tư tưởng nhân nghĩa trong bình ngô ại cáo – gợi ý cách làm, lập dàn ý chi tiết và tham khảo một số mẫu bài phân tích han về tưởng nh ĩn nhá ĩhôhôhôhôhôhôh ôhôhôhôhôhôhôhôhôhôhôhôhôh ôhôh ôhôhôh ôhôhôhôhôh ôhôh ôhôh ôhôh ôh 20 đại cáo của nguyễn trãi.
cùng tham khảo ngay…
hướng dẫn phân tích tư tưởng nhân nghĩa trong bình ngô đại cáo
1. phân tích đề
– yêu cầu của đề bài: phân tích tư tưởng nhân nghĩa trong tác phẩm bình ngô đại cáo.
bạn đang xem: phân tích tư tưởng nhân nghĩa trong bình ngô đại cáo
– phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong văn bản bài thơ bình ngô đại cáo củan try
– phương pháp lập luận chính: phân tích, cảm nhận.
2. hệ thống luận điểm
– luận điểm 1: quan niệm về tư tưởng nhân nghĩa
– luận điểm 2: sự thể hiện của tư tưởng nhân nghĩa trong Đại cáo bình ngô
+ nhân nghĩa gắn với sự khẳng định chủ quyền, độc lập dân tộc.
+ nhân nghĩa thể hiện ở sự cảm thông, chia sẻ với nỗi thống khổ của người dân mất nước.
+ nhân nghĩa là nền tảng sức mạnh để chiến thắng kẻ thù.
+ nhân nghĩa thể hiện ở tinh thần chuộng hòa bình, tinh thần nhân đạo của dân tộc.
3. sơ đồ tư duy
sơ đồ tư duy phân tích tư tưởng nhân nghĩa trong bình ngô đại cáo
4. lập dàn ý
a) mở bai
– giới thiệu tác giả nguyễn trãi và vị trí tác phẩm Đại cáo bình ngô trong nền văn học.
– khái quát về tư tưởng nhân nghĩa: là tư tưởng quan trọng chủ đạo trong bài. tư tưởng này mang tính nhân văn và có giá trị nhân đạo sâu sắc.
b) than bai
* quan niệm về tư tưởng nhân nghĩa
– tư tưởng nhân nghĩa xuất phát từ quan niệm nho giáo: là mối quan hệ giữa người với người dựa trên cơ sủ của thƺnh Ƒp.
– tưng nhân nGhĩa trong quan niệm của nguyễn trãi: chắt lọc những hạt nhân cơ bản nhất, tích cực nhất của của nho giáo ể đ ến một nội dung mới đi đi đi đi .
+ yên dân: làm cho cuộc sống nhân dân yên ổn, no đủ, hạnh phúc.
+ trừ bạo: vì nhân mà dám đứng lên diệt trừ bạo tàn, giặc xâm lược.
→ Đó là tư tưởng rất tiến bộ, tích cực và phù hợp với tinh thần của thời đại
* sự thể hiện của tư tưởng nhân nghĩa trong Đại cáo bình ngô.
– nhân nghĩa gắn với sự khẳng định chủ quyền, độc lập dân tộc.
Đứng trên lập trường nhân nghĩa, nguyễn trãi đã khẳng định chủ quyền dân tộc bằng một loạt dẫn chết đuphp>y
+ nền văn hiến lâu đời
+ lãnh thổ, bờ cõi được phân chia rõ ràng, cụ thể
+ phong tục tập quán phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc
+ có các triều đại lịch sử sánh ngang với các triều đại trung hoa.
-> khẳng định độc lập dân tộc là chân lí, sự thật hiển nhiên mà không ai có thể chối cãi, thể hiện niềm tự hào, tựân tôp
=> Đy là tiền ề cơ sở của tư tưởng nhân nghĩa bởi chỉ khi ta xác lập ược chủc quyền dân tộc thì mớico những lí lẽ ể ểc thi những hành ộng “nhhĩ â â ể ể.
– nhân nghĩa thể hiện ở sự cảm thông, chia sẻ với nỗi thống khổ của người dân mất nước.
Đứng trên lập trường nhân bản, tác giả liệt kê hàng loạt những tội ác dã man của giặc minh với nhân dân ta:
+ khủng bố, sát hại người dân vô tội: nướng dân đen, vùi with đỏ,…
+ bóc lột thuế khóa, vơ vét tài nguyên, sản vật: nặng thuế khóa, nơi nơi cạm đất…
+ phá hoại môi trường, sự sống: tàn hại giống côn trùng, cây cỏ,…
+ bóc lột sức lao động: bị ép xuống biển mò ngọc, người bị đem vào núi đãi cát tìm vàng,…
+ phá hoại sản xuất: tan tác cả nghề canh cửi,…
-> nỗi căm phẫn, uất hận của nhân dân ta trước tội ác của giặc
=> niềm cảm thông, xót xa, chia sẻ với nỗi thống khổ mà nhân dân ta phải chịu đựng.
– nhân nghĩa là nền tảng sức mạnh để chiến thắng kẻ thù.
+ cuộc chiến của ta ban đầu gặp vô vàn khó khăn: lương hết mấy tuần, quân không một đội
+ nhưng nghĩa quân biết dựa vào sức dân, được nhân dân đồng tình, ủng hộ đã phản công giành được thắng lớn to lớn:
- những thắng lợi ban đầu đã tạo thanh thế cho nghĩa quân, trở thành nỗi khiếp đảm của kẻ thù
- nghĩa quân liên tiếp giành thắng lợi tiêu diệt giặc ở các thành chúng chiếm đóng, tiêu diệt cả viện binh của giặc.
- không đuổi cùng giết tận, mở đường hiếu sinh.
- cấp thuyền, phát ngựa cho họ trở về.
=> tư tưởng nhân nghĩa với những hành động nhân nghĩa đã khiến quân và dân có sự đoàn kết, đồng lòng tạo thành sức mạnh to lớn tiêu diệt kẻ thù bởi tất cả mọi người đều cùng chung một mục đích chiến đấu.
– nhân nghĩa thể hiện ở tinh thần chuộng hòa bình, tinh thần nhân đạo của dân tộc.
+ sau khi tieu diệt viện binh, quân ta đã thực thi chính sách nhân nghĩa
+ Để quân ta nghỉ ngơi, dưỡng sức.
-> Đây là cách ứng xử vừa nhân đạo, vừa khôn khéo của nghĩa quân lam sơn, khẳng định tính chất chính nghĩa cuộc chiến của ta, thể hiện truyền thống nhân đạo, nhân văn, chuộng hòa bình của dân tộc Đại việt
=> thể hiện tầm nhìn xa trông rộng để duy trì quan hệ ngoại giao sau chiến tranh của dân tộc ta với trung quốc.
c) kết bai
– khái quát, đánh giá lại tư tưởng nhân nghĩa của bình ngô đại cáo.
