Đất nước luôn là tiếng gọi thiêng liêng muôn thuở, muôn nơi và của bao triệu trái tim with người. Ất nước đi vào ời chúng ta qua những lời ru ngọt ngào êm dịu, qua những làn điệu dân ca mượt mà và những vầnn.
ta bắt gặp một hình tượng ất nước đau thương nhưng vẫn ngời lên ý chí ấu trang trong trang thơ nguyễn đình thi ồng thời cũng rất dịu dàng ý tứ Hong th eg thầm. nhưng với nguyễn khoa Điềm, ta bắt gặp một cái nhìn toàn vẹn, tổng hợp từ nhiều bình diện khác nhau về một đấnât cnƧn tư tưởng ấy đã qui tụ mọi cách nhìn và cảm nhận của nguyễn khoa Điềm về đất nước.
thông qua những vần thơ kết hợp giữa cảm xúc và suy nghĩ, trữ tình và chynh luận, nhà thơn thức tỉnh ý thức, thầt thớt ưn. trong những năm chống mĩ cứu nước. Mở ầu đoạn tribrich là giọng thơ nhẹ nhàng, thủ thỉ như những lời tâm tình kết hợp với hình ảnh thơ bình dị gần gũi ưa ta ta trở vềi cội ngurồn ất nướt nướt.
khi ta lớn lên Đất nước đã có rồi
Đất nước có trong những cái ngày xửa
ngày xưa mẹ thường hay kể
Đất nước bắt đầu từ miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình biết
trồng tre mà đánh giặc.
ất nước trước hết không phải là một khái ni ệm trừu tượng mà là những gì rất gần gũi, thiết ở ngay trong cuộc sống bình dị của mỗi with người. Ất nước hiện hình trong câu chuyện cổ tích ngày xửa ngày xưa mẹ kể, trong miếng trầu của bà, cây tre trước ngõ… gợi lên một ất nước việt nam bao dung hiền hậu hậu, thủy chung v à cũng vô cùng quyết liệt khi chống quân xâm lược.
mỗi quả cau, miếng trầu, cây tre đều gợi về một vẻ đẹp tinh thần Đất nước, đều thấm đẫm ngọnọd nguồn ln. Ất nước còn là hiện thân của những phong tục tập quán ngàn ời, minh chứng của một dân tộc giầu Truyền thống văn Hóa, giầu tìnhnh yêu tương gắn bó vớm gi.
cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn. gừng tất nhiên là cay, muối tất nhiên là mặn. tình yêu cha mẹ mãi mãi mặn nồng như chính chân lí tự nhiên kia. hình ảnh thơ khiến ta rưng rưng nhớ về một lời nhắc nhở thiết tha về tình nghĩa của một ai đó hôm nào: tay bưng dĩg mối muối ché. Đất nước còn là thành quả của công cuộc lao động vất vả để sinh tồn, để dựng xây nhà cửa:
cái kèo cái cột thành tên
hạt gạo phải một nắng hai sương xay,
giã, giần, sàng
Đất nước có từ ngày đó .
ở đây ất nước không with là một khái niệm trừu tượng nữa mà cụ thể, quen thuộc và giản gịt biết bao việc tac giả sửng dụng những chất liệu dân gian ể thể “Đất ncưn”. vẫn bằng lời trò chuyện tâm tình với mỗi nhân vật ối thoại tưởng tượng, nguyễn khoa điềm đã diễn giải khái niệm ất nước kiểu riêng của m.
Đất là nơi anh đến trường
nước là nơi em tắm
Đất nước là nơi ta hò hẹn
Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc
khăn trong nỗi nhớ thầm.
Đất nước không chỉ được cảm nhận bởi không gian địa lí mênh mông từ rừng đến bể mà còn được cảm nhận bởi không gian sinh hoạt bình thường của mỗi người, không gian của tình yêu đôi lứa, không gian của nỗi nhớ stuff. Ý niệm về đất nước được gợi ra từ việc chia tách hai yếu tố hợp thành là đất và nước với những liên tợi ng ra gtó. Sử DụNG lỗi chiết tự mà vẫn không ngô nghê, mà vẫn thật duyên dáng và ý nhị, có thể gợi racho thấy một quan niệm mang những ặc điểm riêng củn tộc ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề ề tách ra, nhấn mạnh .
Đất mở ra cho anh một chân trời kiến thức, nước gột rửa tâm hồn em trong sáng dịu hiền. cùng với thời gian lớn lên đất nước trở thành nơi anh và em hò hẹn. không những thế, đất nước còn người bạn chia sẻ những tình cảm nhớ mong của những người đang yêu.
Đất và nước tách rời khi anh và em đang là hai cá thể, còn hòa hợp khi anh và em kết lại thành ta. Chiếc KhĂn – Biểu tượng của nỗi nhớ thương – đã từng làm bao trai tim taổi trẻ bâng khuâng: “KhĂn thương nhớ ai, khĂn rơi xuống ất…”, một lần nữ thành của những tâm hồn yêu thương say đắm.
Đất nước còn là nơi trở về của những tâm hồn thiết tha với quê hương. hình ảnh with chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc, with cá ngư ông mong nước biển khơi mang phong cách dân ca miền trung, thấm đẫm lòng yêu quê hƺtác gic. Đất nước mình bình dị, quen thuộc nhưng đôi khi cũng lớn rộng, tráng lệ và kì vĩ vô cùng, nhất là đối với nhời ng Ƒ. dù chim ham trái chín ăn xa, thì cũng giật mình nhớ gốc cây đa lại về . gia đình việt nam là như thế, lúc nào cũng hướng về quê hương, hướng về cội nguồn .
