sống của nhân dân, chăm lo đến cuộc sống của họ.

bằng việc sửng sinh ộng, linh hoạt các ộng từ mạnh mang ến nội lực từ bên trong sự vật, nguyễn trãi dường nhưng khưng chỉg khắc học tranh mpir viết, tự thể Chính Nó, Có lẽ vì thế mà dẫu sửng kết hợp một vài chất liệu cổ điển đã cũ đã quen, bài thơ của nguyễn tríi vẫn ể lại dấu ấn riêng của hồn thing. Ặc biệt, ằng sau bức tranh thiên nhiên, điều ọng lại làm xúc ộng trái tim người ọc là tấm lòng lo cho nước, thương dân

Bằng chiếc thuyền tâm hồn crèo là ngòi Bút, nguyễn tríi đã mang cả tâm hồn yêu thiên nhiên và cai ẹp vào trang viết, ể ển sựt nh nh nh nh ưn v. . bên cạnh đó, một cách giản dị và sâu sắc bài thơ còn khiến người ọc thêm ngậm ngùi và thấm thía bởi tấm lòng cến kến mhiễnguyã

7. phân tích bài thơ cảnh ngày hè ngắn gọn

“rồi hóng mát thuở ngày trường

hoè lục đùn đùn tán rợp gương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

hồng liên trì đã tiễn mùi hương

lao xao chợ cá làng ngư phủ

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”

bài thơ “cảnh ngày hè” của nguyễn trãi đã cho thấy một tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu ời, yêu nhân và yÛn ƻu ất

trong bức tranh ậm màu, nền trời chiều range ỏ, một ngôi lầu vắng lặng, cây hoè cổ thụ ngoài sân tán xanh thẫm, che rợp, bên hiên nhà cây ạch lựu sắc. vài ba chú ve trên các cành cây. ao sen hồng và xa xa là làng chài đang họp chợ. có một người ngồi trên lầu trâm ngâm. xem tranh, trước hết ta thấy một tư thế của with người ngồi đó. câu mở đầu “hóng mát” – ngoạn cảnh nhàn nhã, thảnh thơi.

nên nhớ, đây là bức tranh thơ của vị tướng cầm quân từng xông pha trậc mạc một thời, từng “đau lòng nhức oc” vì vận nước từng cùng lê lêi sắm vai ẩn sĩ mà tấm lòng vì dân nước không lúc nào yên: “Đêm ngày cuồn cuộn nước triều dâng”. Ặt Trong nỗi Truân Chuyên Của Cuộc ời Nguyễn Trãi, Mới Thấy quways cai giây phút ngắn ngủi hiếm hoi này, mới thấy cai tư thế ag dung thưởng ngoạn kia là sự hưởng thânh. sau tư thế ấy, thấy cả cái không khí yên bình của cả một làng quê, đất nước vừa qua cơn binh lửa.

with người này có ánh mắt tinh tế, say mê. người ngắm cảnh có đôi mắt rất sành: ba loại cây, ba dáng vẻ, không trùng lặp. tả cây, mà lộ ra khuôn mặt của mùa hè. cây hòe: tán xanh xum xuê, toả rộng – sức sống vươn cao. thạch lựu: sắc đỏ – rực rỡ của tố chất khoẻ mạnh. sen hồng: đậm hương – tâm hồn nồng hậu, thanh cao. ba loại cây, ba dáng vẻ, ba màu sắc nửa (xanh, đỏ, hồng) đều có hồn. ngôn ngữ của thơ thay cho chất liệu màu của họa là lời nói sống động của đời thường. chữ “đùn đùn” khiến ta cảm nhận được sự sống đang nảy nở mạnh mẽ, trông thấy được bằng mắt thường. chữ “phun” with lạ hơn. không tả hoa đỏ, mà cảm nhận cây lựu đang phun, đang tuôn ra sắc đỏ. sen hồng cố đậm hương. with ve kia cũng gắng hết sức trong những tiếng kêu cuối cùng. chợ ở làng chài đang náo nhiệt nên vọng xa lao xao…

