Trường THPT Phạm Hồng Thái

phân tích cảnh ngày hè của nguyễn trãi là một trong những đề bài tập làm văn chủ chốt khi nghiên cứu, tìm hiốt khi nghiên cìmhiứu, tu. Vậy, ở Bài Viết Này Trường Tcsp Mẫu Giáo – NHà Trẻ Hà nội sẽng dẫn chi tiết Các bước ểt có một bài phân tích cảnh ngày hè ầy ủ và han nhất. <

cùng tham khảo nhé!

hướng dẫn phân tích bài thơ cảnh ngày hè

Đề bài: em hãy phân tích bài thơ “cảnh ngày hè” của tác giả nguyễn trãi.

1. phân tích đề

– yêu cầu: phân tích nội dung, nghệ thuật của bài thơ cảnh ngày hè.

– phạm vi tư liệu, dẫn chứng: các chi tiết, hình ảnh có trong bài thơ cảnh ngày hè (nguyễn trãi)

– phương pháp lập luận chính: phân tích.

2. hệ thống luận điểm

– luận điểm 1: bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ngày hè (màu sắc, âm thanh, trạng thái của cảnh vật…)

+ bức tranh thiên nhiên rực rỡ, sống động, nhiều màu sắc

+ bức tranh cuộc sống with người ồn ã, tràn đầy sức sống.

– luận điểm 2: vẻ đẹp tâm hồn thi nhân qua tâm sự và ước nguyện.

+ Ước nguyện lớn nhất là đất nước yên bình, nhân dân ấm no, hạnh phúc

+ dù sống trong cảnh thanh nhàn nhưng vẫn nặng lòng với dân với nước.

tham khảo hướng dẫn soạn bài cảnh ngày hè để nắm vững những chi tiết nội dung chính cần triển khai.

lập dàn ýphân tích cảnh ngày hè

mời các em cùng tham khảo mẫu dàn ý chi tiết phân tích bài thơ cảnh ngày hè do trường tcsp mẫu giáo – nhà trẻ hà nội biên soạn: đy ngáo

mở bài phân tích cảnh ngày hè

– giới thiệu sơ lược về tác giả nguyễn trãi và bài thơ cảnh ngày hè.

+ nguyễn trãi (1380-1442) là một nhà thơ với tình yêu thiên nhiên, with người, cuộc sống,…; người anh hùng với lí tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân…

+ “cảnh ngày hè” là bài thứ 43 thuộc phần “bảo kính cảnh giới” (gương báu răn mình), ở phần vô ềa quốc âm thi tập, ra nh჻i trong ny. được vua tin dùng như trước.

– có thể trích dẫn lại nội dung bài thơ.

thân bài phân tích cảnh ngày hè

* phân tích 6 câu thơ đầu: bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ngày hè

– hoàn cảnh sống của nguyễn trãi trong những ngày về ở ẩn (câu thơ đầu)

“rồi hóng mát thuở ngày trường”

+ “rồi”: là một từ cổ có nghĩa là rảnh rỗi, nhàn hạ

+ “ngày trường”: ngày dài, chỉ khoảng thời gian rảnh rỗi.

+ hóng mát: hoạt động an nhàn, tĩnh tại, thư thái

=> Cuộc sống khi về ở ẩn của nguyễn trãi: rảnh rỗi, nhàn hại với những hoạt ộng nhẹ nhàng, that thatyoi, thơi .. nguyễn tréi một ời bận r, this, Thái, thảnh thơi thảnh thơi .. nguyễn trãi một ời bận r, thati, thảnh thơi .. nguyễn tréi một ời bận r, that, thảnh thơi .. nguyễn trãi một ời bận r, thati, thản thết. cuộc đời ông.

– bức tranh thiên nhiên rực rỡ, sống động (3 câu tiếp theo) được cảm nhận bằng nhiều giác quan:

“hoè lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,

hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

+ hình ảnh lá hòe, thạch lựu, hoa sen xuất hiện trong 3 câu thơ trên là những sự vật gần gũi, quen thuộc của mùa hè.

This -ti, ti -ti, thi. hanging“.

-> các sự vật hiện lên vừa có màu sắc vừa có trạng thái, vừa có mùi hương.

=> Các sự vật gần gũi, giản dị qua cach phối hợp ường nét, màu sắc c các ộng từ mạnh của tac giả đ “một bức traph căng tràn sự sựng, thểm.

– bức tranh cuộc sống with người (2 câu thơ tiếp theo):

lao xao chợ cá làng ngư phủ,

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

+ những từ Hán việt như ngư pHủ, cầm ve, tịch dương kết hợp nhuần nhuyễn với những từ thuần việt tạo nên vẻ ẹp vừa mộc mạc, bình dị, vừt

+ cuộc sống được cảm nhận bằng âm thanh: Âm thanh “lao xao” từ chợ cá, tiếng ve râm ran mỗi độ hè về.

