bài thơ núi Đôi được nhà thơ vũ cao sáng tác từ một chuyện tình có thật, bối cảnh có thật. theo lời tác giả, trong bài thơ duy nhất chỉ có câu “bảy năm về trước em mười bảy/anh mới đôi mươi trẻ nhất làng” là chi tiất>
người 17 tuổi đã trẻ nhất làng?
nhà thơ vũ cao từng nói, nếu không có chất liệu cuộc sống hàng ngày thì ông không viết được. Ông kể rằng bài thơ ược ông viết vào một ngày cuối năm 1956. hồi đó ông về công tác ở sư đoàn 312, đÓng qu.
một hôm, theo mấy người dân đi chợ, ông nghe họ kể chuyện tình của một cô gái du kích trong làng yêu một anh trai làng, rồi anh đi bội. khi anh trở về thì cô gái đã hy sinh.
liệt sỹ trần thị bắc, hình mẫu của nhân vật cô du kích trong bài thơ núi Đôi.
vũ cao liền tìm ến thăm mộ người nữ liệt sỹ đó ở xÓm chùa, thôn xuân đoài (còn gọi là xuân dục – đoài đông), thouỡ lộc làc xã� gã�. Ến tận nơi và nghe người dân kể lại câu chuyện tình giữa anh bộ ội và cô du kích, cảm hứng xuất hiện khiến ông đãp bÚt viàđiến rab …
cả tên làng, tên chợ, tên người và quang cảnh đều hoàn toàn có thật. mộ cô gái hiện vẫn còn. chỉ có anh bộ đội là người yêu của cô du kích thì lúc ấy vũ cao không gặp được, không rõ she còn sống hay đã mất.
về lý do tại sao ngay trong hai câu thơ đầu, ông lại cho rằng đôi nam nữ, trong đó cô gái 17 tuổi và chàng trai đôi mươi là “trẻ nhấng”?t l. vũ cao sau này nói rằng, ngay chính ông cũng… không hiểu vì sao ông lại viết như vậy.
Ông kể: “quả thật hồi đó trong làng còn có cả trẻ nhỏ và thanh thiếu niên cùng trang lứa với họ. có lẽ tôi đã quá cảm ộng trước chuyện tình ẹp như mơ và cũng ầy tình tiết bi kịch của đôi lứa ấy mà “thậm xƭng” lên như vẰ.
tuy nhiên, nói trẻ nhất làng thì cũng có khía cạnh không ngoa. người ta tiếc cho cuộc tình không thành ở lứa tuổi 17, lứa tuổi nhiều sức sống nhất, yêu tha thiết nhất, thế mà giặc chi phÁp xmâmm
sự đồng cảm lạ kỳ giữa nhà thơ – hình mẫu
hai ngọn no ậ ậ ậ ậ ậ nh. làng này”.
nhà thơ vũ cao (1922 – 2007) quê tại xã liên minh, huyện vụ bản, tỉnh nam Định (cùng quê với nhạc sĩ văn cao).
Ông sinh trong một gia đình nho học và hoạt động văn học khá sớm. vũ cao được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001.
Ông có hai người em trai đều là nhà văn: vũ ngọc bình và vũ tú nam.
ngày 3/21/1954, dẫn một đoàn cán bộ đi công tác, khi trở về núi Đôi thì bắc gặp ổ phục kích của địch. she cô giao liên dù bị địch bịt miệng nhưng vẫn kịp thời la lớn để cảnh báo những người trong đoàn cùng đi phía sau, giúp các thach cánt
tức tối, địch tra hỏi nhưng không khai thác được thông tin gì từ cô du kích gan dạ này. giặc pháp xử bắn bắc ngay tại chỗ. khi đồng đội tìm đến nơi thì bắc đã tắt thở. Đồng đội đắp mộ cho cô ở khu vực cầu cốn, vệ sơn, xã tân minh.
người ta cũng xác ịnh ược nhân vật “anh đi bộ ội Sao trên mũ” ấy cũng là một ngườic có thật: ông trịnh khanh, người cùng xã phù linh. Nhau trong thời gian bắc đang học y tá, và ơn vị của ông đong quân gần đó. là ồng hương nên Có nhiều đu quý mến nhau, giữa đôôi trai gai à đ ướ ắ ắ ắ ắ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ ướ
Đầu năm 1953, ông khanh và cô bắc gặp lại nhau và hai người quyết định tổ chức đám cưới ngay tại đơn vị củra ch. Đám cưới tổ chức đơn sơ, đại diện họ nhà trai là đồng đội cùng đơn vị, đại diện họ nhà gái là mẹ của b>
vợ chồng sống với nhau được hai ngày thì chia tay, ông khanh theo đơn vị chuyển quân đến địa điểm mới, chị bắc trở v. “tôi không ngờ đó là cuộc chia ly vĩnh viễn”, ông khanh nhớ lại.
ba tháng sau ngày cưới, ông khanh nhận được tin vợ mình đã hi sinh. Đau đớn nhưng không biết làm sao, ông tiếp tục theo đơn vị bước vào những trận đánh mới.
xác lô cốt của giặc pháp trên núi Đôi.
khi hiệp ịnh genève ược ký kết, một buổi chiều cuối năm 1954, người ta nhìn thấy một anh bội ội vai đo ba lôc vềc về, nhưng không vào ngay ngay ngay scam. Ông khanh nghẹn ngào “anh ngước nhìn lên hai dốc núi/ hàng cây, bờ cỏ, with đường quen/ nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói/ ờ an hôi mà đt an”. “không hiểu vì sao nhà thơ vũ cao lại có thể đồng cảm, hiểu tâm trạng của người trong cuộc đến như thế”, ông khanh nói.
năm 1975, sau khi đất nước thống nhất, ông khanh đã tới tìm gặp nhà thơ vũ cao, nhà thơ lúc đó mới bàng hoàng: “thế bẻc ᓓ>
theo nhà thơ vũ cao, khi mới bắt gặp câu chuyện, ông đã dự định sẽ viết một truyện ngắn về đề tài này chứ không lph tỡth. “không hiểu vì sao, sau khi đi thực tế, tứ thơ dâng lên và bài thơ ra đời”, ông kể lại.
hàng chục năm sau khi bài thơ ra đời, nhiều bạn đọc còn nhầm tưởng bối cảnh và tình huống trong bài thơ là của chính tác gi. trong một lần nói chuyện với sinh viên trường cao ẳng sư phạm hà nội, thậm chí còn có một cô sinh viên nước mắt lưng tròng thì với nhà thơ “cháu thương bb bb bb bb bb bec bec.
một nhà thơ từng nói, vũ cao là nhà thơ hiền hiếm có. rằng vũ cao nổi tiếng sau kháng chiến chống pháp với bài thơ núi Đôi bất tử, vũ cao lẽ ra có thể nhân thành công đó để đlmìn th. nhưng ông lại cứ như người bộ hành chậm rãi, nhường đường cho người khác, cho các nhà thơ khác. vũ cao nói, ông làm thơ, mục đích cũng chỉ là để phục vụ bộ đội mà thôi.
(theo xa lộ pháp luật)