– cảm nhận của em.
sau đy, mời các em tham khảo một số bài văn mẫu phân tích tư tưởng nhân nghĩa của bình ngô ại cáo ể mở rộng vộng vốn từ vìtrà vìtr.
top 4 bài văn hay phân tích tư tưởng nhân nghĩa của bình ngô đại cáo (nguyễn trãi)
tư tưởng nhân nghĩa trong Đại cáo bình ngô – mẫu 1:
nguyễn trãi là nhà văn hóa xuất sắc của việt nam trên các tư cách anh hùng dân tộc, nhà văn, nhà tưng, nhà chính trị, nhà ngoại váỻ ở, nhà ngoại vỐờ. xem xét cuộc đời, tư tưởng và sự nghiệp thơ văn nguyễn trãi, có thể khẳng định ông đã trở thành hiện thân cho sự chuyển giao thời đại từ phật giáo lý – trần sang nho giáo, người đặt nền móng tư tưởng văn hóa nghệ Thuật cho thời ại nho giáo thịnh trị, ặc biệt trong buổi ầu còn rực sáng ang hào quang của tinh thần pHục hưng dân tộc và ý nghĩa nhân văn nhân ạ ạ ạ
trong lịch sử dân tộc việt nam, nguyễn trãi là ngôi sao rực rỡ trên văn đàn thế xv, những tác phẩm thơ văn viết bằng chữ hán, n. văn chynh luận như quân trung từ mệnh tập, bình ngô ại cáo của nguyễn trãi ểi lại cho nền văn học dân tộc, cho nhà có thể c nđuữgó ng. hình thức nghệ thuật.
ngày xưa khổng tử đã từng quan niệm “thi dĩ ngôn chỉ” – thi ca không chỉ thể hiện tình cảm with người, mà còn thể hiện tư tưng with ngườ. nguyễn trãi không chỉ là một thi sỹ mà còn là một nhà triết gia, một nhà tư tưởng. thi ca của nguyễn trãi đã phản ánh rõ tư tưởng của tác giả. Đó là tư tưởng của nho giáo, lão giáo, phật giáo hòa hợp nhau mật thiết trong with người ông. trong đó nho giáo là xu hướng nhân đạo rõ nhất trong tác phẩm nguyễn trãi. tư tưởng ấy thể hiện rõ ở lòng yêu nước, niềm tự hào, tự tôn về nền văn hiến của dân tộc. trên cơ sở đó nguyễn trãi đã dùng nhân nghĩa làm nguyên lý, làm lập trường chống lại quân xâm lược nhà minh. trong phạm vi bài viết nHỏ này chung tôi ề cập ến một khía cạnh, ảnh hưởng của tư tưởng nho giáo trong thơ nguyễn tríi và đi vào một tác pHẩm cụ thể cao”.
trong cuốn “nguyễn trãi, người anh hùng của dân tộc”, cố thủ tướng phạm văn ồng từng viết “triết lý nhân nghĩa nguyễn trãi cuti lý cuti. phấn đấu đến cùng chống ngoại xâm, diệt bạo tàn, vì độc lập của nước, hạnh phúc của dân”. ta có thể khẳng ịnh tinh thần suốt một ời nhân nghĩa, suốt một ời phấn ấu không ngừng của ức trai không một bài văn bài thá thể nào thể hi ệc ệc ứ một tác phẩm lớn mang tầm tư tưởng lớn, một luận văn tổng kết lịch sử tư tưởng yêu nước ại việt, dưới hình thức m. bình ngô ại cao chính là sự chung đúc những tinh hoa của tưng yêu nước việt nam, ến nguyễn tríi, qua nguyễn tríi đã ược đại hồ chí minh gặp chủ nghĩa yêu nước mac – lênin. tư tưởng nhân nghĩa trong bình ngô đại cáo được thể hiện ở lòng tự hào về ý thức dân tộc, về nền văn hiến tâc n. nhân nghĩa là yêu nước thương dân, căm thù giặc, diệt bạo tàn mang lại cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân.
trong tác phẩm bình ngô đại cáo, chúng ta có thể thấy nguyễn trãi đã nêu cao giá trị của truyền thống dựng nước và giớc nưc. tư tưởng yêu nước được thể hiện trước hết ở lý luận về độc lập dân tộc, về chủ quyền quốc gia. lý luận đó được người việt nam nhận thức bổ sung và nâng cao, làm phong phú thêm bằng thực tiễn dựng nước và giữ nước. Ông cha ta luôn khẳng định việt nam là một dân tộc có núi song, bờ cỏi, có lịch sử, có nền văn hiến lâu đời. Đó là điều cốt lõi ể ể khẳng ịnh ý thức tự tôn của một dân tộc, chống lại âm mưu thôn tính, ồng Hóa của trun trun trun bài thơ /p>
nam quốc sơn hà nam đế cư,
tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
nhữ đẵng hành khan thủ bại hư.
nếu như trong nam quốc sơn hà, ý thức dân tộc ược xác ịnh chủ yếu trên hai yếu tố: lãnh thổ, chủ quyền, mới chỉng dừng lại ởn chia chia no si ngô đại cáo nguyễn trãi đã khẳng định thêm ba yếu tố phong tục, văn hiến, lịch sử:
như nước Đại việt ta từ trước,
vốn xưng nền văn hiến đã lâu.
núi song bờ cõi đã chia,
phong tục bắc nam cũng khác.
từ triệu, Định, lý, trần bao đời gây nền độc lập
cùng hán, Đường, tống, nguyên, mỗi bên hùng cứ một phương
tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
song hào kiệt đời nào cũng có.
qua đây, ta có thể thấy nguyễn trãi là người đầu tiên trong lịch sử tư tưởng việt nam thấy được vai trò văn hóa trong ụd th c; he cũng là người ầu tiên khẳng ịnh sự tồn tại ộc lập của nền văn hóa ại việt, dứt khoát tách khỏi quỹ ạo của bủa văn hó. Trong quan ni ệm về ộc lập chủ quyền của dân tộc, nguyễn tríi đã ýc ược ược văn hiến (văn: văn chương Sách vở…; hiếnt lo hoga ật lo hoga ật. là điều mà kẻ thù luôn luôn pHủ ịnh, không thừa nhận và tìm mọi cach xóa bỏ. sự khẳng ịnh dứt khoát của nguyễn tríi vă vă văn Hóa, về with người việi việi việi vi Giữa “Hoa hạ” và “v. nghĩa phải đứng trên lập trường của chính nghĩa. khẳng định chân lý độc lập và chủ quyền của dân tộc trong bình ngô đại cáo, nguyễn trãi đưa ra những minh chứng đầy sức thuyết phục về sức mạnh của nhân nghĩa, của chân lý, là những chứng cứ khẳng định cho sức mạnh của dan tộc ta:
lưu cung tham công nên thất bại
triệu tiết thích lớn phải tieu vong
cửa hàm tử bắt sống toa Đô
sông bạch Đằng giết tươi Ô mã …
theo quan niệm tư tưởng của nguyễn trãi “nhân nghĩa gắn liền với văn hóa, văn hiến, văn minh”. chynh nó tạo nên thế ứng ộc lập ngang hàng với bao nhiêu triều ại phương bắc trong qua khứ, nền văn không những ược đánh dấuợ “mandón tún. phong tục của một dân tộc nói lên lối sống cao đẹp của dân tộc ấy. sức mạnh của một dân tộc được khẳng định, thể hiện ở sự bền vững của những phong tục tốt đẹp nhất. người ại việt từ ngàn ời nay luôn mang trong mình ạo lý tốt ẹp, luôn có tình yêu thương, sẻ chia đman bọc, đoàn kết gắn bó một ìlònh,. ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”. Dù kẻ thieve sức ồng Hóa, hủy diệt, phủ nhận thì người việt nam vẫn khẳng ịnh ược thế ứng của mình, khẳng ược vẻ ẹp bản sắc văn Hóa dn t t.tác phẩm cùng với việc khẳng ịnh truyền thống yêu nước, truyền thống văn hóa của dân tộc, nguyễn trãi đhn khẳng ânhnh nh .
