thanh hải là nhà thơ đi qua hai cuộc kháng chiến chống pháp và chống mĩ. Ông dành cả cuộc đời cho cuộc chiến đấu giải phóng dân tộc. ngay đến cả những tháng ngày cuối cùng của cuộc đời, thanh hải vẫn khát khao được gắn kết với mạch nguồn cuộc sống, với trái tim lớn dân tộc, cống hiến sức lực nhỏ bé của mình trong công cuộc dựng xây đất nước. Ý nguyện cao đẹp ấy được trình bày trong khổ thơ 4 và 5 bài thơ “mùa xuân nho nhỏ”, tác phẩm cuối cùng mà nhà thơ gửi lại cho.i cho.
“mùa xuân nho nhỏ” là tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ thanh hải. bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ, mong ước ược cống hiến cho ất nước, icy một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.
Trước Mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của ất nước, sự đi lên của cup sống, tac giả khát khao ược hòa nhập vào cutc sống của ất nước. chưa bao giờ đất nước đẹp tươi hơn thế. chặng đường lịch sử đã qua với bao gian lao, vất vả. bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng nền văn hiến ại việt, sức mạnh dân tộc ược khẳng ịnh, ất nước vẫn trĻờng vàn t. Đất nước như vì sao là sự so sánh đầy ý nghĩa. sao là nguồn sáng vô tận, là vẻ đẹp của vũ trụ, vẻ đẹp vĩnh hằng trong không gian và thời gian. Đây là niềm tự hào về đất nước việt nam anh hùng, bất diệt.
Đất nước ấy luôn lớn mạnh, đi lên từng ngày. hành trình đi tới tương lai của đất nước vẫn không ngừng, cứ đi lên là sự thể hiện chí khí, quyết tâm của dân tnam vi. hân hoan, tự hào và trách nhiệm, nhà thơ muốn hóa thành một phần vẻ đẹp ấy:
“ta làm with chim hót”
ta làm một cành hoa .
ta nhập vào hòa ca
một nốt trầm xao xuyến”.
điều tâm niệm của nhà thơ là khát vọng ược hoà nhập vào cuộc sống của ất nước, cống hiến pHần tốt ẹp – dù nhỏ bé của mình cho ờc ờc ờc ờ Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. Đẹp và tự nhiên vì nhà thơ đã dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình. with chim hót, một cành hoa là những hình ảnh đẹp của thiên nhiên. một nốt trầm trong dàn hợp xưởng là âm thanh mà mọi người đều thích nghe. tác giả muốn làm việc, muốn cống hiến cho cuộc đời, cống hiến cho đất nước. Điệp từ một trong đoạn thơ diễn tả sự Ít ỏi, khiêm tốn nhưng hình ảnh with chim, cành hoa, nốt trầm cuối c c camar
“một mùa xuân nho nhỏ
lặng lẽ dâng cho đời
dù là tuổi hai mươi
dù là khi tóc bạc”.
bao trùm tất cả, ông ước nguyện hoá thành “một mùa xuân nho nhỏ”, lặng lẽ, âm thầm dâng hiến toàn bộ tâm hồn, tri tuệ, sức lực và cả sống củ khát vọng của tac giả tuy ẩn chứa sự khiêm nhường qua hình ảnh nho nhỏ, lặng lẽ nhưng thể hiện một tiếng lòng cao cả, thể hi một nhân without phải không ngừng cống hiến cho cuộc đời. mỗi with người hãy là một mùa xuân nho nhỏ để làm nên mùa xuân bất diệt của đất nước. một xã hội tốt đẹp thì mỗi with người phải tốt đẹp. Đây là điều tâm niệm và khát vọng của nhà thơ trước lúc đi xa vĩnh biệt cuộc đời.
“dù là tuổi hai mươi.
dù là khi tóc bạc”
những hình ảnh bông hoa, tiếng chim Hót ược tac giả phác hoạ ở pHần ầu bài thơ giờ đây lại trởi lại trong khổ thơ này trong giọng thơ êm ái, ngọt ngào. cach cấu tứ lặp lại như vậy tạo ra sự ối ứng chặt chẽ và mang một ý nGhĩa mới: niềm mong mut mut mut ược sống cóch, cống hiến cho ời là một lẽ tự nhiên như with chim mang ến tiến you sắc cho đời. trong bài “một khúc ca xuân” tố hữu cũng có những suy ngẫm tương tự:
“nếu là with chim, chiếc lá
thì with chim phải hót, chiếc lá phải xanh
lẽ nào vay mà không có trả
¿sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình?”
Điều tâm niệm ấy thật cao đẹp, chân thành, là sự phát triển tự nhiên trong mạch cảm xúc của bài thơ. Điệp từ “ta” như một lời khẳng định. và cái “ta” vốn chỉ để nói về mình bỗng như trở thành cái “ta” chung của nhiều người, khát vọng của nhiều người. Điệp ngữ “dù là” như một lời tự khẳng định, tự nhủ với lương tâm -> sự kiên trì, thử thách với thời gian, tuổi già, bệnh tật để mãi làm một mùa xuân nho nhỏ trong mùa xuân rộng lớn của quê n. giọng thơ nhỏ nhẹ, chân tình nhưng mang sức khái quát lớn.
“mùa xuân nho nhỏ” của thanh hải là một bài thơ đặc sắc. với thể thơ năm chữ, giọng thơ lúc mạnh mẽ, lúc tha thiết ngân vang, âm hưởng nhẹ nhàng xuyên khổ thơ, tác giả đã bộc lộ cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn được dâng hiến cho cuộc đời trước lúc đi xa. Ước nguyện của nhà thơ cho ta hiểu mỗi người phải biết sống, cống hiến cho cuộc đời. thế nhưng dâng hiến, hoà nhập mà vẫn giữ được net riêng mỗi người.
khổ 4 và 5 bài thơ “mùa xuân nho nhỏ” là kết tinh rực rỡ của sức sống ménh liệt và tình yêu thiết tha của người nghệ sĩ một lòng sống vì nhân â â â
