Mời các bạn xem danh sách tổng hợp Bài thơ ngông của nguyễn công trứ hay nhất và đầy đủ nhất
văn học việt nam thế kỉ xix được đánh dấu bằng sự tỏa sáng của nhiều cá tính sáng tạo độc đáo. nguyễn công trứ cũng góp thêm tên mình trong số đó bởi một cái tôi ngông ngạo đặc biệt. cái “ngông” đó của nhà thơ được thể hiện rất rõ trong bài thơ “bài ca ngất ngưởng”.
vũ trụ nội mạc phi phận sự
Ông hi văn tài bộ đã vào lồng
khi thủ khoa, khi tam tán. khi tổng đốc Đông,
gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng
lúc bình tây cờ đại tướng
có khi về phủ doãn thửa thiên
Đô môn giải tổ chi niên
Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng.
kìa núi nọ phau phau mây trắng
tay kiếm cung mà nên dạng từ bi
gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì
bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng
Được mất dương dương người tái thượng,
khen chè phơi phới ngọn đông phong.
khi ca, khi tửu, khi cắc, khi tùng
không phật, không tiên, không vướng tục.
chẳng trái, nhạc cũng vào phường hàn, phú,
nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung
trong triều ai ngất ngưởng như ông!
bài ca ngất ngưởng thuộc thể hát nói, được sáng tác sau 1848, khi nguyễn công trứ đã cáo quan về hưu và sống cuộc đời do tỺ bài thơ là bản tự thuật, tự bạch về một cuộc đời, được nâng lên tầm triết lý sống. Bài thơ thể hiện rất rõ thati ộ ộ sống của nguyễn công trứ ở giai đoạn cuối ời, sau những trải nghiệm ắng cay của cup cộc sống quan trường. Đó là thái độ coi thường danh lợi, vượt lên thói thường để sống cuộc sống tự do tự tại. Giữa Cái Xã Hội Mà Mọi Cá tíh ều bị thủ tiêu thì cai tôi “ngất ngưởng” của nguyễn công trứng chẳng những bộc lột bản lĩnh cứng cỏi, sự thức tỉc tỉc tỉc tỉc tỉc tỉc tỉc tỉc tỉc bộ hiện đại. Bằng Giọng điệu Khoa Trương, ý vị trào pHUNG ặC BIệT CủA THể THơ HÁT NÓI, Bài Ca đã Tạc Nên Một Bức Chân Dung Nhà Thơ – NHà NHO Tử ầY
“ngông” được hiểu là tỏ ra bất cần sự khen chê của người đời bằng lời nói và việc làm. trong văn học, “ngông” được hiểu là thái độ sống vượt lên trên sự bình thường, hộc lộ cá tính riêng của bản thân.
trong “bài ca ngất ngưởng”, cái “ngông” của nguyễn công trứ thể hiện ngay từ nhan đề bài thơ. ngất ngưởng là một từ láy tượng hình vốn ược dùng chỉ sự vật ở ộ ộ ộ cao chênh vênh, bất ổn ịnh, th bị nh. . ngoài nhan ề, từ “ngất ngưởng” ược nhắc đi nhắc lại 4 lần ở cuối các khổ thơ trở thành một biểu tượng choc một phong cach sống, that ộ Sống vượt arle THT THT THT THT THT THT THT THT THT TTT THTT tht tht tt thtt nhận thức rõ tài năng và nhân cách cá nhân. cái “ngông” của nhà thơ đã được thể hiện đầy đủ qua thái độ sống “ngất ngưởng” giữa cuộc đời.