mở đầu bình ngô đại cáo nguyễn trãi viết:
việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
chỗ dựA Trong tưng của nguyễn tréi ở đy là dùng lời lẽ của that hiền, dùng luận ềề của nho giáo “hàm mưu việc lớn lấy nhhhh ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ ầ nhân nghĩa là “trên thuận theo lòng hiếu sinh của trời, dưới cứu thoát nhân dân từ trong nước sôi lửa bỏng”. như vậy nhân nghĩa chính là thương dân, là mong muốn cho dân được hưởng cuộc sống thái bình. cho nên “Đánh kẻ có tội, cứu vớt nhân dân là thánh nhân làm việc đại nghĩa”. Theo quan niệm ạo lý của khổng tử, mạnh tử thãệc triều ại nhà minh dấy binh xâm lược nước ta, hòng thôn tính huỷ diệt ại việt chinh là hàng ộng với một tri ạ Mở Miêng rêu rao ạo lý thì việc đi ngược lại thánh hi hền lành ộng sai trai, là tội tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tài tà tai tài tài tài tài tài tài tài tài t. Bằng tấm lòng yêu nước sục sôi, thương muôn dân pHải sống trong cảnh dầu sôi lửa bỏng, nguy ễn trãi đ vạch trần lên al, tố cao bột giả nhân gi đ ngh đt ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm ạtm
nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
vùi with đỏ xuống dưới hầm tai vạ
dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế
gây binh kết oán trải hai mươi năm
bại nhân nghĩa nát cả đất trời.
(bình ngô đại cáo)
hành động của kẻ thù ở đây là hành động diệt chủng. còn có ai mà chúng không hà hiếp dã man tàn khốc? còn có ai mà chúng không bóc lột đến tận xương tủy. tình yêu thương nhân dân hòa quyện với lòng căm thù giặc sâu sắc, nguyễn trãi đã dùng những lời văn thống thiết, những hình ảnh cụ thể trong đời sống thực của nhân dân để nói lên nỗi đau khổ của nhân dân, cũng như tội ác tàn bạo của kẻ thù. Đọc bình ngô đại cáo, ta thấy hiện lên hình ảnh những người dân vô tội không còn with đường sống. “người bị ép xuống biển”, “kẻ bị đẩy rừng sâu” và trước mắt họ là cá mập thuồng luồng, là hùm beo sói dữ. tội ác của kẻ thù vừa tàn bạo, vừa rộng khắp.
tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ
nheo nhóc thay kẻ goá bụa khốn cùng.
ngay cả những kẻ “góa bụa khốn cùng” cho đến giống “côn trùng cây cỏ” củng khó thoát khỏi manh vuốt kẻ thù. những kẻ tự xưng là có nền văn hiến, những kẻ tự cho mình thông hiểu ạo lý thánh hiền thực chất chỉ là loài quỷ dữ uống máuờng tanhƻ ng.
thằng há miệng đứa nhe răng
máu mỡ no nê chưa chán
tội ác của giặc minh chất cao hơn noui, chung tham lam vô ộ, tàn bạo vông, chung đã dùng “muôn nghìn kế”, “dối trời lừa dân” tội ác ấy ”. nguyễn trãi đã chỉ thẳng vào mặt kẻ thù, kết thúc bản cáo trạng bằng lời kết tội đanh thép.
Độc ác thay! trúc nam sơn không ghi hết tội
dơ bẩn thay! nước Đông hải không rửa sạch mùi.
lẽ nào trời đất dung tha
ai bảo thần dân chịu được.
Đây chính là vấn đề lớn đặt ra cho cả dân tộc, cho lịch sử. bởi tội ác của kẻ thù là vô hạn, cái bạo ngược của chúng là vô cùng, tội ác ấy trời không dung, đất không tha. theo quan điểm của thánh nhân, người quân tử phải làm nên đại nghĩa, phải cứu muôn dân thoát khỏi cảnh lầm than. nguyễn trãi đã ứng trên lập trường nhân nghĩa xé tan bức màn dối trá “nhân họ hồ chính sự phiền hà” nhà minh lợi dụng chihu bài chó, nhn cềngh , nhân nghĩa mà như thế ư? Đó chỉ là sự dối trá, là chiêu bài của bọn “hung tàn”. hành ộng của quân “cuồng minh” lành ộng diệt chủng, luận điệu “phù trần diệt hồ” chỉ là sự giả dối và tất cảng hành ộng bạo ng cc cc cc c c c c c nh đ nh đ nh đ nh đ nh đ đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ nh đ đ . Đứng trên lập trường nhân nghĩa nguyễn trãi đã vạch trần tội ác “bại nhận nghĩa nát cả đất trời”. Và ứNG TRên LậP TRườNG CHYNH NGHĩA, NGUYễN TRÍI KHẳNG ịNH CUộC KHANG CHIếN CHốNG quân minh là cuộc chiến tranh chynh ngha, vì ộc lập dân tộc, vì h người dân ại việt vốn yêu chuộng hòa bình, coi trọng tình hòa hảo các nước lân bang nhưng kẻ thù đã nhiên xâm lấn, đã có những hành. vì thế chúng ta phải đứng lên.
Đem đại nghĩa để thắng hung tàn
lấy chí nhân để thay cường bạo.
ứNG TRên LậP TRườNG NHâN NGHĩA NGUYễN TRÍI đà VạCH TRầI TộI ACC CủA Kẻ THUE, CũNG TRên LậP TRườNG ấY, NGUYễN TRÍS đã Khẳng ịNH NHâN NGHĩA Là yêng. nhân nghĩa là “an dân”, Muôn dân yên thì pHải tiêu diệt kẻ thù, bảo vệc sống hạnh phúc choc mujn dân, bởi vậy cuộc chiến tranh chống giặc minh là cuộc chi ếc chi ếc chi ếc chi ếc chi ếc
trong xã hội phương Đông, nhân nghĩa là phạm trù cơ bản của đạo đức học. theo khổng tử “nhân” là quan hệ vua tôi, cha con, vợ chồng, anh em, bè bạn; “nghĩa” trách nhiệm đạo đức trong năm mối quan hệ đó. trong đó quan hệ vua tôi là quan hệ trung tâm và đòi hỏi mọi người phải trung thành tuyệt đối với đạo lý ấy. dân tộc ta không thừa nhận một cách tuyệt đối những điều ấy, và theo nguyễn trãi nhân nghĩa là thương dân, yêu dân, gitr dân. tình bằng hữu, mối quan hệ lân bang giữa nước lớn và nước nhỏ là điều đáng coi trọng, nhưng khi xâm hại ến hạnh phúc của muôn dân kẻn qu ửng tởng th. Kể Cả Vị Hoàng ế NHà Minh, Một Kẻ ượC XEM Là with Trời NHưNG KHI CầM quân xâm lược ại việt, gây ra những hành ộng bạo tàn th� cũng trở thành kẻ ti ể nhãi with tuyên Đức động binh không ngừng”. qua đây ta cr tể khẳng ịnh tưng nhân nghĩa trong bình ngô ại cao chính là yêu nước, thương dân, là ạo lý làm i.ư nguyễn tréi đã chiến ấu, đ khẳng ịnh sự ngang hàng của ại việt với các triều ại triối triốc. không còn quan hệ thiên tử – chư hầu mà là sự bình đẳng. và một khi thiên tử làm điều bạo ngược thì Đại việt sẵn sàng đứng lên để bảo vệ độc lập dân tộc. cuộc chiến tranh chống quân giặc minh là cuộc chiến tranh vì đại nghĩa, cuộc chiến tranh vượt qua cương thường của nho giáo truyền thống.
