nguyễn khoa Điềm là một nhà thơ thuộc thế hệ các nhà thơ thời kì chống mĩ cứu nước. Đoạn trích “Đất nước” thuộc phần đầu, chương v của trường ca mặt đường khát vọng. sau đây, download.vn sẽ cung cấp tài liệu soạn văn 12: Đất nước.
nội dung của tài liệu này sẽ giúp ích trong qua trình tìm hiểu chương trình môn ngữ văn lớp 12. mời tham khảo ngay sau đây.
soạn bài Đất nước – mẫu 1
soạn bài Đất nước chi tiết
i. tác giả
– nguyễn khoa Điềm sinh năm 1943.
– quê quán: thôn Ưu Điềm, xã phong hòa, huyện phong Điền, tỉnh thừa thiên – huế.
– Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước và cách mạng.
– năm 1955, nguyễn khoa Điềm ra bắc học tại trường học sinh miền nam.
– Sau Khi Tốt NGHIệP KHOA VăN, TRườNG ạI HọC Sư PHạM Hà NộI NăM 1964, ôNG Về NAM HOạT ộNG TRONG TRONG PHONG TRào HọC SINH, SINH VIêN THRNH, XâY DựNG Cơ Sở Sở Sở Sở Sở Sở Sở
– sau khi đất nước thống nhất, ông tiếp tục hoạt động chính trị và văn nghệ ở thừa thiên – huế.
– ôNG Tham Gia Ban Chấp Hành Hội NHà Văt Việt Nam Khóa III, Là tổng Thư Kí Hội Nhà VĂn Việt Nam Khóa V, Bộ Trưởng Bộ VĂn Hóa – Thông tin, từng là ủy viên bộ chín nam, bí thư trung ương Đảng, trưởng ban tư tưởng – văn hóa trung ương.
– sau Đại hội x của Đảng, ông về nghỉ hưu ở huế, tiếp tục làm thơ.
– năm 2000, ông được nhận giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật
– nguyễn khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trong thời kỳ kháng chiến chống mĩ, cứu nước.
– thơ của ông hấp dẫn bởi sự kết giữa cảm xúc nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đất nướƻ, with nƛ, with
– tac pHẩm chính: ất ngoại ô (thơ, 1972), mặt ường khát vọng (trường ca, 1974), ngôi nhà co ngọn lửa ấm (thơ, 1986), thơ nguyễn khe, cõi lặng (thơ, 2007 )…
ii. tac phẩm
1. hoàn cảnh sáng tác
– trường ca “mặt ường khát vọng” ược tac giả sáng tac năm 1971 tại chiến khu trị – thiên, viết về sự tỉnh của tịi trẻ đ đ đ tị vùng thiếm m, ấ na ấ na ấ na ấ v. mệnh của thế hệ mình, xuống đường đấu tranh hòa nhịp với cuộc chiến đấu chống đế quốc mỹ xâm lược.
– đoạn trích “ất nước” thuộc phần ầu chương v của trường ca, là một trong những đoạn thơ hay nhất về ềt nước Trong thơ việt nam hiện ại.
2. bố cục
gồm 3 phần:
- phần 1. từ đầu đến “Đất nước có từ ngày đó”: nguồn gốc của Đất nước.
- phần 2. tiếp theo đến “làm nên Đất nước muôn đời”: Đất nước là gì?
- phần 2. còn lại: tư tưởng Đất nước của nhân dân.
- “ngày xửa ngày xưa”: lời mở đầu của các truyện cổ tích.
- “miếng trầu” gợi nhớ tục ăn trầu của người việt và truyện cổ tích trầu cau,
- “tóc mẹ thì bới sau đầu”: thói quen búi tóc của những người phụ nữ việt nam
- “thương nhau bằng gừng cay muối mặn”: truyền thống trọng tình nghĩa của dân tộc.
- Đất nước trưởng thành cùng qua trình lao động sản xuất “cái kèo cái cột thành tên”, “một nắng hai sương”.
- ở hiện tại: ất nướcc crist tấm lòng mỗi with người, mỗi người ều thừa hưởng những giá trị của ất nước, khi có sựn kết gi ữi ng ng ngất nướt n, lớn. Đó là sự gắn kết giữa cái riêng và cái chung.