cai “ngông” thể hiện trước hết khi ông Hy văn tài bộ đã vào lồng, with nGhĩa là sự ngất ngưởng khi nguyễn công trứã bước vào hoạn lộ, ông đang đang đang “đang” đang “đ ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang “ắang” ắang” ang” ắang”. làm nên sự ngất ngưởng lúc này là tài và chí. cũng như tất cả những nhà nho dấn thân hành đạo, nguyễn công trứ lập chí ỗ việc “kinh bang tế thế” (trị nườc giúp đ). Đó là sự nghiệp, đương nhiên có công ắt có danh. nguyễn công trứ đã coi điều đó – công danh – là lẽ sống: “không công danh thà nát với cỏ cây”-, đã làm trai đứng trong trời đấi “vdanphk”. Với một quan niệm “Chí làm trai” như thế, nguyễn công trứã “vơ” tất cả mọi việc trong thiên hạ vào pHận sự của mình: vũ trụ nội mạc phi phận sự. cũng không mấy nhà nho hào phóng tự tin đến thế trong việc trong việc tự nhận trách nhiệm với đời. và quả thật trong 28 năm, từ khi thi đỗ đến khi nghỉ quan, nguyễn công trứ đã chứng tỏ tài thao lược của mình. Ông đã liệt kê hàng loạt sự việc lớn:
khi thủ khoa, khi tham tán, khi tổng đốc Đông…
lúc bình tây, cờ Đại tướng,
có khi về phủ doãn thửa thiên.
nguyễn công trứ đã tỏ ra tự bằng lòng về mình! ngất ngưởng là một từ tự khen, thể hi sự đánh giá cao tài nĂng, nhân cach và cả pHong cach ca nhân mình trong thời gian ở cương vị mà những with ng ếu bản lịt.
tuy nhiên, đối với nguyễn công trứ, công danh không chỉ là vinh mà còn là nợ, là trách nhiệm. vì thế ông đã coi đó là sự “dấn thân”, tự nguyện đem tự do, tài hoa nhốt vào vòng trói buộc:
Ồng hy văn tài bộ đã vào lồng.
nguyễn công trứ đã “ngang trời dọc đất” nhưng bằng sự từng trải trong cuộc đời nhiều thăng trầm, nhìn lại ông đã nhận ra tất cả đều không hẳn là quan trọng, vững bền và dường như còn không hoàn toàn nghiêm chỉnh, cũng gần như một thứ trò đùa. không hẳn là nguyễn công trứ phủ định công tích của mình nhưng ông đã nhìn nó với một cái nhìn có phần khinh bạc.
từ quan là sự kiện thông thường nhưng lại là một việc hết sức hệ trọng, một bước ngoặt trong ời ối với một người làm quan mà lại là quan a như nguyễn cte ễng trứ nhưng với ông thì chuyện đó cũng chẳng đáng bận tâm. ông không lưu luyến gì và rất muôìi phủi sạch tay trước khi el ra về. KHI XIN Về HưU, ông đã Làm ơn nộp trả lại hết bằng sắc choc triều đình và ngày “đô môn giải tổ” chỉ còn ọng lại duy nhất trong ông một sựt ssện ngất ngất ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ngưởt ng
Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng.
nguyễn công trứ đã làm một việc ngược ời, đã bày ra một ốì nghịch: kinh thành ầy võng lọng, ngựa xe nghim trang, còng thìng ng Không những thế, with bò của ông cũng biểu hiện một sự trai khoay: đã là bò, một loài vật thấp kém, lại còn là bò caá, nhưng ược trang sức bằng ạc ạ what tương truyền nguyễn công trứ còn cho buộc mo cau vào đuôi bò ở cái chỗ cần che nhất với một tuyên ngôn ngạo ngược: “để che miệg”! nguyễn công trứ đã trêu ngươi, khinh thị cả thế gian kinh kỳ. không những riêng ông mà cả with bò vàng của ông cũng ngất ngưởng.
chẳng những đủng đỉnh, ngông nghênh trên lưng bò ông còn muốn chơi ngông với cả phật! nguyễn công trứ nghỉ quan, cương vị, chức phận và cuộc sống đã thay ổi, mà thay ổi sâu sắc: một ông tướng quyền sinhing ền sat “tay kiếm cung” đã trở nguyễn công trứ đã ể lại ằng sau cả một thời vùng vẫy ngang dọc, còn pHía trước, chờ đón ông, dường như là một sựng vắng: Cho nui ại ại nạ ững ững ắng ắng ắNg ữ
kìa núi nọ phau phau mây trắng.
câu thơ trữ tình, gợi một chút bâng khuâng, thoáng ý vị chua chát. hình ảnh những làn mây trắng – rất trắng – trên đỉnh núi gợi nhiều liên tưởng. nó biểu tượng cho những gì rất thanh, rất cao nhưng nhẹ tênh, mong manh và vô định. tất cả sẽ là hư vô chăng, “bạch vân thương cẩu” (mây trắng biến ra hình chó xanh) chăng?
tuy nhiên, nguyễn công trứ vốn là một tính cách mạnh, sự bâng khuâng triết học đó không dừng lại lâu trong ông. Ông đã nhanh chóng chọn lối sống phá cách đủ để “thích ý”:
tay kiếm cung mà nên dạng từ bi.
gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì,
bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng!