Điều đáng chú ý trong tư tưởng yêu nước của nguyễn trãi ở bình ngô đại cáo là phương sách cứu nước. nói về nguyên nhân thất bại của nhà hồ, nguyễn trãi viết:
nhân họ hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận.
qua đy ta có thể thấy ược nhà hồ mất vương quyền chính là vì không ược lòng dân, đi ngược lại quyền lợi của nhân dân, ửn dân, ửn dân. từ bài học ấy và cũng xuất phát từ tư tưởng lấy dân làm gốc, thấy ược sức mạnh của dân là sức mạnh dời non lâný dý ný, p biὃ. nguyễn trãi đã chủ trương cứu nước bằng sức mạnh của dân và cứu nước cũng là cứu dân thoát khỏi ách cường bạo. ngọn cờ khởi nghĩa lam sơn đã phất lên trên cơ sở đường lối ấy. “Yêu nước là thương dân, ể ể cứu nước pHải dựa vào dân, và cứu nước là ể ể cứu dân, đem lại -that bình choc dân, cho mọi người” (phạm văn ồng “nguyễn.
vì nhân nghĩa mà lê lợi, nguyễn trãi đã “đau lòng nhức Óc”, “nếm mật nằm gai”, “căc nước thề không c cùng sống”, dựng ngờ thun c.
nhân dân bốn cõi một nhà
dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới
tướng sỹ một lòng phụ tử
hòa nước song chén rượu ngọt ngào.
trong bình ngô đại cáo nguyễn trãi đã khẳng định vai trò của nhân dân, đặc biệt của những người gọi bằng “manh lệ”. Đây là một sự phát triển vượt bậc so với tư tưởng yêu nước của thời đại lý – trần. Trong hịch tướng sỹ trần quốc tuấn không phải không biết biết vai trò của nhân dân, nhưng chỉ mới nghĩ ến “Khoan dân” làm kế sâu rễ bền gốc, chưa thấ dân và quyền lợi được hưởng cũng chỉ dành cho vương hầu, tướng sỹ. trong khi đó ta có thể thấy riqu ở tất cả các cuộc chiến tranh chống xâm lược, xét cho ến cùng yếu tố quyết ịnh làm nên chiến thắn là chynnh. Đến với nguyễn trãi, ta thấy ức trai không chỉ nghĩ đến dân mà còn thấy được sức mạnh của nhân dân. vì nước, vì dân ông luôn băn khoăn thao thức. trong trái tim cuồn cuộn yêu thương, nguyễn trãi luôn dành cho dân những tình cảm thiết tha nhất. những lời văn thống thiết như máu cuộn trong tim, nỗi xót thương nhân dân sống trong cảnh lầm than cơc, những lời tội đanh thÉp củn thướ n ạ ứt ứtn ững ứng ứng ứng ứtn ữtn ữtn ữtn ữt ứt ứt ứt ứt ứt ứt ứt ữt ữt ữt ữt ữt ữt ữt ững ững ững ứng ứng ứng ứng ứng ứt ứng ứng ứt ứ ứt ứ ứt. tình yêu thương nồng nàn sâu sắc của ông. cứu nước là cứu dân, muốn phất cao ngọn cờ nhân nghĩa là phải dựa vào dân mà cứu nước là tư tưởng mà nguyễn trãi cáno đì bã thãhãi. Trong suốt bốn ngàn nĂm lịch sử cha ông ta đã biết phát huy sức mạnh của nhân dân, xem đó là cơ sở làm nên chiến thắng, là một việc rất cơ bản trong tưng tưng yêu nước, là ườ mọi thời, mọi đời. phát huy sức mạnh của nhân dân, đoàn kết một lòng từ trên xuống dưới chynh là nhân tố tạo nên chiến thắng các cuộc chiộcângo tranh chẻm chế.
tưng yêu nước trong tac pHẩm bình ngô ại cao không chỉ là ở chỗ phat ộng cuộc chiến tranh hợp thời, hợp quy luật, biết phars sức mạnh nhưnh dân mà còn là ở chỗ biết dừng cuộc chiến tranh đúng lúc kịp thời. như nguyễn trãi đã từng khẳng định “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân” lý do “trừ bạo” là để “an dân”; ”Điếu phạt” là để muôn dân được sống trong hòa bình. thì nay cuộc chiến tranh dừng lại cũng chính là để “an dân”. vì thương dân mà “Đánh kẻ có tội” khi mục đích đã đạt ta phải để “dân nghỉ sức”.
tướng giặc bị cầm tù như hổ đói vẫy đuôi xin cứu mạng
thần vũ chẳng giết hại, thể lòng trời ta mở đường hiếu sinh.
goes
họ đã tham sống sống sợ chết mà hòa hiếu thực lòng
ta lấy toàn dân là hơn nhân dân nghỉ sức.
với bản chất “chí nhân đại nghĩa” ta đã kết thúc cuộc chiến tranh với tấm lòng nhân ái bao la. người việt f câu: “đánh kẻ chạy đi, không đánh người chạy lại”, tinh mạng của with người rất đáng quý, dù họ là người dân việt nam there are trung quốc, vì thế “thần vũn vũn vũn vũn vũn đường hiếu sinh” đã thể hiện lượng khoan hồng cao cả. rõ ràng sợi dây nhân nghĩa là mục đích khởi sự và cũng là cái đích cuối cùng. tư tưởng nhân nghĩa cũng chính là tư tưởng hòa binh. Đây cũng chính là sự khẳng định bản chất “chí nhân thay cường bạo”. tư tưởng ấy đã khẳng ịnh vẻ ẹp nhân nghĩa của người việt nam từ xưa ến nay, vẻ ẹp của một dân tộc y chuộng hộng cộn trahăn hìn hìn. mục đích đánh lại kẻ thù “diệt hung tàn” của chúng ta cũng chỉ vì yêu dân, yêu nước mà thôi.
nhân nGhĩa Theo Nguyễn Trãi Là yêu nước, cứu nước, cứu dân, chống giặc ngoại xâm, tiêu diệt bạo tàn vì ộc lập của nước, vì hạnh phúc của dân. hiểu chữ nhân và nghĩa như thế thì khổng tử, mạnh tử và toàn bộ nho giáo chưa bao giờ hiểu rõ. NGUJN TRÉI – MộT WITH NGườI “ầU ộI TRờI, CHâN ạP ấT” – MộT NHà tưng của thời ại đánh Giặc “Cuồng minh”, đã Vượt qua ược những hạn chế n ốth ượth thnh thnh thnh thnh thhnh ốt thnh ốt thhnh th t. thnh thhnh thhnh ố thnh ốt thnh th th thhnh th thnh th t. thnh thhnh thhnh th thhnh th thhnh th thhnh th thhnh th thhnh th’t thnh yêu nước của mình. tư tưởng ấy, trí tuệ ấy đã kết tinh lại để bình ngô đại cáo trở thành “thiên cổ hùng văn”.
bình ngô đại cáo là tấm gương soi của dân tộc việt nam, của with người việt nam. là tiếng vọng của ngàn xưa và mãi mãi về sau. bình ngô đại cáo khẳng định vẻ đẹp của with người việt nam, những with người đã sống, đang sống và sẽ sống như thế. từ ngàn xưa, hôm nay và mai sau, chúng ta luôn tự hào về lối sống, bản sắc của dân tộc. tình đoàn kết yêu thương, đùm bọc, gắn bó sẻ chia giữa with người với with người mãi mãi vững bền. Tưng yêu nước của cha ông ta, sự kế thừa và phát huy tư tưởng ấy của hồ chí minh là sợi chỉ ỏỏ xuyên suốt qua trình phát triển của lịch sử dân tộc.