- với tương lai: là thế hệ trẻ sẽ “mang đất nước đi xa” “đến những ngày mơ mộng”, đất nước sẽ trường tồn,
– suy tư về trÁch nhiệm của mỗi cÁ nhân với ất nước: “phải biết gắn bó và san sẻ” có nghĩa là đóng gél, hy sinh ể gÓp phẻn dực dự.
=> qua cái nhìn toàn diện của nhà thơ, ất nước hiện lên vừa gần gũi, thuộc lại vừa thiêng liêng, hào hùng và trường tồn ến muôn ời.
3. tư tưởng Đất nước của nhân dân
– Chiều rộng ịa li: ất nước không chỉ là sản pHẩm của tạo mec , t ồn củn mỗi người, là một phần máu thịt, t ồn của mỗi người, là một phần máu thịt, t ồn with ng-mg.
- nhờ tình nghĩa yêu thương, thủy chung mà có “hòn vọng phu”, “hòn trống mái”
- nhờ tinh thần bất khuất, anh hùng trong qua trình dựng nước và giữ nước mà có những ao đầm, di tích lịch sử về qua trình nƛli>
- nhờ truyền thống hiếu học mà có những “núi bút non nghiên”…
- họ là những người con trai, con gái bình dị nhưng luôn thường trực tình yêu nước.
- những with người vô danh làm nên lịch sử, khẳng định vai trò của mỗi cá nhân với lịch sử dân tộc.
- phần 1. từ đầu đến “Đất nước có từ ngày đó”: nguồn gốc của Đất nước.
- phần 2. tiếp theo đến “làm nên Đất nước muôn đời”: Đất nước là gì?
- phần 2. còn lại: tư tưởng Đất nước của nhân dân.
– chiều dài lịch sử: nhân dân làm nên lịch sử bốn nghìn năm của Đất nước:
– chiều sâu văn hóa: nhân dân tạo ra và giữ gìn những giá trị vật chất, tinh thần cho ất nước: “truyền hạt lúa”, “truyền “lềọ”, “truyền “, “gán truyọ” gánh,” gánh. , tên làng”… từ đó xây dựng nền mong phát triển đất nước lâu bền.
– tưng cốt lõi, cảm hứng bao trùm cả đoạn trích: “ất nước này là ất nước của nhân dân, ất nước của ca dao thần thoại”, ất nước ấy thương, biết quý trọng trọng tình nghĩa, công sức và biết chiến đấu vì đất nước.
soạn bài Đất nước ngắn gọn
câu 1. Đoạn thơ trình bày sự cảm nhận và lí giải của tác giả về đất nước. hãy chia bố cục, gọi tên nội dung trữ tình của từng phần, tìm hiểu trình tự triển khai mạch suy nghĩ và cảm xúc của tác giả.
– bố cục:
– Trình tự triển khai mạch suy nghĩ và cảm xúc của tac giả: cảm nhận về ất nước trên nhiều bình diện khác nhau, từ đó làm nổt bật tư nnh ch ”t /p>
câu 2. trong phân ầu của đoạn trích (từ ầu ến “làm nên ất nước muôn ời”, tac giả đã củn về ất nước trên những phương nà nn n khác với các nhà thơ cùng viết về đề tài này.
* tác giả đã cảm nhận về đất nước trên những phương diện:
– thời gian: Đất nước có từ rất lâu đời: đã có rồi, bắt đầu, lớn lên.
– không gian:
- ất nước trải ra teo chiều dài, chiều rộng kì vĩ: ất là nơi with chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc/nước là nơi with cá ngư ông móng nưi biạ.
- ất nước thống nhất giữa cái riêng và cái chung, cá nhân và cộng ồng, cụ thể và trừu tượng, vật chất và tinh thần: “trong anh nay và li em>
– go hoa:
- tóc mẹ thì bới sau đầu”: phong tục búi tóc thành búi tóc tròn, thấp sau gáy của các bà, các mẹ thời xưa.
- “cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”: truyền thống coi trọng tình nghĩa vợ chồng.