ất nước trường tồn trong không gian và thời gian: thời gian ằng ẵng, không gian mênh mông ểể mãi mãi mãi là nơi dân mình đoàn tụ, là không gan nguyễn khoa đi về truyền thuyết hùng vương và ngày giỗ tổ.
nhắc lại lạc long quân và âu cơ, nhắc ến ngày giỗ tổ, nguyễn khoa điềm muốn nhắc nhở mọi người nhớ về cộcội cội n. dù bôn ba chốn nào, người dân việt nam cũng đều hướng về đất tổ, nhớ đến dòng giống rồng tiên của mình. nhắc đến chuyện xưa ấy như để khẳng định, cũng là để nhắc nhở:
những ai đã khuất
những ai bay giờ
yêu nhau và sinh with đẻ cái
ganh vác phần người đi trước để lại
dặn dò with cháu chuyện mai sau
cảm hứng thơ của tác giảc vẻ phóng túg, tự do nhưng thật ra đây là một hệng thống lập Luận khá rõ mà chủu là tac giả hiện ất nước Trong ba ph ươn cla Thổ ị ị của thời gian lịch sử, trong bề dày của văn hóa – phong tục, lối sống tâm hồn và tính cát>dâc.<p though. và cụ thể hơn nữa , gần gũi hơn nữa , Đất nước ở ngay trong máu thịt của mỗi chúng ta:
strong anh và em hôm no
Đều có một phần đất nước
ất nước đã thấm tự nhiên vào máu thịt, đã hóa thành máu xương của mỗi with người, vì thế sự sống của mỗi cá nhàn cỗng lán không. Mỗi with người ều thừa hưởng ít nhiều di sản văn vật chất và tinh thần của ất nước, phải giữ gìn và bảo vệ ể làm nên ất nước muôn ời.
những quan niệm như vậy về ất nước, phần sau của tac phẩm tac giả tập trung làm nổi bật tưng: ất nước của nhân dân dân, chính nhân dân ấ ngườc. tư tưởng đó đã dẫn ến một cái nhìn mới mẻ, có chiều sâu về ịa lí, về những danh lam thắng cảnh trên khắp mọi miền ấưc n.
những núi vọng phu, hòn trống mái, những núi bút non nghiên… không còn là những cảnh thú thiên nhiên nữa mà được cảm nhận thông qua những cảnh ngộ, số phận của nhân dân, được nhìn nhận như là những đóng Của nhân dân, sự Hóa thân của những with người không tên tuổi: “những người vợ nhớ chồng còn gop cho ất nước những no vọng phu, cặp vợ chồng yêu nhau nhau ”.
Ở đây cảnh vật thiên nhiên qua cách nhìn của nguyễn khoa Điềm, hiện lên như một phần tâm hồn, máu thịt của nhân dân. chính nhân dân đã tạo dựng nên đất nước, đã đặt tên, đã ghi dấu vết cuộc đời mình lên mỗi ngọn nús, dòng.ng từ những hình ảnh, những cảnh vật, những hiện tượng cụ thể, nhà thơ qui nạp thành một khái quát sâu sắc:
và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
me! Đất nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
những cuộc đời đã hóa núi song ta.
tư tưởng Đất nước của nhân dân đã chi phối cách nhìn của nhà thơ khi nghĩ về lịch sử bốn nghìn năm của đất. nhà thơ không ca ngợi các triều ại, không nói ến những anh hùng ược sử sách lưu danh mà chỉ tập trung nói ến những with người vô bìh danh, bình. Đất nước trước hết là của nhân dân, của những with người vô danh bình dị đó.
họ đã sống và chết
giản dị và bình tâm
không ai nhớ mặt đặt tên
nhưng họ đã làm ra Đất nước
họ lao ộng và chống giặc ngoại xâm, họ đã giữ và Truyền lại cho các thế hệ mai sau các giá trị vĂ Hóa, văn minh, tinh thần v àt của ất nước tết ạt, you, you, you lu, ti lu, ti lu, ti lu, ti lu. , tên xã, tên làng đến những truyện thần thoại, câu tục ngữ, ca dao . mạch cảm xÚc lắng tụ lại ể cuối c cùng dẫn tới
Đất nước này là Đất nước nhân dân
Đất nước của nhân dân, Đất nước của ca dao thần thoại
một định nghĩa giản dị, bất ngờ về Đất nước. Đất nước của ca dao thần thoại nhưng vẫn thể hiện những phương diện quan trọng nhất của truyền thống nhân dân, của dân tộc: thật đắm say trong tình yêu, biết quí trọng tình nghĩa và cũng thật quyết liệt trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm.
những câu thơ khép lại tác phẩm ca ngợi vẻ đẹp của cảnh sắc quê hương với một tâm hồn lạc quan phơi phới . tất cả ào ạt tuôn chảy trong tâm trí người ọc những tách reo vui… ất nước của nguyễn khoa điềm đã gop thêm thàng choc mảng thơ vết vềt nướt nướt nước nước nước. từ những cảm nhận mang tính gần gũi, quen thuộc, Đất nước không còn xa lạ, trừu tượng mà trở nên thân thiết nhưng vẫn thên.
ọc ất nước của nguyễn khoa điềm ta không chỉ tìm về cội nguồn dân tộc mà còn khơi dậy tinh thần dân tộc mỗi with người việt tham Trong mọi thời ại.