<p dù thời đại đổi thay, phẩm chất đạo đức của with người việt nam vẫn không hề thay đổi. người việt nam vẫn một lòng yêu nước thương dân, lấy hạnh phúc của nhân dân làm lẽ sống, phấn ấu cho một xã hội phồnnh, công bằng, hạnh phúc, vte minh.
tư tưởng nhân nghĩa trong Đại cáo bình ngô – mẫu 2:
nghe hồn nguyễn trãi phiêu diêu
tiếng gươm khua, tiếng thơ kêu xé long
(tố hữu)
tuy ra ời gần sÁu trăm năm, nhưng cho ến nay và muôn ời sau nữa, bình ngô ại cáo và những thẩm khcc của nguyễn ễđ ná đ đ . tư tưởng “nhân nghĩa” trong thơ văn nguyễn trãi thấm sâu, ngay khi mở đầu bình ngô đại cáo ông viết:
“việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
quân điếu phạt trước lo trừ bạo”
vậy nhân nghĩa là gì? nho giáo cho rằng: nhân nghĩa là quan hệ tốt đẹp giữa người với người trong cộng đồng. khái niệm này mang nội hàm rất đẹp, rất tiến bộ và cao cả. nguyễn trãi đã khẳng định: Điều chủ yếu của nhân nghĩa là phải giữ “yên dân’’. vì thương yêu dân, muốn cho dân được yên ổn làm ăn nên phải “trừ bạo” là từ những kẻ sách nhiễu dân.
từ quan hệ ứng xử mang tính cách cá nhân, nguyễn trãi đã nâng lên thành tư tưởng xã hội. một nhiệm vụ cụ thể, nói như Đinh gia khánh thì “tư tưởng nhân nghĩa này không mơ hồ, nó gắn chặt với chủ nghĩa yûớu nư”. chính vì “nhân nghĩa”, vì thương dân nên nguyễn trãi xem những hành động man rợ của quân minh hành hạ dân như đốt lửa thiêu sống, đào hố để chôn sống những người dân vô tội là những việc phi nhân nghĩa, là bạo ngược, do đó chúng phải bị trừng phạt. như vậy có nghĩa là “việc nhân nghĩa”, hành ộng nhân nghĩa không phải một cái gì trừu tượng, chung, mà nó biểu hiện bằng “việcà” cụ, m. các cuộc phản nghịch chống triều đình để xây dựng xã hội “vua sáng, tôi hiền”. việc ấy phải được giao phó cho quân đội. NGUYễN TRÍI KHôNG Mơ Hồ Về Sự NGHIệP GIảI PHONG DâN TộC CC THể DùNG ườNG LốI THỏA HIệP CảI LươNG ểể CAY CAN QUA, Hòa Bình Muôn Thuở, Mà pha sứ ể ể ể ể
“Đem đại nghĩa thắng hung tàn
lấy chí nhân thay cường bạo”
không chỉ lấy nghĩa ể ể thắng hung, không lấy nhân thay bạo, mà ở đy sự ối ầu lịch sử của cuộc kháng minh này, k thàng “hàư là” “là”.
nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
vùi with đỏ xuống dưới hầm tai vạ
tội ác “trời không dung, đất không tha” ấy của giặc minh:
Độc ác thay trúc nam sơn không ghi hết tội
dơ bẩn thay nước Đông hải không rửa sạch mùi
tội ác ấy phải bị trừng phạt “quân điếu phạt trước lo trừ bạo”. quân ở đây là nhân dân: tập hợp thành đội quân “đại nghĩa – chí nhân” để chống lại quân cường bạo giặc minh. vậy là triết lí nhân nghĩa của nguyễn trãi xét đến cùng là lòng yêu nước thương nhân dân. Đó chính là chủ nghĩa yêu nước. nó làm nền cho bản hùng ca bất hủ cáo binh ngô, nó là là ánh sáng kì diệu ể nguyễn trãi nêu một quan điểm về quyền tộc và đó ông đinhnh ận. trong những lời mở đầu bài cáo trang trọng, thật đĩnh đạc và tự hào.
“như nước Đại việt ta từ trước
vốn xưng nền văn hiến đã lâu
núi song bờ cõi đã chia
phong tục bắc nam cũng khác
từ triệu, Đinh, lí, trần bao đời gây nền độc lập
cùng hán, Đường, tống, nguyên mỗi bên xưng đế một phương”
trải qua bao biến động lịch sử, nguyễn trãi nói lại cái chữ đế đầy tinh thần độc lập tự chủ ấy. nước Đại việt có cương vực, có lịch sử. có phong tục và có văn hiến, nghĩa là có nhân nghĩa. nó không cần và không thể phụ thuộc để tồn tại. mọi mưu toan muốn biến nó thành quận huyện, thành chư hầu sẽ phải chịu thảm họa. lịch sử đâu đã quên:
“lưu cung tham công nên thất bại
triệu tiết thích lớn phải tieu vong
cửa hàm tử bắt sống toa Đô
sông bạch Đằng giết tươi Ô mã”
thế mà noy bọn giặc minh:
“mượn tiếng điếu dân phạt tội, kì thực làm việc tàn bạo, lấn cướp ất nước ta, bóc lột nhân dân ta, thung hình phiền, vơ vén. nhân nghĩa mà lại thế ư? (bài 8 quân trung từ mệnh tập). CARI THế ứNG CủA MộT DâN TộC CÓ Và TRọNG NHâN NGHĩA ấY Sẽ BằNG MọI GIÁ BURN QUâN THME NếM CAY ắNG Mà Cha ông Chung Thải Trả GIÁ CHO Sự Tàn BạO “LỗI ạ ạ ạ
sức mạnh nhân nghĩa của nhân dân ta “lấy yếu chống mạnh, lấy ít địch nhiều” đã làm nên chiến thắng.
ngày mười tám, trận chi lăng, liễu thăng thất thế
ngày hai mươi, trận mã an, liễu thăng cụt đầu.
ngày hăm lăm, bá tước lương minh bại trận tử vong
những trang nhật kí chiến sự thể hiện một cuộc tấn công đại quy mô, mạnh mẽ, hào hùng. chiến thắng càng gần, thế trận càng trở nên biến hóa, kẻ thù chưa kịp trở tay đối phó thì đã lại:
Đánh hồi trống thứ nhất, sạch không kình ngạc
Đánh hồi trống thứ hai, tan tác chim muông…
miêu tả cuộc tổng tấn công đại phá quân thù, có lẽ trong lịch sử văn học việt nam chưa bao giờ có những trang hào hùng ư chói nh. Đội quân làm nên chiến thắng ấy, chính là đội quân đã xác định “vì nhân nghĩa mà chiến đấu, vì an dân mà trừ bạo”.
nhân nghĩa là sức mạnh để chiến thắng. “Chí nhân, ại nghĩa” là nền tảng của chủ nghĩa nhân ạo dân tộc ta bao ời đeo đuổi ểể tạo dựng nền văn hiến mang bản chất tryền thống của c cona ng Ở đây nguyễn trãi đã nêu cao chủ nghĩa nhân đạo ấy, gắn bó với nhân nghĩa mà chủ nghĩa yêu nước.