- ất nướcc từ rất lâu ời ược hình thành c cùng với tiến trình phát triển của with người việt nam trong cuộc sống ời thường biết làm nhà, biếng trồng …
* cach cảm nhận của tác giả có gì khac với các nhà thơ cùng viết về ề tài này: nguyễn khoa điềm không ôn lại trag sử vẻ vẻ vag hào hùng của dân tộc, mà cảm nhau. Đồng thời tác giả cũng đưa ra một định nghĩa mới lạ về Đất nước.
câu 3. phần sau của đoạn trích (từ “những người vợ nhớ chồng” ến hết) tac giả đã làm nổi bật tư tưởng “ất nước của nhân” n ” đã ưa ến những phát hiện sâu và mới của tac giả về ịa li, lịch sử, văn hoá của ất ước à vìa sao có cr thể nói tưng ấy nổi bật trong đoạn trích này và >
* những phát hiện sâu và mới của tác giả về địa lí, lịch sử, văn hóa của đất nước:
– Chiều rộng ịa li: ất nước không chỉ là sản pHẩm của tạo mec , t ồn củn mỗi người, là một phần máu thịt, t ồn của mỗi người, là một phần máu thịt, t ồn with ng-mg.
- nhờ tình nghĩa yêu thương, thủy chung mà có “hòn vọng phu”, “hòn trống mái”
- nhờ tinh thần bất khuất, anh hùng trong qua trình dựng nước và giữ nước mà có những ao đầm, di tích lịch sử về qua trình nƛli>
- nhờ truyền thống hiếu học mà có những “núi bút non nghiên”…
- họ là những người with trai, with gái bình dị nhưng luôn thường trực tình yêu nước.
- những with người vô danh làm nên lịch sử, khẳng định vai trò của mỗi cá nhân với lịch sử dân tộc.
- nhờ tình nghĩa yêu thương, thủy chung mà có “hòn vọng phu”, “hòn trống mái”
- nhờ tinh thần bất khuất, anh hùng trong qua trình dựng nước và giữ nước mà có những ao đầm, di tích lịch sử về qua trình nƛli>
- nhờ truyền thống hiếu học mà có những “núi bút non nghiên”…
- họ là những người con trai, con gái bình dị nhưng luôn thường trực tình yêu nước.
- những with người vô danh làm nên lịch sử, khẳng định vai trò của mỗi cá nhân với lịch sử dân tộc.
- sự tích trầu cau: với miếng trầu bây giờ bà ăn
- truyền thuyết thánh giếg: … khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc.
- truyền thuyết with rồng cháu tiên: lạc long quân và Âu cơ…
– chiều dài lịch sử: nhân dân làm nên lịch sử bốn nghìn năm của Đất nước:
– chiều sâu văn hóa: nhân dân tạo ra và giữ gìn những giá trị vật chất, tinh thần cho ất nước: “truyền hạt lúa”, “truyền “lềọ”, “truyền “, “gán truyọ” gánh,” gánh. , tên làng”… từ đó xây dựng nền mong phát triển đất nước lâu bền.
– Chiều rộng ịa li: ất nước không chỉ là sản pHẩm của tạo mec , t ồn củn mỗi người, là một phần máu thịt, t ồn của mỗi người, là một phần máu thịt, t ồn with ng-mg.
– chiều dài lịch sử: nhân dân làm nên lịch sử bốn nghìn năm của Đất nước:
– chiều sâu văn hóa: nhân dân tạo ra và giữ gìn những giá trị vật chất, tinh thần cho ất nước: “truyền hạt lúa”, “truyền “lềọ”, “truyền “, “gán truyọ” gánh,” gánh. , tên làng”… từ đó xây dựng nền mong phát triển đất nước lâu bền.
* tư tưởng ất nước của nhân dân nổi bật trong đoạn trích này và nhiều bài thời chống mỹ: nhân dân chính là người làm ƺn . Đặc biệt, trong những năm kháng chiến chống mỹ, họ đã chiến đấu để bảo vệ nền độc lập, tự do của Đất nướ>
câu 4. hãy nêu những ví dụ cụ thể và nhận xét về cach sửng chất liệu văn hoá dân gian của tc giả (tục ngữ, ca dao, Truyền Thuyết, phong tục .. .). từ đó tìm hiểu những đóng gop riêng của tác giả về nghệ thuật diễn đạt. vì sao nói, chất liệu văn hoá dân gian trong đoạn thơ này gây ấn tượng vừa quen thuộc vừa mới lạ?
* những ví dụ về cách sử dụng chất liệu văn hóa dân gian:
– cách mở đầu ở các câu chuyện cổ tích: “ngày xửa ngày xưa”.
– những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết.
– phong tục tập quán:
- “cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”: truyền thống coi trọng tình nghĩa vợ chồng.
- thói quen đặt tên with cái theo các vật dụng cho dễ nuôi: cái kèo cái cột thành tên.
- Đóng góp của tác giả là đã đem đến một cái nhìn mới mