xuân diệu (1916-1985) là nhà thơ tình, viết hay nhất và nhiều nhất trong thời đại chúng ta. thi sĩ đã để lại trên 400 bài thơ tình,; she là nhà thơ “mới nhất trong những nhà thơ mới”. xuân diệu cũng là thi sĩ của mùa jue. với xuân diệu nếu “tình không tuổi và xuân không ngày tháng” thì cảnh thu chứa ựng biết bao tình thu, bao rung ộng xao, bởi lẽ “thu ến – n – nơn”.
Trong hai tập thơ viết trước cach mạng: “thơ” và “gửi hương chió gó” có rất nhiều bài thơ nói ến sắc thu, hương thu, trìng thu, tình thu, thiếu nữ nữ nữ mùa thu thật đáng yêu, làm cho tâm hồn thi sĩ như dây đàn huyền diệu đang rung lên xao xuyến…
“đây mùa thu tới” là một bài thơ thu tuyệt buc của xuân diệu, rút Trong tập “thơ thơ”, xuất bản năm 1938. thu ếếờ ᑥ n tr.xôn xao rung cảnh vật ẹt ẹt ẹt ẹt mac lòng thiếu nữ càng trở nên bâng khuâng buổi thu về.
cảm nhận ầu tiên của thi sĩ xuân diệu về mùa thu không phải là âm thanh tiếng chày ập vải, không phải àn tượng “ngôt thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi thi. liễu come hồ, there is bên đường:
“rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang,
tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng”.
cả một không gian “đìu hiu”, buồn và vắng vẻ. rặng liễu trầm mặc như “đứng chịu tang”. lá liễu buông dài như tóc nàng cô phụ “buồn buông xuống”. lá liễu ướt đẫm sương jue tưởng như “lệ ngàn hàng”. liễu được nhân hóa “đứng chịu tang”, từ tóc liễu đến lệ liễu đều mang theo bao nỗi buồn thấm thía. một net liễu, một dáng liễu được miêu tả và cảm nhận đầy chất thơ. biện pháp láy âm ược xuân diệu vận dụng tài tình ể tạo nên vần thơ giàu âm điệu, nhạc điệu: “đìu hiu – chịu”, “tangà – ngệu – hungàn”. Đó là một điểm mạnh, khá mới mẻ trong thi pháp mà xuân diệu đã học tập được trong trường phái thơ tượng trưng pháp trong thế kỉ
say mê ngắm “rặng liễu đìu hiu…”, nhà thơ khẽ reo lên khi chợt nhận thấy thu đã đến. cách ngắt nhịp 4/3 với điệp ngữ “mùa thu tới” đã diễn tả bước đi của mùa thu và niềm between đợi thu về bấy lâu nay trong s
“Đây mùa jue tới/mùa jue tới
với áo mơ phai/dệt lá vàng”.
một vần lưng thần tình: “tới – với”, một chữ “dệt” tinh tế trong miêu tả và cảm nhận. jue vừa tới, sắc màu cỏ cây vạn vật đều đổi thay, trở thành “mơ phai”. Đó đây điểm tô một vài sắc vàng của lá, đúng là “dệt lá vàng”. câu thơ “với Áo mơ phai dệt lá vàng” là một câu thơ nhiều thi vị, nói lên cái hồn thu với sắc lá, gợi lên cảm giác thanh nhẹ, tưÚg y sáng v.<p
mỗi ngày mỗi đêm đi qua. jue đã về và jue dần dần trôi qua. cảnh vật biến đổi. hoa đã “rụng canh”. tác giả không nói “đôi ba…”, mà lại viết “hơn một” cách dùng số từ ấy cũng là một cách nói rất mới. trong vườn, màu ỏ (từng chấm nh) lấn dần dần, v. rũa màu xanh”! cũng nói về sự biến đổi ấy, trong bài “cảm thu, tiễn thu” thi sĩ tản Đà viết:
“sắc đâu nhuộm ố quan hà
cỏ vùng cây đỏ bong tà tà dương”.
cây cối bắt đầu rụng lá trơ cành như đang “run rẩy”, khẽ “rung rinh” trước những làn gió thu lành lạnh, se sắt. khổ thơ thứ hai, chất thơ ấy là sự lay động xôn xao từ cảnh vật, từ hoa lá hơi may mà thấm vào hồn thi sĩ:
“hơn một loài hoa đã rụng cành
trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh.
những luồng run rẩy, rinh lá rung,
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”.