coi trọng with người, quý trọng nhân dân, coi trọng tình hòa hiếu giữa các dân tộc. chúng ta không vì sự man rợ của giặc mà trả thù bằng những hành động man rợ. có gì quý hơn sinh mạng with người? “Người ta là hoa của ất” do đó nhân nghĩa sau chiến tranh là tấm lòng, là trí Tuệ ể giải quyết những hậu quả, cho “bốn pHương biển cả Thanh bình,” … . chúng ta đã “chẳng giết hại” mà cho chúng “đường hiếu sinh”. Chung ta corc cai thế ể xửi tội á chiến tranh, có ủc ể trừng phạt, nhưng nhân nGhĩa không choc pHép chung ta làm điều do khi bọn giặc “đl sống ựt. lai, ể ược “an dân” không phải chỉ ngày một ngày hai mà mãi mãi nhân ượn ược “nghĩ sức” trong thanh bình:
/p>/p>
“xã tắc từ đây vững bền
giang sơn từ đây đổi mới”
nghĩa là triết lí nhân nghĩa, hành động nhân nghĩa của chúng ta đã toàn thắng. ta đã đạt mục đích, không cần phải xử sự như những kẻ cuồng sát không nhân nghĩa.
tưởng nhân nGhĩa của nguyễn trãi thể hi ngay cả khi cổ vũ quân dân ta tiêu diệt giặc, nhưng lại rất cảm thông với nhân dân và binh sĩc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bị nguyễn trãi từng vạch tội tướng giặc với nhân dân qu. 28 – quân trung từ mệnh tập).
bình ngô ại cáo xét về mặt tư tưởng thì đy là tác phẩm nổi bật về chù nghĩa nhân ạo, minh chứng hồn hồn cho cuộcắnh chiắn. triết lí nhân nghĩa của nguyễn trãi tiềm ẩn như mỏ quặng quý mà ta phải khai thác, đào sâu, nhưng nổi lên bềt lộ thiủn lƧa lủa nóch. Vì yêu nước thương dân mà nguyễn tríico những quan niệm tiến bộn vền chất và mục đích của ội quân nhân nghĩa, về tổc và “bốn phương biển cảsh thanthe bình”. vì yêu thương dân mà trong bình ngô ại cáo nguyễn trãi tố cáo tội ác quân minh đanh thép trong cuộc chiến tranh vệ quốc trở thành một tác phẩm l.
đã Sáu trìm nĂm trôi qua, nguyễn trí – người anh hùng dân tộc và là nhà thơ, nhà văn, tư tưởng chính trị, thực sự sống mãi trong lòng dân tộc khi cac thế hệ with cháu mang tưở của người đã làm nên bao sự tích kì diệu, bao chiến công lẫy lừng, như trong chiến tranh chống mĩ chủch tịch hồ chí minh đã tiếp tưng nhân nhh ĩ ớ ớ ớ ớn ớn ớn ớn ớn ớn ớn ớn ớn ớn ớ. chús chús đã đem bom ạn ến giết hại nhân dân ta tàn phá ất nước ta, gây bao tang tóc đau thương cho nhcn tró nhuc. sạn hintơn”, và sau ngày toàn thắng 04/30/1975 trao trả lại cho phía mĩ. phải chăng đó là được bắt nguồn từ tư tưởng nguyễn trãi.
“Đem đại nghĩa thẳng hung tàn
lấy chí nhân thay cường bạo”
tư tưởng nhân nghĩa trong Đại cáo bình ngô – mẫu 3:
năm 1407, giặc minh xâm lăng nước ta. năm 1417, tại núi rừng lam sơn, thanh hóa, lê lợi phất cờ khởi nghĩa xưng là bình Định vương. trải qua mười năm kháng chiến vô cùng gian lao và anh dũng, nhân dân ta quét sạch giặc minh ra khỏi bờ cõi. mùa xuân năm 1482, thay lời lê lợi, nguyễn trãi thảo bình ngô đại cáo.
bình ngô ại cao khẳng ịnh sức mạnh nhân nghĩa, nhân dân ại việt căm thù lên Án tội ác ghê tởm của quân “cuồng minh”, ca ngợi ngô”, tuyên bố đất nước Đại việt bước vào kỉ nguyên mới độc lập, thái bình bền vững muôn thuở.
tuy ra ời gần sáu trăm năm, nhưng cho ến nay và muôn ời sau nữa, bình ngô ại cáo và những tác phẩm khác cũa nguyễn trãi mãi mãi mãi vài đi. tư tưởng “nhân nghĩa’’ trong thơ văn nguyễn trãi thâm sâu, ngay khi mở đầu bình ngô đại cáo, ông viết:
“việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
quân điếu phạt trước lo trừ bạo”.
việc nhân nghĩa là gì? nho giáo cho rằng: nhân nghĩa là quan hệ tốt đẹp giữa người với người trong cộng đồng. khái niệm này mang nội hàm rất đẹp, rất tiến bộ và cao cả. nguyễn trãi đã khẳng định: Điều chủ yếu của nhân nghĩa là giữ “yên dân”. vì thương yêu dân, muốn cho dân được yên ổn làm ăn nên phải “trừ bạo” là trừ những kẻ sách nhiễu dân.
từ quan hệ ứng xử mang tính ca nhân, nguyễn trãi đã nâng lên thành lí tưởng xã hội, một nhiệm vụ tụ thể, Theo đinh gia khánh thì “tưng ồng n. “, Vì thương dân ngun nguyễn trãi xem những hành ộng man rợ của minh hành hạ nhân dân ta như ốt lửa thiêu sống, đ ể ố ố ố. “Việc nhân nghĩa”, hành ộng nhân nghĩa không phải một cai gì đó trừu tượng, chung chung, mà nó biểu hiện bằng “việc” các nguồn phản ộng chống tri việc ấy phải ược giao phah chân ội. và sức mạnh của “đại nghĩa”:
“Đem đại nghĩa để thắng hung tàn
lấy chí nhân để thay cường bạo”.
lấy nghĩa để thắng hung, lấy nhân thay bạo. Ở đây trong sự đối đầu lịch sử của cuộc kháng minh này, kẻ thù là hung tàn và cường bạo:
“nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
vùi with đỏ xuống dưới hầm tai vạ”.
tội ác “trời không dung, đất không tha” ấy của giặc minh:
“trúc nam sơn không ghi hết tội
nước Đông hải không rửa sạch mùi”.
tội ác ấy phải trừng phạt. “quân điếu phạt trước lo trừ bạo”. quân ở đây là nhân dân: tập hợp thành đội quân “đại nghĩa – chí nhân” để chống lại quân cường bạo giặc minh. vậy là, triết lí nhân nghĩa của nguyễn trãi xét đến cùng là lòng yêu nước thương dân. Đó chính là chủ nghĩa yêu nước. Nó làm nền cho bản hùng ca bất hủ “cao bình ngô”, nó là sáng kì diệu ể nguyễn trject , khoa học trong lời mở đầu bài cáo trang trọng, thật đĩnh đạc và tự hào.
