phân tích bài thơ về tiểu đội xe không kính của phạm tiến duật
i/ mở bài
– phạm tiến duật (1941 – 2007) là nhà thơ tiêu biểu cho thế hệ trẻ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống mĩ. thơ phạm tiến duật cor giọng tự nhiên tinh nghịch, tươi trẻ, đã gél pHần làm sống mãi hình ảnh thế hệ thanh n Niên thờng mĩ, không khí của thờng chi ếng mĩng. /p>
– bài thơ về tiểu đội xe không kính được sáng tác năm 1969 khi cuộc kháng chiến chống mĩ đang gay go, khốc liệt. từ việc khắc họa hình ảnh những chiếc xe không kính, bài thơ đã làm nổi bật hình ảnh những chiến sĩ lái xe ở trường sơn thời chống mĩ với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu lãnh liệt giải phóng miền nam.
ii/ than bai
1/ hình ảnh chiếc xe không kính:
– những người lái xe giải thích, giới thiệu một cách tự nhiên, chân thực về người bạn đường thủy chung, gắn bó của h.
không có kính không phải vì xe không có kính
bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
tác giả lí giải những chiếc xe “không có kính” “bởi” . “bom giật, bom step”, bởi sự tàn phá, hủy diệt của chiến tranh.
– Chiến tranh ngày càng khốc liệt, những chiếc xe không co kíh sao bao chặng ường lăn lộn khó nhọc đã bị bom mĩ tàn pHá, hủy diệt trở n ến dd: proy: pH/pot: : I ask, mÓ, mÓ, mÓ.
không có kính, rồi xe không còn đèn
không có mui xe, thùng xe không có xước
điệp ngữ “không cor” kết hợp với biện phap liệt kê đã nhấn mạnh chiếc xe không chỉ không có kíh mà còn không có đn, không có xe, thùng ết ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt ầt phù định “không” đã diễn tả một cách độc đáo, chân thực đến trần trụi những chiếc xe trên đường ra trận. mặc dù bị biến dạng, thiếu nhiều điều kiện để bảo vệ người lái nhưng những chiếc xe vẫn băng ra chiến trường. Đó là mình chứng cho sự tàn phá khốc liệt của bom đạn chiến tranh đồng thời là cách khám phá ra chất thơ độc đáo trong hình ảnh những chiếc xe không kính, chất thơ từ hiện thực chiến trường – chất thơ của tuổi trẻ việt nam , để tôn vinh những chiến sĩ lái xe anh hùng.
2/ hình ảnh những người lính lái xe
thiếu đi những pHương tiện vật chất tối thiểu lại là honn cảnh ể người lai xe bộc lộ những pHấm chất cao ẹp, sức mạnh finth thần lớn lao của họ.
a, tư thế ung dung, hiện ngang sẵn sàng ra trận:
– Trên nền của cuộc chiến tranh vông gian khổ và khốc liệt ấy, tac giả đã xây dựng thành công hình ảnh những người linh lai xe ts với tư thế ag dung dung, hiên ngang, p>
ung dung buồng lái ta ngồi
nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
+ thủ pháp đảo ngữ, đưa từ “ung dung” đứng đầu câu gợi sự bình thản, điềm tĩnh đến kì lạ của người>
+ điệp từ “nhìn” ược nhắc lại ba lần, cộng với nhịp thơ dồn dập, giọng thơ mạnh mẽ đã thể hiện cai nhìn khoáng ạt, bao la giữa chiến trườn trườn trườn củ
+ thủ pháp liệt kê “ nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng” đã cho ta thấy tư thế vững vàng, bình thản, dũng cảm của xi ngưlín. họ nhìn thẳng vào bom đạn của kẻ thù, nhìn thẳng vào with đường đang bị bắn phá để lái xe vượt qua.
