Ai là tác giả bài thơ: Nam Quốc Sơn Hà

dẫn nguồn tư liệu: <?xml:namespace prefix=”o” ns=”urn:schemas-microsoft-com:office:office” ? ?>

muốn biết ai là tác giả bài thơ thì trước hết phải biết bài thơ đó đang nằm trong những loại văn bản nào? hiện no, sơ bộ thống kê đã thấy có khoảng 30 dị bản bài thơ nằm trong các văn bản hán nôm chép tay hoặc khắc gỗ. cụ thể là 8 bản vệt điện u linh, 10 bản lĩnh nam chích quai, thần phả ền cửa sông ngũ huyện (quả cảm, hoà long, and phong, bắc ninh), biển khắc bài thơ nqs Bắc ninh), Trương tôn thần sự tích, Thiên nam vân lục liệt Truyện, ại việt sử ký toàn thư, việt sử diễn âm, việt sửc âm, việt sử tiêt, việt, việt, thrd , việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt, việt. hiến chương loại chí, dư địa chí, Đại nam nhất thống chí; bằng trình thản bộ(1).

các văn bản trên có thể quy về 5 thể tài: thần phả, thần tích, truyện ký, sử ký, địa chí, tạp lục. tất cả ều là văn bản hoá truyền thuyết anh hùng trương hống, trương hat , còn gọi là tam giang, trương tôn thần thuyng như nguyệt (2) khích lệ binh sĩ chiến đấu. Đến thời chống nguyên mông, hưng Đạo vương cầu khấn âm phủ, nhất nhất đều linh ứng. hai thần được nhiều đời vua bao phong thần tước. nhân dân dựng lập gần 300 ền miếu thờ hai thần suốt cả các vùng lân cận sông cầu, sông thương (nay thuộc bắc giage, bắc ninh) và nhiều lànting x— thuộc h, thy, <phy, <phú, <ghy, <phú, <g, <phú, <ghy th -thy, <p h, <h -thy, <phy, <phú, <g, <ph -thy, <p h , <tthy.

hai mươi chyn sự tích còn lại có khác nhau chút Ít về tình tiết, về ịa danh, về hiện tượng âm phủ, song vẫn khá ổn ịnh tìcỿ tìcề kẺ.

ai là tác giả bài thơ?

qua gần 30 văn bản trong đó có 30 bài thơ, không hềyy một câu chữ nào ghi nhận bài thơ nqsh do lý thường kiệt trực tiếp there are gián tiếp, đích thực there Ở đâu bài thơ đó cũng là của thần, do thần ngâm đọc… xin dẫn vài tư liệu sau đây…

– “Đến thời vua lý nhân tông, quân tống sang lấn, tiến vào trong cõi. vua sai thái uý lý thường kiệt lập trại ở ven song để chống giữ. một đêm quân sĩ nghe trong đền có tiếng thần ngâm thơ: “ nam quốc sơn hà …thủ bại hư”. rồi quả nhiên quân tống bị thua, phải rút về nước.”

( việt điện u linh– lý tế xuyên. bản dịch. nxb văn học, h.1972, tr 70-71)

– Đêm ấy Đại hành một thấy hai thần nhân cùng xông vào trại giặc mà đánh. canh ba đêm ba mươi tháng mười, trời tối đen, mưa to, gió lớn đùng đùng. quân tống kinh hoàng. thần nhân tàng hình ở trên không, lớn tiếng ngâm rằng: “ nam quốc sơn hà nam đế cư…”.

quân tống nghe thơ, xéo ạp vào nhau mà chạy tan … lê ại hành trở về ăn mừng, phong thưởng công thần, truy phong cho hai vị thần nhân … sai dân cờ c cho v ph hai vị thần nhân… sai dân phụng thờ… nay vẫc. lĩnh nam chích quai– vũ quỳnh – kiều phú. bản dịch, nxb văn hoá, h, 1990, tr. 83-84).

qua tư liệu tiêu biểu trên đây, thấy rõ nqsh là bài thơ của thần, có thể gọi là thơthần, song thực ra là thơ của trí thức thời đại lưu hành theo phương thức truyền miệng rồi dần dà nhập thần vào các văn bản truyền thuy. Lê Hoàn there are lý thường kiệt chỉ là người sử dụng bài thơ đã có sẵn trong thần tích, sử Truyện… ể ể ể cổ tướng sĩ chứ không phải là người viết ra bài thơ. chuyện thần linh hiện ra ngâm thơ âm phủ chỉ là truyện mượn uy thế của thần, sinh thời cũng là anh hùng cứu quốc ểể cờng củmố niố con.

nhưng, chưa rõ vì sao, bài thơ nqsh đã bị ngộ nhận là của lý thường kiệt, từ trước cách mạng tháng tám cho đến ng tận ng. Có Thể Nói, Không it Học giả ầy quyền uy học thuật như trần trọng kim (trong việt nam sửc i>), dương quảng hàm (trong việt nam văn học sử yếu), Đinh gia khánh (trong lịch sử văn học việt nam), văn tân ( trong tổng tập văn học việt nam, tập1), bùi văn nguyên (trong văn học việt nam…) v.v… , và hầu hết những bộ sách lớn cỰi Ļn th> hợp tuyển thơ văn việt nam, thơ văn lý-trần. lịch sử văn học việt nam, tổng tập văc việt nam ho hặc giả. từ đó dẫn ến vô số loại Sách báo, bảo tàng, ền miếu, di tích văn hoa lịch sử, nhà lưu niệm, triển lén v.v… khắc hoạ tên lý thường kiệt là tac giả thơ. sự ngộ nhận pHổ biến và kéo dài ến mức giáo sư sử học hà văn tấn pHải kêu lên: không một nhà sửc nào cóc chứng minh ược rằng bài “nham sử àc n. sử liệu nào cho biết điều đó cả. sử cũ chỉ chép rằng trong trận chống tống, ở vùng sông như nguyệt, một đêm quân sĩ nghe tiếng ngâm bài thơ đ đã chười ngâm thơ. Mọi người ều tin rằng đó là sự thật, there are nói đúng hơn, không ai dám nghi ngờ đó không pHải là sựt (lịch sử- sự thật và sửt. Và noy