“như nước Đại việt ta từ trước
vốn xưng nền văn hiến đã lâu
núi song bờ cõi đã chia
phong tục bắc nam cũng khác
từ triệu, Đinh, lí, trần bao đời gây nền độc lập
cùng hán, Đường, tống, nguyên mỗi bên xưng để một phương”.
trải qua bao biến động của lịch sử, nguyễn trãi lặp lại quyền vương để đầy tinh thần độc lập tự chấy. nước Đại việt có cương vực, có lịch sử, có phong tục và nền văn hiến, nghĩa là có nhân nghĩa. nó không cần và không thể phụ thuộc để tồn tại. mọi mưu toan muốn biến nó thành quận huyện, thành chư hầu phải chi thảm họa. lịch sử đâu đã quên:
“lưu cung tham công nên thất bại
triệu tiết thích lớn phải tieu vong
cửa hàm tử bắt sống toa Đô
sông bạch Đằng giết tươi Ô mã”.
thế mà nay bọn giặc minh “mượn tiếng điếu dân pHạt tội, kì thực làm việc tàn bạo, lấn cướp ất nước ta, bóc lột nhân dân ta, thế nặng hình n, vơt củt củt củt củt củt củt dâng m. không được yên ổn”. nhân nghĩa mà lại thế lí? thế ứng của một dân tộc trong nhân nghĩa bằng mọi giá cho quân thù nếm cay ắng mà cha ông chung ta pHải trả giá cho sự tàn bạo “lỗi ạo”, ngạo mạn, xấc xược xược x
sức mạnh nhân nghĩa của nhân dân ta “lấy yếu chống mạnh, lấy ít địch nhiều” đã làm nên chiến thắng.
“ngày mười tám, trận chi lăng, liễu thăng thất thế
ngày hai mươi, trận mã an, liễu thăng cụt đầu.
ngày hăm lăm, bá tước lương minh bại trận tử vong.
ngày hăm tám, thượng thư lí khánh cùng kế tự vẫn.”
những trang nhật kí chiến sự thể hiện một cuộc tấn công đại quy mô mạnh mẽ, hào hùng. chiến thắng càng gần, thế trận càng trở nên biến hóa kè thù chưa kịp trở tay đối phó thì đã lại:
“Đánh một trận, sạch không kình ngạc
Đánh hai trận, tan tác chim muông.”
miêu tả cuộc tổng chiến công đại phá quân thù, có lẽ trong lịch sử văn học việt nam chưa bao giờ có những trang hào hùng Ẻth chói như. Đội quân làm nên chiến thắng ấy, chính là đội quân đã xác định “vì nhân nghĩa mà chiến đấu, vì an dân mà trừ bạo”.
nhân nghĩa là sức mạnh để chiến thắng. “Chí nhân, ại nghĩa” là nền tảng của chủ nghĩa nhân ạo mà dân tộc ta bao ời đeo đuổi ểể tạo dựng nền văn hiến mang bản chất truyềnống Cle củi ệ Ở đây, nguyễn trãi đã nêu cao chủ nghĩa nhân đạo ấy, gắn nó với nhân nghĩa là chủ nghĩa yêu nước.
coi trọng con người, quý trọng nhân dân, coi trọng tình hòa hiếu giữa các dân tộc nên chúng ta đã đặt nhân nghĩa lên trên c t. có gì quý hơn sinh mạng with người? “Người, ta là hoa của ất” do đó nhân nghĩa sau chiến tranh là tấm lòng, là trí Tuệ ể giải quyết những hậu quả, cho “bốn phng biển cả Thanh bình” … , chúng ta đã “chẳng giết hại” mà cho chúng “đường hiếu sinh”. Chung ta corc cai thế ể “xửi ác chiến tranh, có ủ sức ể ể Trừng phạt, nhưng nhân nGhĩa không choc phep chu chu ta làm điều đó khi bọn gọc gọc đm sốt sốt. chúng ta tha tội cho chúng ể ể chấm dứt puede qua trong tương lai, ể ược “an dân” không phải chỉ ngày một ngày hai mà mãi mãi dân ta ược “nghợc” sỉ sứ: trong ph>:
“xã tắc từ đây vững bền
giang sơn từ đây đổi mới”.
nghĩa là triết lí nhân nghĩa, hành động nhân nghĩa của chúng ta đã toàn thắng. ta đã đạt mục đích, không cần phải xử sự như những kẻ cuồng sát không nhân nghĩa.
tưởng nhân nGhĩa của nguyễn trãi thể hi ngay cả khi cổ vũ nhân dân ta tiêu diệt giặc, nhưng lại rất thông cảm với nhân dân và binh sĩc sĩc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc bịc b nguyễn trãi từng vạch tội tướng giặc với nhân dân qu. bài 28 – quân trung từ mệnh tập).
bình ngô ại cao xét về mặt tư tưởng là tac pHẩm nổi bật về chủ nghĩa nhân ạo, chứng minh hùng hồn cho cuộc chiến thắng của nhân dân ta chống giặc myh. TRIếT LI NHâN NGHĩA CủA NGUYễN TRÍI TIềM ẩN NHư MỏNG quý mà ta pHảI KHAI THAC đào sâu, nhưng nổi lên bềt lộ thi của nó chynh là chủ nghĩu nước, l. Vì yêu nước thương dân mà nguyễn tríi cr tưởng tiến bộ về bản chất và mục đích của ội quân nhân nghĩa, về tổc và ước vọng “bốn pHương biển ncảnh thermh thermh thermh thermh thayh”. vì yêu thương nhân dân trong bình ngô ại cáo, nguyễn trãi tố cáo tội ác quân minh đanh thép như thế, miêu tả những trang hào h cuếc. bình ngô đại cáo trở thành một tác phẩm còn lại mãi với thời gian.
đã sáu trăm năm trôi qua, nguyễn trãi – người anh hùng dân tộc và là nhà thơ, nhà văn, nhà tư tưởng chynh trị, thực s trong lâựg cáng mãi d. NGHĩA của người đã làm nên bao kìchch, bao chiến thắng lẫy lừng, như trong chiến tranh chống mỹ, chủch tịch hồ chí minh đã tiếp tưng nhân nhghấ ấ ớ ớ ớ ớ ớ nh ớ NH ớ ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ NH ớ nh ớ ớ ớ ớ n. họ đã đem bom đạn đến giết hại nhân dân ta trên mọi miền đất nước, tàn phá đất nước ta, gây bao đau thương nta tán. vậy mà khi bắt sống những kẻ ấy, ta vẫn đối xử nhân đạo và sau ngày toàn thắng 4-30-1975 trao trả lại cho mỹ. phải chăng đó là được nguồn từ tư tưởng nguyễn trãi.
“Đem đại nghĩa để thắng hung tàn
lẩy chí nhân để thay cường bạo”.
bình ngô ại cao vừa là một bản tổng kết cuộc khang chiến mười nĂm chống giặc minh vừa là lời tuyên ngôn ửlp, hìn ồng thời là angi Áng nhân nghĩa Đại việt.
tư tưởng nhân nghĩa trong Đại cáo bình ngô – mẫu 4:
tư tưởng nhân nghĩa đã được khẳng định ngay từ đầu tác phẩm. nguyễn trãi đã viết tự đáy lòng ông, chứ không chỉ như được từng nghe suông. chính ông đã coi việc nhân nghĩa cốt ở yên dân như mục tiêu phấn đấu cao nhất của đời mình. cả cuộc đời ông đã giành trọn cho những công việc nhân nghĩa, ta có thể coi đó là là tưởng của ông. một lí tưởng cao quý. Với ạo ức nho giáo ngày xưa, nhân nghĩa là một điều mà with người ai cũng pHải Có, và thể hiện bằng cach xử sự ốãi tốt ẹp với người khác. Ở nguyễn trãi, nhân nghĩa đã ược nhân lên một tầm cao hơn hẳn, và mởng hơn nữa: đó là lo cho dân, giú cho dân – dân ở đy nói với ngha bao tùm th ạ th ạ th ạ th ạ nguyên trãi bao la và suy nghĩ của ông thật rộng lớn. với tư cách một vị quan và trên phương diện thay lời vua ể viết lời tuyên cáo chi chi ắng, nguy ễn trãi đã khẳng ịnh nhân nghĩa là yên dân tt. vì thế, quân điếu phạt trước lo trừ bạo, phải dẹp tan giặc giã hung tàn để cho yên dân. ” Đó là một suy nghĩ hết sức tiến bộ và đáng quý biết bao trong thời đại lúc bấy giờ, mà qua bao thời gian, đến ngày nay vẫn vô trùng gi.