các từ láy: “run rẩy”, “rung rinh”, “mỏng manh” là những net vẽ thần diệu gợi tả cái run rẩy, cái rùng mình của cây lá buổi chiều thu. NGHệ Thuật sử dụ dụ ụ ụ – ton, “r” (rụng, rũa, run rẩy, runr rinh) và pHụ âm “m” (một, màu, mỏng manh) với dụng ý thẩm mĩ trong gợi tả và biểu cảm ặm sắc. Đó cũng là một net mới trong thi pháp của xuân diệu.
khổ thơ thứ 3, thi liệu vừa hiện thực vừa ước lệ tượng trưng, vừa kế thừa vừa cách tân sáng tạo. cũng có trăng nhưng là “nàng trăng tự ngẩn ngơ” trên bầu trời. không nói là trăng non đầu tháng, không hỏi “trăng bao nhiêu tuổi trăng già” mà lại nói là “nàng trăng”. một hình ảnh đẹp, thơ mộng tả vầng trăng thu. cũng ó núi, có non, lúc ẩn lúc hiện, “khởi sự” nhô lên cuối chân trời xa, qua lớp sương thu mờ. trăng và núi trong thơ xuân diệu chứa ựng cái hồn thu thuở của xứ sở quê hương, gần gũi và then thuộc từ bao ời nay ược vẽ lên thật
t>
“thỉnh thoang nàng trăng tự ngẩn ngơ
non xa khởi sự nhạt sương mờ… “
hai tiếng “đã nghe”, “đã vắng” gợi tả cái không gian bao la, vắng vẻ của những buổi chiều thu lành lạnh:
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió,
Đã vắng người sang những chuyến đò”
cấu trúc câu thơ song hành và cách diễn tả cũng rất mới. có chuyển đổi cảm giác giữa xúc giác và thinh giác. như vậy, sự cảm nhận của thi nhân về rét, về gió, về cái xa vắng không chỉ bằng giác quan mà còn bằng cả linh hồn nữa. chữ “luồn” đã cụ thể hóa cái rét, cảm nhận được nó bằng trực giác. rét mướt luồn trong gió thu hiu hắt chứ không phải là gió rét. rõ ràng là chưa rét đậm, rét tê tái, đúng là cái rét, cái lành lạnh những chiều thu, những đêm tàn thu.
khổ cuối là một bức tranh thu tuyệt đẹp. có vẻ đẹp của thiên nhiên, của mây trời, cánh chim. có vẻ đẹp thiếu nữ. cảnh đẹp, người đẹp mà thoáng buồn mơ hồ mênh mông. mây và cánh chim gợi lên nỗi buồn đẹp chia li như “bèo dạt mây trôi” của tình ca! thi sĩ đã lấy cái “động” của cánh chim bay, của áng mây chiều trôi để đặc tả cái êm đềm, yên tĩnh của cõi vật và lòng i:
“mây vẩn từng không chim bay đi,
khí trời u uất hận chia li”…
trong cái êm đềm, xa vắng ấy hiện lên hình ảnh thiếu nữ “ít nhiều” chưa xác định. buồn tương tư, “buồn không nói”. một dáng điệu “tựa cửa nhìn xa”, một tâm hồn “nghĩ ngợi gì” rất mơ hồ, xa xăm:
“Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói,
tựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì”
là mùa xuân hay mùa thu, là mùa hè hay mùa đông, giữa thiên nhiên trăm sắc nghìn hương ấy, hình ảnh thiếu nơ đa tình, duyên dáng luôn luôn thiế. thi sĩ đa tình nên thiếu nữ cũng đa tình?
“bên cửa ngừng kim thêu bức gấm
hây hây thục nữ mắt như thuyền”.
(“nụ cười xuân” – thơ thơ)
trong chùm thơ thu của yên ổ, tình thuồn thấm thía cô ơn ược thể hi hi qa hình ảnh một ông lão, lúc đang “lạnh lẽo”, lúc là một cụ già đang ngồi uống rượu ngà ngà say trong đêm sâu, có lúc lại là một nhà nho đang lặngắm cảnh thu, mềm bút. thơ thu của xuân diệu là hình bong một giai nhân trong tương tư, đang mộng tưởng. Đó cũng là một net mới nói về mùa thu trong thơ xuân diệu. có thể nói trạng thái buồn mơ hồ, buồn không rõ nguyên cớ là một net tâm trạng rất điển hình của hồn thơ xuân diệu:
“Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói…”
tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn…”.
đy Mùa Thu Tới “Là Một Bài Thơ Thu Tuyệt Bút Của xuân điệu. Bao Nhiêu nét thu là bấy nhiêu nét vẽ tài hoa. Mang, xao xuyến. đáng yêu nhất là hình mộng tưởng “tựa cửa nhìn xa nGhĩ ngợi gì. là tiếng thu xôn xao, rung ộmm sĩ tus
logiaihay.com