-> sử dụng từ láy tượng thanh “lao xao” và “dắng dỏi” kết hợp với nghệ thuật ảo cấu trúc câu nhằm nhấn mạnh những âm thanh bao làm.

=> cuộc sống ồn ã, tràn đầy âm thanh và sức sống của with người nơi đây.

=> tâm hồn lạquan, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của nguyễn trãi.

* phân tích 2 câu thơ cuối: vẻ đẹp tâm hồn thi nhân qua tâm sự và ước nguyện

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”

– “dẽ” là từ cổ nghĩa là lẽ, lẽ ra

– “ngu cầm”: điển tích, điển cố kể về hai va vu nổi tiếng là vua nghiêu và vua thuấn – những ông vua nhân từ đem lại cuuộc sống hưng track, that, that, that, that, that, that, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, Thánh, thánh, thánh, thánh, thánh, thánh, thánh, thá, thá, thá, thá, thá, thá, thá. give. mỗi ngày, vua thường đem đàn khúc nam phong ca ngợi cảnh thái bình thịnh trị.

-> Ước nguyện của nguyễn trãi: Ước có cây đàn ngợi ca khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp và cuộc sống thanh bình nơi quê hương; ước nguyện lớn nhất là đất nước yên bình, nhân dân ấm no, hạnh phúc.

=> tấm lòng của nhà thơ: dù sống trong cảnh thanh nhàn nhưng nguyễn trãi vẫn nặng lòng với dân với nước, luôn ước mơ, khát khao về cuộc sống no đủ, ấm áp sung túc không chỉ trên quê hương ông mà còn trải khắp đất nước.

kết bài phân tích cảnh ngày hè

– khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

+ nội dung: vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè; tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước tha thiết của tác giả.

+ nghệ thuật: giọng điệu trữ tình, sâu lắng, but pháp tả sinh động; thể thơ sáng tạo thất ngôn xen lục ngôn; ngôn ngữ thơ phong phú, đa dạng vừa có lớp từ hán việt; sử dụng các điển tích, điển cố.

– mở rộng: liên hệ với những bài thơ cùng chủ đề như “quy hứng” của nguyễn trung ngạn, “nhàn” của nguyễn bỉmnh khi

văn mẫu phân tích cảnh ngày hè

phân tích cảnh ngày hè bài số 1:

nguyễn trãi là vị anh hùng tên tuổi lẫy lừng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. tài năng kiệt xuất của ông không chỉ được khẳng định trong lĩnh vực chính trị, quân sự, ngoại giao mà còn được khẳng định qua sự nghiệp văn chương đồ sộ với những đóng góp lớn lao cho nền văn học nước nhà.

lí tưởng mà nguyễn trãi ôm ấp là giúp vua làm cho đất nước thái bình, nhân dân thịnh vượng. lí tưởng cao đẹp ấy là nguồn động viên mạnh mẽ khiến ông vượt qua mọi thử thách, gian nan trên đường đời. lúc được nhà vua tin dùng cũng như khi thất sủng, nỗi niềm lo nước, thương dân luôn canh cánh trong lòng ông. giông bão cuộc đời không thể dập tắt nổi ngọn lửa nhiệt tình trong tâm hồn người chí sĩ tài đức vẹn toàn ấy.

bài thơ cảnh ngày hè được sáng tác vào thời gian nguyễn trãi về nghỉ ở côn sơn. “. Trong những that ngày dài nhàn nhã mạnh.bài thơ phản ánh tâm hồn nguyễn trãi chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước.

bài thơ mở đầu bằng câu lục ngôn nêu rõ hoàn cảnh của nhà thơ lúc đó:

rỗi / hóng mát / thuở ngày trường.

lẽ ra câu thơ phải bảy chữ mới đúng là thể thất ngôn bát cú quen thuộc, song nguyễn trãi đã lược đi một chữ. Đây cũng là một cách tân táo bạo, mới mẻ trong thơ nôm nước ta thuở ấy. nhịp thơ 1/2/3, chậm rãi phản ánh tư thế ung dung, tự tại vốn có của tác giả.

chữ rỗi tách riêng thành một nhịp thể hiện cảm nhận của tác giả về tình cảnh của mình. rỗi là từ cổ có nghĩa là nhàn nhã, không vướng bận điều gì. cuộc đời nguyễn trãi thường không mấy lúc được thảnh thơi. Đây là lá lúc ông được sống ung dung, được thỏa ước nguyện hòa mình với thiên nhiên mà ông hằng yêu mến.

không có việc gì quan trọng, cần kíp để làm cả, chỉ có mỗi “việc” là hóng mát. ngày trường là ngày dài. Đây là cảm giác tâm lí về thời gian của người đang sống trong cảnh nhàn rỗi, thấy ngày dường như dài ra. với with người ưa suy nghĩ, hành động như nguyễn trãi thì cảm giác ấy càng rõ hơn bao giờ hết. giữa lúc xây dựng lại non song sau chiến tranh, việc dân việc nước bời bời mà ông bịt buộc phải hóng mát hết ngày này qua ngày khá . Đằng sau câu thơ trên dường như thấp thoáng một nụ cười chua chát của nguyễn trãi trước tình cảnh trớ trêu ấy.

chỉ có vẻ đẹp hồn nhiên, vô tư của cảnh vật mới có thể tạm xua đi những áng mây buồn vướng vít trong tâm hồn ông. Ông mở lòng đón nhận thiên nhiên và thấy vui trước cảnh:

hòe lục đùn đùn tản rợp giương.