trong suốt toàn bài cáo bình ngô, ngòi bút của nguyễn trãi đã tỏ rõ lòng ưu ái đối với dân. vì thương dân, ông đã xót xa trước những thảm cảnh mà quân cuồng minh thừa cơ gây họa do bọn gian tà còn bán nước cầu vinh. chúng đã:
nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
vùi with đỏ xuống dưới hầm tai vạ…
cũng từng chứng kiến sự tan cửa nát nhà, sự man rợ của bọn cuồng minh sát hại người vô số, nguyễn trãi đu rõ lòng tht tht tht thn thnhn khn khnhn ng c ệnhnhnhnhnhnhnhnhnhnd thnhnd ệnhnhnhnhnd thnhnd thnhnd knhnd ệnhnhnhnd thnhnd thnhnd thnhnd ttnhnd thnhnd thnhnd thnd thnd thnd thnd thnd thhn thnd thhn thn thn thnh thn thnh thn thnd thhn tht the . NHữNG dân đen, with ỏ Là những người ở tầng lớp khốn khổ nhất xã hội, những người chuyên đi cày cấy, đi ở, đi làm thuê xuất hiện dưới ngòi bảh. sự quan tâm này thật không dễ gì có ược ở những người vốn làm quan lại như ông, vì thế đy là điều rất tốt ẹp của tưn ưn.
càng thương dân, ông càng căm giận quân xâm lược. Đoạn kể tội giặc của ông với những hình ảnh cụ thể trong bài cáo bình ngô đầy nước mắt đồng cảm thương xót cho nhân dân, cho quê hương cho cây cỏ núi sông, đồng thời ngùn ngụt lòng căm thù, tức giận đối với kẻ ngoại xâm và bán nước.
bại nhân nghĩa nát cả đất trời
nặng thuế khoá sạch không đầm núi
người bị ép xuống biển dòng lưng mò ngọc, ngán thay cá mập thuồng luồng.
kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng, khốn nối rừng sâu nước độc …
tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ
nheo nhóc thay kẻ goá bụa khốn cùng.
nặng nề những nỗi phu phen
tan tác cả nghề canh cửi.
trước tội ác đến độ
trúc nam sơn không ghi hết tội
nước Đông hải không rửa sạch mùi
lẽ nào trời đất dung tha,
ai bảo thần dân chịu được?…
ngẫm thù lớn há đội trời chung
căm giặc nước thề không cùng sống.
tư tưởng nhân nghĩa của nguyễn trãi đã mách bảo ông rằng, đã đến lúc trừ bạo để yên dân. tâm trạng của ông, cũng là của lê lợi canh cánh suốt ngày đêm nỗi lo làm sao đánh giặc, cứu dân thoát cơn nguy biến và giành lại cho đg. tư tưởng nhân nghĩa ở đây xét đến cùng là lòng yêu nước thương dân. lòng yêu nước, thương dân vĩ ại ấy đã khiến nguyễn trãi cũng như lê lợi: đau lòng nhức Óc, nếm mật nằm gai suốt mĝ჻ời mĝời. bài cáo toát lên một tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc khi nhắc lại lịch sử.
như nước Đại việt ta từ trước
vốn xưng nền văn hiến đã lâu…
từ triệu, Đinh, lí, trần, bao đời gây nền độc lập
cùng hán, Đường, tống, nguyên mỗi bên xưng đế một phương.
Đến khi chiến thắng giặc minh, một lần nữa, tư tưởng nhân nghĩa – tấm lòng thanh cao của Ức trai càng cao vời vợi. Ông thương dân, mong muốn sớm yên bình cho quân dân nên ông đã lấy toàn dân là hơn, để nhân dân nghỉ sức. Ối với vị chủ tướng như ông, chiến thắng không phải tất cả, nếu nhân dân cần cuộc sống ấm no thì ta cho, ta cũng không nê mộc ội lợ lợ.
mưu phạt tâm công, dùng áng văn chính luận có sức mạnh hơn 10 binh để tránh đổ máu mà thu phục được lòng người. với quân tướng bại trận của giặc, ông đã tha bổng và giúp cho về nước, không giết hại: thể lòng trời, ta mở đường hiếu giắu sinh. ta thấy nguyễn trãi quả là một with người nhân nghĩa, với tấm lòng nhân hậu, bác ái và thanh cao tuyệt vời!
trong tác phẩm cáo bình ngô của nguyễn trãi, tử tưởng nhân nghĩa dường như hoà quyện trong từng lời từng ý, toả ra dưới ngòi bús cắ. nguyễn trãi đã là một nhà thơ tư tưởng lớn biết chọn cho mình lí tưởng đẹp đẽ và cao quý như vậy. Ông đã nguyện dành hết tất cả tài đức, khả năng của mình cho việc nhân nghĩa, để trợ dân. vì thế, sau khi về ở ẩn, khi vua mời ra làm quan, ông đã sẵn sàng ra ngay không nề hà.
tâm hồn nguyễn trãi đong đầy nhân nghĩa, rất thanh cao và trong sáng, có thể coi như một viên ngọc quý. tên tuổi ông là một dấu son lớn trong trang sử danh nhân việt nam. tưng nhân nGhĩa của ông vượt thời gian – qua bao thế kỉ, bao triều ại, và vượt cả không gian – vag danh trên thế giới ý ngha rộng lớn không biên giới c n ể ể ểt ểt ĩt ĩt ĩt ĩt ĩ đại của loài người!
chúng ta kính trọng nguyễn trãi với tư tưởng nhân nghĩa quý báu đã gél phần lớn lao cho lịch sử dân tộc, lại càng thay thay É cho cuộc ời k leạ. nguyên nhân cũng chynh vì những kẻ xấu không chịu nổi tư tưởng của ông quá tiến bộ, con người ông quá trong sạch và tốt ẹp, vì sự sự thực của một ng ườn ny nguyễn trãi đã được mọi người đời sau thương mến kính trọng vì tư tưởng và hành động (rất nhân nghĩa) của ông. Chung ta tin rằng, chung ta sẽ thực hiện ược những điều cóch choc dân, cho nước, như nguyễn tríi – tổ tổ tiên chung ta đã từng theo đuổi – và sẽc trên bầu trời Đại việt.
trên đây là tuyển chọn 4 bài văn mẫu hay nhất phân tích tư tưởng nhân nghĩa của bình ngô đại cáo (nguyễn trãi). Truy cập kho tài liệu vĂn mẫu lớp 10 ể ể cập nhật thêm nhiều bài văn there are khác giúp bạn rèn luyện kỹ nĂng làm văn, chuẩn bịt tốt choc ccài thi Thi Thi Thi Thi Thm Thm Thm Thm Thm Thm THM TATS. chúc các bạn học tốt !
Đăng bởi: thpt sóc trăng
chuyên mục: giáo dục