+ tư thế ung dung, hiên ngang của người lính lái xe ra trận được khắc họa thêm đậm net qua những hình ảnh hòa nhậnêp vào thi>
nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
nhìn thấy with đường chạy thẳng vào tim
thấy sao trời và đột ngột cánh chim
như sa như ùa vào buồng lái.
– tác giả đã mở ra một không gian rộng lớn với những with đường dài phía trước, có gió thổi, có cánh chim chiều và cả những ánh sao đmo. dường như thiên nhiên vũ trụ như đang ùa vào buồng lái.
+ Điệp ngữ “ nhìn thấy…nhìn thấy…thấy” đã gợi tả được những đoàn xe không kính nối đuôi nhau hành quân ra chiến
+ hình ảnh nhân hóa chuyển đổi cảm giác “ vào xoa mắt đắng”, thể hiện tinh thần dũng cảm, bất chấp khó khăn của ngườ>i x.
+ hình ảnh “ with đường chạy thẳng vào tim” gợi liên tưởng đến những chiếc xe phóng với tốc độ nhanh như bay. lúc đó, giữa các anh với with đường dường như không còn khoảng cách, khiến các anh có cảm giác with đường như đang chạy thẳng vào tim. . Đồng thời cho thấy tinh thần khẩn trương của các anh đối với sự nghiệp giải phóng mn
+ ặc biệt hình ảnh so sánh “như sa, như ùa vào buồng lai” >
=> có thể nói, hiện thực chiến trường trong khổ thơ trên chính xác đến từng chi tiết. Và ằng Sau hiện thực đó là một tâm trạng, một tư thế, một bản lĩnh chiến ấu ug dung, vững vàng của người linh trước những khó khĂn, Thác khốc liết củt củt t.
b, tinh thần lạc quan, bất chấp gian khổ hiểm nguy của người lính(khổ 3+ 4)
những gian khổ nguy hiểm đã trở thành cuộc sống của những người lính lái xe ts. dù trong bất kì hoàn cảnh nào, tình thế nào, người lính vẫn tìm được tinh thần lạc quan để chiến đấu và chiến thắng quân:
không có kính, ừ thì có bụi,
bụi phun tóc trắng như người già
chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
không có kính, ừ thì ướt áo
mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
mưa ngừng, gió lùa mau khô thôi.
– hình ảnh “gió”, “bụi”, “mưa” tượng trưng cho những gian khổ, thử thách nơi chiến trường.
– cấu trúc lặp: “không có…, ừ thì …” đi liền với kết cấu phủ ịnh “chưa có…” ở hai khổ thơ đ đ hiện thái ột chấp sikhó x khóps
– hình ảnh so sánh: “bụi phun tóc trắng như người già” và “mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời” nhấn mạnh sự khắc nghiỿ thiànth của. n, thmtg, thhng thấnghng, thhng thấnghng, thhng thấng, thhng thấnghng, thm. phới lạc quan, dũng mãnh tiến về phía trước của người lính ts.
– hình ảnh “ phì phèo châm điếu thuốc” và lái trăm cây số nữa” cho thấy người lính bất chấp gian khổ, coi thường hiểth nguy, thỻ
– ngôn ngữ giản dị như lời nói thường ngày, giọng điệu thì thản nhiên, Hom Hỉnh… làm nổi bật ni ềm vui, tiếng cười của người li ấ
-> tiểu đội xe không kính tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng và thanh niên vn trong cuộc kháng chiến chống mĩ.
c, tình đồng chí, đồng đội cao đẹp của những người lính lái xe(khổ 5+ 6)
sau những cung ường vượt qua hàng nghìn, hàng vạn cây số trong mưa bom bão ạn, họ lại gặp nhau ể họp thành tiểu ội trong những cai bắt tay vôn vông ộc ộ
những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
– hình ảnh “những chiếc xe từ trong bom rơi” là một hình ảnh tả thực vềng những chiếc xe vượt qua bao thử toch khốc liệt của bom ạn chiến trường trở về về.
– hình ảnh “ bắt tay nhau qua của kính vỡ rồi” rất giàu sức gợi:
+ thể hiện sự đồng cảm sâu sắc trong tâm hồn của những người lính.
+ là những lời động viên ngắn ngủi, thầm lặng mà họ dành cho nhau
+ là sự sẻ chia vội vàng tất cả những vui buồn kiêu hãnh trong cung đường đã qua.
– cuộc trú quân của tiểu ội xe không kínnh ngắn ngủi mà thắm tình ồng ội, những bữa cơm nhanh, dã chiến, ược chung bát, chung :nhᩯ là
bếp hoàng cầm ta dựng giữa trời
chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
võng mắc chông chênh đường xe chạy
lại đi, lại đi trời xanh thêm.
– các định nghĩa về gia đình thật lính, thật tếu táo mà tình cảm thì thật chân tình, sâu nặng. gắn bó với nhau trong chiến đấu, họ càng gắn bó với nhau trong đời thường.
– những phút nghỉ ngơi thoáng chốc và bữa cơm thời chiến rất vội vã.
– từ láy “chông chênh” gợi cảm giác bấp bênh không bằng phẳng- đó là những khó khăn gian khổ trên with đường ra trận. song, với các chiến sĩ lái xe thì càng gian khổ càng gần đến ngày thắng lợi
– nghệ thuật ẩn dụ: “trời xanh thêm” gợi tâm hồn lạc quan của người chiến sĩ. màu xanh đó là màu của của niềm tin và tin tưởng ở ngày chiến thắng đang đến gần
– Điệp từ “lại đi lại đi” và nhịp 2/2/3 khẳng định đoàn xe không ngừng tiến tới, khẩn trương và kiên cường. Đó là nhịp sống, chiến đấu và hành quân của tiểu đội xe không kính mà không một sức mạnh tàn bạo nào của giặc mĩ cóng thc np.
d, lí tưởng cách mạng của những người lính lái xe.
xe vẫn chạy vì miền nam phái trước.
chỉ cần trong xe có một trái tim
– “Vì miền nam pHía trước” vừa là lối nói cụ thể, lại vừa giàu sức gợi: gợi một ngày mai chiến thắng, ngày giải phong miền nam thống nhất ất nộc, nam. p>
tác giả lí giải điều đó thật bất ngờ mà chí li, nói lên chân lí sâu xa về sức mạnh của lòng yêu nước và lí tưởng cach mạng: “Chỉ cần trong xe
+ mọi thứ cảu xe không cò nguyên vẹn, chỉ cần nguyên vẹn trái tim yêu nước, trái tim vì miền nam thì xe vẫn băng băng ra trẫn
+ Đó là sự dũng cảm ngoan cường, là sức mạnh của lòng yêu nước và ý chí chiến đấu quật cường
This
=> trái tim yêu thương, trái tim can trường, trái tim cầm lái đã giúp người lính chiến thắng bom đạn của kè thù. trái tim ấy đã trở thành nhãn tự của bài thơ và để lại cảm xúc sâu sắc trong lòng người đọc.
thành công về nghệ thuật: với lời thơ mộc mạc gần với ngôn ngữ đời thường, giọng điệu ngang tàn, trẻ trung; cách khai thác chất liệu của chiến tranh … nhà thơ phạm tiến duật đã sáng tạo nên một bài thơ với những hình tượng độc đáo.
iii/ kết bài: khẳng định lại vấn đề
từ hình ảnh những chiếc xe không kính, bài thơ đã khắc họa bức tượng đài nghệ thuật về người lái xe trường sơn. Đó là những with người sôi nổi trẻ trung, có tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm, lạc quan phơi phới. Họ đã vượt lên sự á liệt của chiến tranh ểể hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ tổc quốc với khí thế Tuổi xuân phơi phới “xẻc trườc sơn đi cứu nước”.