Ở đây cũng vậy, giữa nguyễn công trứ và thế gian lại diễn ra những điều trái ngược: dạng từ bi nhưng lại cán ch tiên. nguyễn công trứã không đi tu khổ hạnh, cũng không theo những phương phapp nghiên cứu thiền học ể ếm ến sự giác ngộ mà trai lại ông sống phon phón phón, Thón. những cuộc dạo chơi, cả khi lên chùa theo sau ông, cũng có vài bóng “hường hường yến yến”. tuy nhiên lúc này nguyễn công trứ dường như không còn “hết mình” trong những cuộc hành lạc “chơi cho thủng trống long bồng”. Trạng từ ủng ỉnh, số từ không xác ịnh một đôi rất có giá trị gợi tả, giúp cho người ọc hình dung ra một nhóm người thủng thủng du du du ngoạ cả cả cả cả cả cả cả cả cả cả cản đ cản đ cản đ cả cản đ cản đ cả cản đ cản đ đ cả c. nhũng nhẵng của những cô gái trẻ. I chính vì thế bụt cũng phải bật cười – một nụ cười vừa như khoan dung vừa như chấp nhận.
có thể nói nguyễn công trứ tự coi sự ngất ngưởng là nét độc đáo, khác đời của nhân cách ông.
Ở các đoạn trên, nguyễn công trứ đã định nghĩa con người mình từng giai đoạn: một tay ngất ngưởng ở quan trường, một cách làm ngất ngưởng khi nghỉ quan và một cách sống ngất ngưởng khi đã là một là một hưu quan đoạn này, nguyễn công trứánh giá with người mình một cach tổng quát, toàn diện, ông là một người không quan tâm ến chuyện ược mất, không bận bận lòng về sự sự sự sự đầu with hát, nhưng rốt cuộc lại ông không phải là người của phật, của tiên mà vẫn là một with người của cuộc đờu. người như thết là một nhân cách, một bản lĩnh cao, đã “chấp” tất cả, đã không ể lụy và khinh thị tất cả nhủth cững gì tuy vậy, cuối cùng nguyễn công trứ vẫn là một nhà nho, mặc dù các bậc “pHương diện quốc gia” không ưa ông và ông cũng không ưa ược họ, ông vẫn vẫn vẫ thẳm của tâm hồn, Ịí tưởng mà ông theo đuổi suốt đời không thể nào từ bỏ vẫn là lòng trung quân, giúp đời:
chẳng trái, nhạc cũng vào phương hàn, phú,
nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung.
tổng kết cuộc ời mình, nguyễn công trứ tự chằng hai điều quan trọng nhất ối với kẻ nhi là trach nhiệm “kinh bang tế thế” và ạo nghĩa vua tôi. Ông đã giữ được trọn vẹn, đã thực hiện một cách xuất sắc, sánh được với những danh tướng thời xưa. chính vì vậy, nguyễn công trứ dám ngông ngạo buông một câu khẳng định chắc nịch đầy vẻ thách thức:
trong triều ai ngất ngưởng như ông!
thơ nguyễn công trứ phong phú, nhiều vẻ. bài ca ngất ngưởng có một vị trí đặc biệt. nó vừa là lời tuyên ngôn về quan niệm, phong cách sống, vừa tự khẳng định về nhân cách, sự nghiệp của chính mình. chính nhờ bài thơ này với những đặc sắc nghệ thuật của nó mà hậu thế định hình một chân dung nguyễn công trứ: một con người ngất ngưởng, một cái tôi ngông ngạo vượt lên trên lối sông bình thường của những cuộc đời lặng lẽ giữa sự sôi động của đời sống xã hội việt nam cuối thế kỉ xix.