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,

hồng liên trì đã tiễn mùi hương.

chỉ vài net but phác họa mà bức tranh quê đã hiện lên tươi khỏe, hài hoà. cây trước sân, cây trong ao đều ở trạng thái tràn đầy sức sống, đua nhau vươn lên khoe sắc, tỏa hương. cây hòe với tán lá xanh um xoè rộng, trong khi cây cây lựu nở đầy những bông hoa đỏ thắm và sen hồng đã nức mùi hương. sức sống trong cây đang đùn đùn dâng lên cành, lên lá, lên hoa. cây tỏa bóng rợp xuống mặt sân, tỏa luôn bóng mát vào hồn thi sĩ.

ba câu thơ nổi đến ba loại cây: hòe, lựu, sen nhưng chẳng lẽ tác giả chỉ nói đến cây? dường như có cả with người lồng trong đó, hết sức kín đáo. Các từ đùn đùn, (dồn dập tuôn ra) giương (toả rộng ra), phun, tiễn (ngát, nức) gợi tả sức sống căng ầy chất chứa bên trong sự vật, tạo nên nên những hình ảnh ảnh ảnh câu thơ thứ hai ngắt nhịp 4/3. hai câu thơ tiếp theo đổi nhịp thành 3/4, tạo thêm cho cảnh vật vẻ sinh động, rộn ràng. giữa cảnh với người có net tương đồng nào chăng? Đời người anh hùng cũng đã vơi nhưng giống như hàng tùng bách dày dạn tuyết sương nên sức sống vẫn chảy mạnh trong huyết quết quết. thức đỏ (màu đỏ) của hoa lựu phải chăng là thức đỏ của tấm lòng sắt son với dân với nước?! mùi hương thơm ngát của sen có phải là là tưởng chẳng bao giờ phai nhạt của nguyễn trãi suốt ời phấn ấu vì ất nước dìh bìn hìn? rõ ràng ở đây, cảnh và người có những net tương đồng và đều đẹp đẽ, hài hòa.

Ở bốn câu thơ trên, nhà thơ mới nhắc đến màu sắc, hương thơm, cây cỏ; ở hai câu thơ tiếp theo còn có thêm mùi vị, âm thanh, hình ảnh with người và cảnh vật:

lao xao chợ cá làng ngư phủ,

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.

từ tượng thanh “lao xao” đặt trước hình ảnh chợ cá làm nổi bật không khí nhộn nhịp của làng ngư phủ. lao xao tiếng trao qua đổi lại, ồn ã tiếng nói tiếng cười. tất cả đều là hơi hướng của cuộc sống lao động cần cù, chân chất. những âm thanh lao xao ấy hòa vào tiếng ve kêu dắng dỏi bất thần nổi lên trong chiều tà, báo hiệu chấm dứt một ngày hè nơi thôn dã.

cỏ cây, hoa lá, con người đầy sức sống khơi dậy trong lòng nhà thơ cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng và những suy nghĩ ắt thàmnh. Đó là tình yêu cuộc sống, yêu con người và trách nhiệm đối với dân với nước. nguyễn tréi luôn tâm niệm lấy dân làm gốc (dân vi bản, dân vi quý) cho nên trước thiên nhiên tươi xanh, trước những with người cần c cù, lam lũ, lòng ông ôi dấn khátng ệtn

dẽ có ngu cầm đàn một tiếng,

dân giàu đủ khắp đòi phương.

ông ước gì lúc này có ược trong tay cây đàn của vua thuấn, đàn một tiếng ể nổi lên niềm mong mỏi lớn nhất của mình là kh᯺ chúng. Ẩn giấu ằng sau lời ước mong ấy là sự trách móc nhẹ nhàng mà nghiêm khắc bọn quyền tham bạo ở triều đc. theo ông, với cảnh nước non tươi đẹp cùng nhân dân chất phác, siêng năng, cuộc sống lẽ ra phảâi được trở lại ất phác>, hấi no

vậy là dẫu hòa hợp đến hết mình với thiên nhiên, nguyễn trãi vẫn không nguôi nỗi niềm dân nước, ông tìm thấy ở thiên nhiên cỏ hoa xinh tươi kia một nguồn thi hứng, nguồn động viên, an ủi và khích lệ đáng quý đối với bản thân. Điều đó góp phần tạo nên cốt cách của nguyễn trãi, bậc trượng phu – chynh nhân quân tử – hiên ngang như cây tùng, cây bách trườc cuhớc giông. <

cảnh ngày hè là một sáng tạo độc đáo của nguyễn trãi về hình thức thơ. câu thất ngôn xen lục ngôn, các vế đối rất chỉnh, cách sử dụng từ láy rất tài tình. Để tăng sức biểu hiện của các tinh từ và động từ, tác giả đem chúng đặt ở đầu câu. Đây là bài thơ tả cảnh ngày hè tràn đầy sức sống. bài thơ không chỉ miêu tả cảnh sắc đặc trưng của mùa hè, mà còn là “tức cảnh sinh tình”. Cảnh ở đy thể hiềm vui sống, háo hức, tươi tắn, trẻ trung của tâm hồn nhà thơ và niềm ao ước của nguyễn tríi vềnh hạnh phúc chú dân chúsg muôn pHương.

Đọc them: cảm nhận về bài thơ cảnh ngày hè (nguyễn trãi)

phân tích cảnh ngày hè bài số 2:

nguyễn trãi ược biết ến là anh hùng dân tộc ồng thời là nhà thơ với những tac pHẩm ể lại dấu ấng tong lò những nĂm that tâm trạng và nỗi niềm sâu thẳmông thẳmông. bài thơ “cảnh ngày hè” là bức tranh mùa hè nơi miền quê, đồng thời là nỗi lòng chưa giãi bày của ông.

cuộc sống của vị quan ở ẩn thật thanh bình, yên ả, không xô bồ. Ông đã mở đầu bài thơ một cách nhẹ nhàng và êm đềm nhất:

rồi hóng mát thuở ngày trường

câu thơ trên đã gợi lên được phong thái và cuộc sống bình dị của nguyễn trãi nơi vùng quê thanh bình. rời xa chốn quan trường nhiều đấu tranh, bất công, ông lựa chọn cho mình một with đường riêng, xa lánh việc quân, gần gũi và chan hòa thiên. thời gian không được nhắc đến nhưng người đọc sẽ nhận ra đó là mùa hè. tuy câu thơ không vướng bận lo âu nhưng chắc hẳn người đọc vẫn nhận ra được tâm sự của tác giả. dù không bận việc nước, việc quân nhưng trong lòng ông còn nhiều tâm sự chưa giãi bày.

Ở những câu thơ tiếp theo, người đọc nhận ra một bức tranh mùa hè đầy màu sắc:

hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

hồng liên trì đã tiễn mùi hương

một bức tranh mùa hè nhiều màu sắc, cảnh vật thiên nhiên dường như đan cài vào nhau tạo nên đường net và sứa hùc sè m. hình ảnh cây hòe, cây thạch lựu, cây hồng là những đặc trưng của mùa hè. màu sắc của những loài cây ấy đã gợi lên một không gian tràn ngập màu sắc và sự sôi động. qua ngòi bút của nguyễn trãi người đọc nhận ra một khu vườn tràn trề sức sống. Ắt hẳn ai ai cũng thích một cuộc sống thanh thản, trầm tĩnh như thế này. có lẽ đây là đặc trưng của mùa hè đất bắc.

tuy nhiên đằng sau bức tranh mùa hè đầy màu sắc đó, người đọc nhận ra một tấm chân tình của ông dành cho quê hương

lao xao chợ cá làng ngư phủ

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

với cú phap ảo trật tự cú phap, từ lay “lao xao” ược ảo lên ầu câu đã khiến chu chung ta cảm nhận rất rõ sựp tập, nhộn nhịp củg củnh n. bởi rằng “chợ” luôn gợi lên sự an bình, thịnh vượng, khi chợ còn đông nghĩa là ất nước ấm no hạnh phúc, khi chợ tàn Ļồồn vồnghi ngh k. như vậy, dù ở quê nhà thì nguyễn trãi vẫn luôn mong cho đất nước luôn bình an, ấm no hạnh phúc.

hai câu cuối của bài thơ chính là nguyện vọng, là ý tưởng mà cả cuộc đời nguyễn trãi ấp ủ và mong ngóng:

dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương

tác giả đã lấy điển tích điển cố thời vua nghêu, vua thuấn cai trị đất nước luôn thái bình thịnh trị. thời đó, vua thuấn có một khúc đàn “nam phong” với giọng điệu sôi nổi, gợi cảm giác bình dị, ấm êm. bởi vậy he nguyễn trãi muốn mượn tiếng đàn đó để có thể nguyện cầu cho cuộc sống của nhân dân luôn chan hòa, an lành và hạnh phúc. nguyện vọng “dân giàu đủ” của nguyễn trãi thực sự đáng quý, đáng trân trọng.