ta bất ngờ nhận ra điều kì lạ. with người hoạ sĩ trong thi nhân nguyễn trãi thế kỉ xv ở việt nam có gì rất gần gũi đại danh hoạ hà lan thế kỉ xix, v.van-gốc. không phải ở những sắc màu được sử dụng, mà ở cách diễn tả nó. van-gốc vẽ đồng lúa ta cứ ngỡ cánh đồng bốc cháy. hàng cây bên đường cũng quằn quại vệt lửa. van-gốc đốt cháy mình trong tranh. nguyễn trãi cũng đốt cháy mình trong thơ. chữ “đùn đùn”, “phun”, “tiễn”, “lao xao”, “dắng dỏi” là lửa sống rừng rực trong lòng ức trai mặc cho do thời thug đang phải lui về ềng quy”. p>

trong bức tranh này, thính giác nhạy bén đã giúp nguyễn trãi “vẽ” cảnh bằng nhạc. xa xa, chợ cá không rõ hình, song âm thanh “lao xao” chở hồn đến cho người đọc cái rộn ràng nhộn nhịp, náo nhiệt củ thana cuộc bình. nếu “lao xao” là khúc hòa tấu của ời sống dân sinh, thì “dắng dỏi cầm ve” tấu lên âm thanh của cây đàn ộc huyền, ngân lên thiết tha cuối chi ều, v ấn. hai phong điệu dân dã và quý tộc hoà hợp, bởi chất keo dính của đời thường, đậm đà hơi thở sống.

cho nên vẽc traph này đâu chỉ là chuyện của giác quan chuyên nghiệp họa sĩ there are thi sĩ mà là năm say mê cuộc sống.

bức tranh “cảnh ngày hè” có một lời bình – một suy ngẫm đứng riêng, độc lập:

“dễ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”

mạch thơ từ hướng ngoại sang hướng nội. từ miêu tả sang biểu cảm, khách thể sang chủ thể. nguyễn trãi đã trực tiếp bộc lộ nỗi lòng mình trong hai câu thơ kết. Ấy là một giấc mơ, và cả một học thuyết nhân sinh ấp ủ bật ra thành lời. giấc mơ, đó là giấc mơ nghiêu thuấn. giấc mơ ngàn đời của những con người phương Đông sống trong thời trung đại. mong sao có một bậc vua hiền để được yên ổn ấm no hạnh phúc. Trước hơn bốn trăm năm, thời tiền lê, phap thuận đã phát biểu: “vận nhc như mây cuốn/trời nam mở -that bình/vô vi trên điện cac/xứ tức đao binh. HAI CHữ THÁI BìNH, NHà ​​vua ừng làm điều gì nhiễu nhương thì khắp nơi ều ếa binh n. Sau mấy mươi năm, va vu hiền minh lê -thah tông cố sức mình cũng chỉng chỉ ể

“nhà nam nhà bắc đều có mặt

lừng lẫy cùng ca khúc thái bình”

bây giờ đy, ưu tư thế cuộc, nhìn ời – từ cỏ cây, vạn vật ến sinh linh vui sống như thế, nguyễn trãi lại khảo vảic khoát mong trị quốc, bình thiên hạ sao cho dân giàu nước mạnh là giấc mơ của một bậc đại nhân.

nếu giấc mơ kia là của bậc đại nhân, thì cái lõi tư tưởng của giấc mơ là của bậc đại trí. Đó là tư tưởng “thân dân” (dĩ dân vi bản) từng được vạch rõ trong bình ngô đại cáo – “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Đó là tư tưởng lớn. với nguyễn trãi, tư tưởng ấy từng sôi sục trong hành động, khắc khoải trong tâm tưởng, rát bỏng trong thi ca. cả bài thơ 8 chữ, đến tận dòng cuối cùng, chữ “dân” mới bật ra, song chính là cái nền tư tưởng, tình cảm của tác gi᧓. là sợi chỉ đỏ xâu chuỗi cả tám câu thơ lại.