như vậy qua bài thơ “ cảnh ngày hè ” nguyễn tríi đã vẽ lên một bức tranh ngày hè sôi ộng, nhiều màu sắc, ồng thời qua đó thấp tho tho tho nước cho dan. bài thơ để lại cho người đọc những ấn tượng sâu lắng nhất về cuộc sống và tâm tư đáng trân trọng của ông.

phân tích cảnh ngày hè – bài số 2:

Trong những ngày từ quan về ởn tại côn sơn, nguyễn tréi đã viết nhiều bài thơ ặc sắc, trong số đó có số 43 Trong chùm thơ bảo kính cảnh giới. bài thơ là bức tranh phong cảnh mùa hè độc đáo nhưng thấp thoáng là niềm tâm sự của tác giả.

câu thơ đầu tiên, ta đọc lên thoáng qua sao có vẻ an nhàn, êm đềm, thanh thoát đến thế.

“rồi hóng mát thuở ngày trường”

câu thơ hiện lên hình ảnh của nhà thơ nguyễn trãi, ông đang ngồi dưới bóng cây nhàn nhã như hong mát thật sự. việc quân, việc nước chắc đã xong xuôi ông mới trở về với cuộc sống đơn sơ, giản dị, mộc mạc mà chan hòa, gần gũthi vớn. một số sách dịch là “rỗi hóng mát thuở ngày trường”. nhưng “rỗi” hay “rồi” cũng đều gây sự chú ý cho người đọc. rảnh rỗi, sự việc còn đều xong xuôi, đã qua rồi “ngày trường” lại làm tăng sự chú ý. cả câu thơ không còn ơn giản là hình ảnh của nguyễn trãi ngồi hóg má mà nó lại toát lên nỗi niềm, tâm sự của tác giả: “nhàn rỗi ta hong m vọng, ý chí của tac giả đã bị vùi lấp, không còn gì nữa, ông đành phải rời bỏ, từ quan ể về ẩ ẩ ẩ ẩi dành “hat. câu thơ thấp thoáng một tâm sự thầm kín, không còn là sự nhẹ nhàng thanh thản nữa.

về với thiên nhiên, ông lại có cơ hội gần gũi với thiên nhiên hơn. Ông vui thú, say mê với vẻ đẹp của thiên nhiên.

“hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

hồng liên trì đã tiễn mùi hương”.

cảnh mùa hè qua tâm hồn, tình cảm của ông bừng bừng sức sống. cây hòe lớn lên nhanh, tán cây tỏa rộng che rợp mặt đất như một tấm trướng rộng căng ra giữa trời với cành lá xanh tươi. những cây thạch lựu còn phun thức đỏ, ao sen tỏa hương, màu hồng của những cánh hoa điểm tô sắc thắm. qua lăng kính của nguyễn trãi, sức sống vẫn bừng bừng, tràn đầy, cuộc đời là một vườn hoa, một khu vườn thiên muừn muôn mỰn. cảnh vật như cổ tích có lẽ bởi nó được nhìn bằng with mắt của một thi sĩ đa cảm, giàu lòng ham sống với đời…

qua cảnh mùa hè, tình cảm của nguyễn trãi cũng thể hiện một cách sâu sắc:

“lao xao chợ cá làng ngư phủ

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”.

“chợ” là hình ảnh của sự thái bình trong tâm thức của người việt. Chợ đông vui thì nước this bình, thịnh trị, dân giàu ủ ấm no: chợ so rã thì dễ gợi hình ảnh ất nướcc corio, có loạn, có giặc giã, có chiến đ, đ sống nơi thôn dã. chính những màu sắc nơi thôn dã này làm cho tình cảm ông thêm đậm đà sâu sắc và gợi lại ý tưởng mà ông đang đeo đuổi.

“dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương”.

“dân giàu đủ”, cuộc sống của người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc là điều mà nguyễn trãi từng canh cánh và mong ước. Ở đây, ông đề cập đến ngu cầm vì thời vua nghiêu, vua thuấn nổi tiếng là thái bình thịnh trị. vua thuấn có một khúc đàn “nam phong” khảy lên để ca ngợi nhân gian giàu đủ, sản xuất ra nhiều thóc lúa ngô khoai. cho nên, tác giả muốn có một tiếng đàn của vua thuấn lồng vào ời sống nhân dân ể ể ca ngợi cuộc sống của nhân ân ấmân Ƨm no, vui tƧm à n, vui tưm àn. những mơ ước ấy chứng tỏ nguyễn trãi là nhà thơ vĩ đại có một tấm lòng nhân đạo cao cả. Ông luôn nghĩ đến cuộc sống của nhân dân, chăm lo đến cuộc sống của họ.

Đó là ước mơ vĩ đại. Thể nói, dù triều đình có thể xua đuổi nguyễn tríưng ông vẫn sống lạc quan yêu ời, mong sao cho ước vọng lí tưởng của mình ược thực hi ể ể ướ ướ ướ ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể ể

bài thơ này đã làm rõ nỗi niềm tâm sự của nguyễn tríi trong thời gian ở côn sơn với tấm lòng yêu nước thương dân vẫn ngày đm “cuhộn cuộn nước triều”. Ông yêu thiên nhiên cây cỏ say đắm. và có lẽ chính thiên nhiên đã cứu nguyễn trãi thoát khỏi những phút giây bi quan của cuộc đời mình. dù sống với cuộc sống thiên nhiên nhưng Ức trai vẫn canh cánh “một tấc lòng ưu ái cũ”.

phân tích cảnh ngày hè bài số 3:

thủ tướng phạm vă ồng đã từng dành những lời trân trọng nhất “nguyễn tréi là người ầu ội trời việt nam, chân ạp ất việt nam, tâng ờng n … ượC PHAC HọA qua những vần thơ của “ cảnh ngày hè “, một trong số bài thơ của chùm thơ 61 bài “bảo kính cải”. tế nhạy cảm trước thiên nhiên của một người nghệ sĩ mà còn thấy ược một tấm lòng luu cháy sáng vì nước vì d.

thiên nhiên vốn là mảnh đất vô cùng màu mỡ của biết bao thi nhân trung đại cày xới và cũng, là nguồn thi hứng không bao giờ vơi cyn. nhà thơ sống giữa thiên nhiên, bầu bạn cùng thiên nhiên, và lấy từ thiên nhiên những bài học this giá làm “gương báu răn mình” Khuê ”, Một tấm lòng cao cả, vẫn luôn tha thiết với nhân dân, với ất nước dẫu trong tình cảnh ngặt nghèo bị nghi kị, dèm pha there đã ến với người ọc chính qua những vần thơ ấy.

ngay từ những câu thơ ầu tiên, tac giả đã dẫn chung ta ến với một bức tranh thiên nhiên rực rỡ, tràn trề sống của mùa hè, ến với một không khí khí náo náo nhi nhi vẫn đang tiếp diễn.

rồi, hóng mát thuở ngày trường

câu thơ mở đầu cho bài thơ tác giả đã giới thiệu về hoàn cảnh hưởng “nhàn” bất đắc dĩ của mình. Lời thơ biểu ạt sự nhàn hạ trong một ngày hè của một with người không bị vướng bận bởi điều gì với nhịp của chữi “rồi” tách riêng khỏi nhịp củnh. nhưng khi đọc sâu, ngẫm kĩ vào từng câu chữ ta lại cảm nhận được tiếng thở dài trong câu thơ. cụm từ “thuở ngày trường” trong câu đầu có cùng nghĩa với “hạ nhật trường” trong một câu thơ của cao biền thời Đường:

lục jue âm nồng hạ nhật trường”

(cậy xanh bóng rợp ngày hè dài)

bài thơ ược viết trong thời gian nguyễn tréi an nhàn lui về ở ẩn xa dời chốn bon chen ầy came dỗa quan quan trường, và như thế nhà thơ đ đ hội ể cả cảm nh ậ vẹn Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái Cái. Yes. thế nhưng liệu đó có phải chỉ là những cảm quan về thời gian, ngày tháng? hay đằng sau hai chữ “ngày trường” cùng với nhịp thơ như trải dài ấy còn là tâm trạng nhân vật trį tình, những ỗi nicềng tra? và pHải chăng tất cả những tâm tư ấy đang dồn nén vào trong bức tranh thiên nhiên ngày hè ménh liệt và căng tràn sức sống trước mắt và ược nhà thơ n

hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,

hồng liên trì đã tiễn mùi hương.

chỉ trong ba câu thơ hàm súc tac giả đã vẽ r trước mắt người ọc một bức tranh mùa hè rực rỡ với những gam màu ậm, tươi tắn c c c, cùng hình ảnh ảc. bao trùm lên bức tranh ấy chính là những “chiếc lọng” xanh biếc của tán hòe đang bung sắc như làm dịu đi cái chói chang, gay gắt củna hắn. Ặt điểm nhìn xuống thấp hơn, nhà thơ đã khéo léo đan cài màu ỏ rực rỡ của thạch lựu trước hiên nhà cùng sắc hồng của ao sen đang tỏa hương thơm ng ng ng. nếu thơ ca cổ điển ưa những gam màu trầm hơn là những sắc gắt, ưa tả tĩnh hơn tả động thì nguyễn trãi đã dám bước qua cái khuôn khổ ấy để thoát khỏi những bức tranh thanh đạm, tiêu sơ và để đến gần hơn với bức tranh cảnh ngày hè tươi vui, đầy sức sống. nhà thơ không chỉmm nhận ược hình sắc của thiên nhiên tạo vật mà còn nhận thấy một mạch sống đang ứa căng, tràn trề, đang đn đn đn đn đn đ ca, t. ca, t. thiên nhiên của nguyễn trãi hiện lên qua những ộng từ mạnh “đùn đùn”, “phun”, “tiễn”, “giương” như đang trào dâng mỗt sức sốm m ns m. hòe không được miêu tả như một vật thể thông thường mà nó được đặt trong sự vận động, phát triển của tự nhiên. ao sen cũng không chỉ gợi một thứ hương dịu nhẹ mà còn thể hiện sự lan tỏa, sự chuyển động của mùi hương ấy khắp khôg. Ều lấy tâm điểm là những bông hoa thạch lựu ỏ như những ốm lửa nhưng nếu nguyễn du gợi tả ược màu sắc qua phép điệp — lửu lậu lơu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu ầu. >truyện kiều) thì hoa lựu trong thơ nguyễn trãi còn có cả nhựa sống dồi dào bên trong đang “phun” tỏa, phát lộ ra ngoài. cái sinh khí rực rỡ, viên mãn nhưng cũng rất thanh thoát ý vị ấy khác hẳn với cái nÓng nực của mùa hè mà các nhà thơ trong “hồng ức thi Âc âm”

nước nồng sừng sực đầu rô trỗi

ngày nắng chang chang lưỡi chó lè

phải chăng chynh nhà thơ đã mở rộng tâm hồn mình ể cảm nhận cuộc sống, ể ể phát hiện ra cái thế giới trong đang tuôn vhiửn vhiậ, c.

nhưng trong thơ của nguyễn trãi không chỉ có họa, có hương mà còn có cả những thanh âm muôn vẻ của cuộc sống thường nhật.

lao xao chợ cá làng ngư phủ

dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

thiên nhiên không hề u ám, trầm lặng khi nắng chiều buông mà trái lại, rất rộn rã và sôi động. nhà thơ đã đưa vào bức tranh của mình những hình ảnh vô cùng quen thuộc, gần gũi nhưng lại không đi theo khuôn sáo, lối mòn nào. hai từ láy “lao xao”, “dắng dỏi” ược ảo lên ầu mỗi câu thơ làm bật lên cái âm thanh sôi ộng, náo nhiệt, xóa tan không khí qu. cảnh phiên chợ – một dấu hiện của sựng with người hiện ra trong câu thơ với tiếng người mua, kẻ bán, tiếng cười nói, tiếng chuyện trò gian thật bình yên và ấm nhà thơ không hề thoát tục, không hề xa rời cuộc sống mà là đang hướng lòng mình về với cuộc sống bình dị từ nhụnh âm thanh bn nhà thơ như căng mở hết tất cả những giác quan cả thị giác, khứu giác, thính giác và cả những liên tưởng bất ngờ “dắng dỏi ve”. tiếng ve inh ỏi – một thứ âm thanh không xa lại mùa hè ược ví như một cung đàn mùa hạ tấu lên một cach rộn ràng hòa chung với bản nn đàn rạo rốc, hảc, hảc, hảc. lời thơ như diễn tả một cuộc sống đang sinh sôi, tiếp diễn ngay cả khi ngày sắp tàn, một khung cảnh thật êm đềm và thanh bìquinh n cùng viết về mùa hè nhưng những cảm xúc trong mỗi bài thơ lại đem đến một mùa hè khác nhau.

tháng tư đầu mùa hạ

tiết trời thực oi ả

tiếng dế kêu thiết tha

Đàn muỗi bay tơi tả

nếu như ta cảm nhận được mùa hè rộn ràng, náo nhiệt trong những vần thơ Ức trai thì mùa hè của nguyễn khuyến oi nuph. bởi, với “cảnh ngày hè” nguyễn trãi đã cảm nhận thiên nhiên sự sống bằng chính sức sống dồi dào trong tâm hồn mình, bằng sự tha thiết với cuộc sống còn nguyễn khuyến đã mượn mùa hè để giãi bày những bức bối, u uất của mình đúng như tên bài thơ “than mùa hè”. thi nhân như đang náo nức muốn hòa cùng niềm vui sự sống với một tâm hồn the tha yêu thiên nhiên ể ểi từ đi bùng lên ấ ấ ất labil Ẻ.

sing giữa vòng tay bình yên của mẹ thiên nhiên, giữa cuộc sing “vô ưu vô tư” nhưng chưa giây phút nào nguyễn trãi quên đi bổn m:

dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

dân giàu đủ khắp đòi phương

Sâu trong tâm khảm, ức trai luôn mang một nỗi niềm dân nước, một hoài bão về sự an thịnh như thời ường ngu ngu ngun đã mượn điển tích ngu cầm ể nói lên tấm l. liệu có pHải nhà thơ muốnc cây đàn ngu cầm ể gẩy nên khúc nam phong ể ngợi ca cảnh this bình, thịnh trị đang hi hữu mà tiếng lao xao của cộc sống sống sống sống bình yên đ hay đó chỉ là những ước mong, khao khát ở phía trước của nhà thơ về một cuộc sấng ấm no, hạnh phúc của dân nước? Dù hiểu Theo Cauch nào thì người ọc ều cảm nhận ược tấm lòng “ưu dân ái quốc” của nhà nguyễn tríi mà trong một bài thơ khác, ức trai cũng đã nhắc tới sởi sởi sởi sởi sở