“cảnh ngày hè” không định giáo huấn chung. Trước ời sống đang dâng trào, yên lành thế, nguyễn tríi tự răn mình, pHải làm sao cho cuộc sống này trở thành mãi mãi và chỉc khắc khoải một nỗi “TIên ưu”

8. cảm nhận về bài thơ cảnh ngày hè

không chỉ là anh hùng giải phóng dân tộc, danhân văn Hóa thế giới, nguyễn trín còn là một nhà th la ế ế ế ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề. khám phá mới mẻ, với những hơi thở mới, diện mạo mới.

quốc âm thi tập là tập thơ nôm xuất hi sớm nhất ặt nền mong, là tiền ề cho nền văn thơ bằng chữ nôm của việt nam ta sau này, nội chung chủ yếu hết là vẻ đẹp về tư tưởng, tâm hồn, về những khát vọng của người anh hùng dân tộc. Đó là vẻ đẹp của lý tưởng nhân nghĩa, của lòng yêu nước thương dân sâu sắc, tốt đời đẹp đạo, là lòng yêu thiên nhiên, gắn bó với những người dân bình bình dị cũng như cốt cách thanh cao, tự tại ung dung . Về nGhệ Thuật, Thể Thất Ngôn ường luật đã ược nguyễn tríi sửng dụng thuần thục như một thể của dân tộc, thể hi ược tài hoa của người thi sĩ. cảnh ngày hè là bài số 43 trong tổng số 61 bài đề mục bảo kính cảnh giới tiêu biểu cho bài thơ vô đề của quốc âm thi tập. bài thơ được sáng tác trong khoảng thời gian nguyễn trãi đã không còn được vua tin dùng, ông đã cáo lui về ở ẩn, tránh xa thế sự.

“rồi hóng mát thuở ngày trường

hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

hồng liên trì đã tiễn mùi hương

lao xao chợ cá làng ngư phủ

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”

mở ầu bài thơ là hình ảnh thi nhân hiện lên trong tư thế nhàn nhã, thảnh thơi, rất ug dung, tự tại “rồi hong mát thuở ngày trường” cảm giac như một vịt vịt vịt vịt vịt vị cạnh là ấm trà pha sẵn đang tỏa hương thơm thoang thoảng, phóng tầm mắt ra xa mà quan sát cảnh vật. bức trap thiên nhiên hiện ra dưới tầm mắt của tac giải ầy ủ ủ Thanh, sắc, hương, thật rực rỡ tươi ẹp làm sao, màu xanh cấa tán hòe rợp bong làr nổt m ơt m ơt m ơt m ơt m ơt ơt c ơt cơt cơn ơt c ơt cơn ơn ơn ơth ơt cơt cơn cơt cơn cơt cơn c ơt cơn cơn cơt c ơt cơn là hằng hà những bông sen hồng chen lẫn la xanh đ các từ “đùn đùn”, “phun” đem ến cho cảnh vật trạng thái sống ộng, chỉ trực tuôn trào, ẩn chứa một sức sống căng tràn, m.ẉ những hình ảnh ấy không mang tính chất ước lệ, trừu tượng mà là những sự vật giản dị, gần gũi, thân thuộc với người đọc, tất cả đã tổng hòa, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thật đẹp, tiêu biểu cho cảnh ngay he như vậy bằng sự tinh tế và nhạy bén của các giác quan, cai nhìn đa chiều nguyễn tríi đã tái hiện thành công một ngày h phys th ờ th ờ th ờ th ờ th ờ th ờ th ờ th ờ th ờtg. nhà thơ. và để có được những góc nhìn mới lạ, đẹp đẽ như vậy ắt hẳn nguyễn trãi phải là người có tấm lòng yêu thiên nhiên sâu sắc, gắn bó với cuộc sống dung dị đời thường, đủ nhạy cảm để nắm bắt được những chi tiết đầy nghệ thuật tuy đơn giản mà sâu sắc với một tâm hồn thanh cao, khoáng đạt, tự do, tự tại. phong cách nghệ thuật quan sát cái ộng, phát triển, khác với tư tưởng chủ ạo của văn học ại là “tĩnh tại”, ᧧cón trãi ᧻.

rồi đy ngoài cảnh vật thiên nhiên, tac giả còn nhìn thấy có sự xuất hiện của with người, những người dân bãnh thường giản dág ngư pHủ ”. GOPP thêm cho bức trap ngày hè Sao có thể thiếu ược “cầm sees dắng dỏi lầu tịch dương”, tuy đã vào thời điểm cuối ngày nhưng vẫn căng tràn sức sống, ồn ã cuộc sống yên vui, thanh bình. bức tranh cuộc sống con người tuy khá bình dị nhưng vẫn gợi tả một cuộc sống nhộn nhịp, thái bình và giàu có.

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”

khác với những câu thơ ầu là tâm hồn thảnh thơi thưởng cảnh hè, thì hai câu kết bài lại là những dòng tâm sự của nguyễn trãi, giọng văm trầm lại. tuy bản thn bị hàm oan, không còn ược vua lê trọng dụng như trước nữa, ông cũng đã lui về ở ẩn, tránh xa thế cuộn buồnn ền, nhưng nguy tưng chynh trịy lấy nhân thương dân, từ sâu trong tâm khảm nhà thơ luôn mong mum. Đó là niềm mong ước một triều ại lý tưởng của vua nghiêu, vua thuấn, những vu vua tài năng ức ộ, ể thảnh thơm ạ ngu cầm moment. vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ đã được khắc họa sâu sắc, đó là tâm hồn của một con người luôn gắn bó mật thiết với cuộc sống của nhân dân lao động nơi thôn dã, lòng yêu thiên nhiên nồng nàn luôn có những rung động với sự thay đổi của thiên nhiên. cả cuộc ời nguyễn tréi luôn lo nỗi của nhân dân, luôn chứa ựng những nỗi niềm tha thiết với dân tộc với ất nước, một lòng, một ời chỉ trung thành, tậ na.

Về MặT NGHệ Thuật, Nguyễn Trãi đã Rất tài tình khi việt Hóa và sử dụng một cach nhuần nhuyn, thành công thơt nghn bát cú ường luy, thàng thơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt ơt , lại vô cùng dễ hiểu, dễ đọc. ngôn ngữ tuy with nhiều từ cổ nhưng giản dị, tinh tế, cach lồng ghép các điển tích điển cố khéo léo, c cùng những Hình ảnh Sinh ộng giàu sức ẩc ẩc ẩc ẩt ẩn gợn m ẩt m ẩn gợn mạn mm ẩn gợn gón mm ẩn g ên g ên m ẩn mạn gón gón mm.

cảnh ngày hè không ơn giản chỉ là một bức tranh cảnh sắc thiên nhiên ẹp ẽ mà còn lột tả thành công cuộc sốo ữd con nh lang Ẩn sâu trong đó là vẻ ẹp tâm hồn của người thi nhân vĩ ại, với tấm lòng yêu thiên nhiên sâu sắc, tâm hồn thanh, nhàn tản, nh ưng luôi b kn l đất nước, ấy chính là tư tưởng chính trị nhân nghĩa đầy sâu sắc, nồng nàn của người anh hùng dân tộc trãiễn.

9. phân tích bài thơ cảnh ngày hè ngắn nhất

Trong những ngày từ quan về ởn tại côn sơn, nguyễn tréi đã viết nhiều bài thơ ặc sắc, trong số đó có số 43 Trong chùm thơ bảo kính cảnh giới. bài thơ là bức tranh phong cảnh mùa hè độc đáo nhưng thấp thoáng là niềm tâm sự của tác giả.

câu thơ đầu tiên, ta đọc lên thoáng qua sao có vẻ an nhàn, êm đềm, thanh thoát đến thế.

“rồi hóng mát thuở ngày trường”

câu thơ hiện lên hình ảnh của nhà thơ nguyễn trãi, ông đang ngồi dưới bóng cây nhàn nhã như hong mát thật sự. việc quân, việc nước chắc đã xong xuôi ông mới trở về với cuộc sống đơn sơ, giản dị, mộc mạc mà chan hòa, gần gũn.thi vớn. một số sách dịch là “rỗi hóng mát thuở ngày trường”. nhưng “rỗi” hay “rồi” cũng đều gây sự chú ý cho người đọc. rảnh rỗi, sự việc còn đều xong xuôi, đã qua rồi “ngày trường” lại làm tăng sự chú ý. cả câu thơ không còn ơn giản là hình ảnh của nguyễn trãi ngồi hóg má mà nó lại toát lên nỗi niềm, tâm sự của tác giả: “nhàn rỗi ta hong m vọng, ý chí của tac giả đã bị vùi lấp, không còn gì nữa, ông đành phải rời bỏ, từ quan ể về ẩ ẩ ẩ ẩi dành “hat. câu thơ thấp thoáng một tâm sự thầm kín, không còn là sự nhẹ nhàng thanh thản nữa.

về với thiên nhiên, ông lại có cơ hội gần gũi với thiên nhiên hơn. Ông vui thú, say mê với vẻ đẹp của thiên nhiên.

“hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

hồng liên trì đã tiễn mùi hương”.

cảnh mùa hè qua tâm hồn, tình cảm của ông bừng bừng sức sống. cây hòe lớn lên nhanh, tán cây tỏa rộng che rợp mặt đất như một tấm trướng rộng căng ra giữa trời với cành lá xanh. những cây thạch lựu còn phun thức đỏ, ao sen tỏa hương, màu hồng của những cánh hoa điểm tô sắc thắm. qua lăng kính của nguyễn trãi, sức sống vẫn bừng bừng, tràn đầy, cuộc đời là một vườn hoa, một khu vườn thiên muỰn muôn. cảnh vật như cổ tích có lẽ bởi nó được nhìn bằng con mắt của một thi sĩ đa cảm, giàu lòng ham sống với đời…

qua cảnh mùa hè, tình cảm của nguyễn trãi cũng thể hiện một cách sâu sắc:

“lao xao chợ cá làng ngư phủ

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”.

“chợ” là hình ảnh của sự thái bình trong tâm thức của người việt. chợ đông vui thì nước thái bình, thịnh trị, dân giàu đủ ấm no. chợ tan rã thì dễ gợi hình ảnh ất nước có biến, có loạn, có giặc giã, có chiến tranh, đao binh … lại thêm tiếng ve ke k. chính những màu sắc nơi thôn dã này làm cho tình cảm ông thêm đậm đà sâu sắc và gợi lại ý tưởng mà ông đang đeo đuổi.

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”.

“dân giàu đủ”, cuộc sống của người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc là điều mà nguyễn trãi từng canh cánh và mong ước. Ở đây, ông đề cập đến ngu cầm vì thời vua nghiêu, vua thuấn nổi tiếng là thái bình thịnh trị. vua thuấn có một khúc đàn “nam phong” gẩy lên để ca ngợi nhân gian giàu đủ, sản xuất ra nhiều thóc lúa ngô khoai. cho nên, tác giả muốn có một tiếng đàn của vua thuấn lồng vào ời sống nhân dân ể ể ca ngợi cuộc sống của nhân,ƺ ân ấtm no, vui them. những mơ ước ấy chứng tỏ nguyễn trãi là nhà thơ vĩ đại có một tấm lòng nhân đạo cao cả. Ông luôn nghĩ đến cuộc sống của nhân dân, chăm lo đến cuộc sống của họ.

Đó là ước mơ vĩ đại. Thể nói, dù triều đình có thể xua đuổi nguyễn tríưng ông vẫn sống lạc quan yêu ời, mong sao cho ước vọng lí tưởng của mình ược thực hi ể ể ể ể ể ể ể ể

bài thơ này đã làm rõ nỗi niềm tâm sự của nguyễn tríi trong thời gian ở côn sơn với tấm lòng yêu nước thương dân vẫn ngày đm “cuhộn cuộn nước triều”. Ông yêu thiên nhiên cây cỏ say đắm. và có lẽ chính thiên nhiên đã cứu nguyễn trãi thoát khỏi những phút giây bi quan của cuộc đời mình. dù sống với cuộc sống thiên nhiên nhưng Ức trai vẫn canh cánh “một tấc lòng ưu ái cũ”. nguyễn trãi vẫn không quên lí tưởng nhân dân, lí tưởng nhân nghĩa, lí tưởng: mong cho thôn cùng xóm vắng không có một tiếng oán than, đau ầu.

mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục tài liệu của hoatieu.vn.