dân nghiêu thuấn, vua nghiêu thuấn

dường ấy ta đà phỉ sở nguyền

những lời thơ vông giản dị và mộc mạc ược cất lên từ một tấm lòng rất ỗi chân thành, một with tim luôn chá bỏng tình yêu với ất nước, vớt nhân. nguyễn trãi rảnh rỗi nhưng không hề thanh thản, ông nhàn thân nhưng không nhàn tâm, trong lòng nhà nho chân chính ấy luôn canh cánh nỗi niềnp:</

tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu

hậu thiên hạ chi lạc ưu lạc

nguyễn trãi luôn đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên hàng đầu với một niềm mong mỏi rất cao cả “khắp nơi không hΏn otan”. nếu như với nguyễn bỉnh khiêm “nhàn” là tránh xa phú quý quay về hòa hợp với thiên nhiên ểể giữ trọn cốt cách thì qua “cảnh ng dày hè”, vảnh ng dày hè. sự nhàn rỗi, thảnh thơi luôn phải song hành với cuộc sống no đủ, bình yên. chynh kết cấu ầu cuối tương ứng của hai câu lục ngôn ở ầu và cuối tác phẩm đã khép mở hai tâm trạng tạo nên mạch hàm àẩn cẩn. <.

“cảnh ngày hè” được viết theo thể thơ thất ngôn xen lục ngôn với nhịp thơ đa dạng và linh hoạt. bài thơ đã thoát khỏi tính quy phạm khuôn thước của văn học trung ại bằng việc sử dụng nhiều hình ảnh sinh ộng, qua cách miiu tả biả tảnh tả. bằng các ộng từ mạnh, các từ tượng thanh ược sử dụng liên tiếp làm cho bức tranh mùa hè không phải là hình ảnh tĩnh trên trang giấy màh căng. nguyễn trãi đã ưa ngôn ngữ thơ ca về gần với ngôn ngữ ời sống, mở ường cho khuynh hướng dân tộc hóa, bình dị hóa của thơm nay vi. cuộc sống muôn màu muôn vẻ đã được nguyễn trãi tái hiện một cách đầy chân thực và sinh động. nhưng ọc bài thơ, ta không chỉn thuần thấy ược vẻ ẹp của thiên nhiên mùa hè rực rỡ, sống ộng mà còn cảm nhận ược vẻ ẹ ẹp phong phú, Thanh cao củn. một hồn thơ đã bắt rễ sâu vào đời sống thiên nhiên, một cảm xúc thơ đã hòa nhịp với mạch sống nhân dân, dân t.

nhà bác học lê quý Đôn đã từng khẳng định rằng “thơ khởi phát từ trong lòng người ta”. quả thực không có những cảm xúc, những tâm sự sâu kín nén chặt, chất chứa trong lòng sẽ chẳng bao giờ có thơ. qua “ cảnh ngày hè ” ta không chỉ ngưỡng mộ tài năng của nhà văn hóa lớn mà t ta còn nghe ược tiếng lòng, tiếng yêu cuuộc sốc, tiếng y tiếng -. tha thiết hơn bao hết.

sơ đồ tư duy phân tích bài cảnh ngày hè

kiến thức mở rộng

– xuất xứ: cảnh ngày hè là bài thứ 43 thuộc phần “bảo kính cảnh giới” (gương báu răn mình), ở phần vô đề ậ âm củp

– điển tích, điển cố “ngu cầm”: câu chuyện về hai va vua nổi tiếng nhân ức nghiêu – Thuấn, luôn chĂm , thá ái ái ái ái ái ánhn. ; dân chúng ấm no, hạnh phúc. mỗi ngày, vua thường đem đàn khúc nam phong ca ngợi cảnh thái bình thịnh trị.

– bài thơ không rõ hoàn cảnh sáng tác: sau khi ược vua lê thánh tông minh oan trong vụ oan thảm khốc lệ chi vi vi, thán của nguyễn trãi mớc sưu gian thời tá. do đó, chỉ có thể định tính hoàn cảnh ra đời của bài thơ dựa trên lịch sử dân tộc, nội dung và cảm xúc của tác giảc thap.</

>>> tham khảo thêm tuyển tập văn mẫu lớp 10 hay nhất chọn lọc do học tốt tổng hợp và biên soạn.

tổng kết phân tích bài thơ cảnh ngày hè

hello vọng với những hướng dẫn chi tiết phân tích bài thơ cảnh ngày hè trên đây, các em đã có thểng tư duy và tựt viết ược hoj nhất. chúc các em làm bài tốt và đạt kết quả cao !

hướng dẫn làm văn phân tích bài thơ cảnh ngày hè của nguyễn trãi, những bài văn phân tích cảnh ngày hè lớp 10 hay nhất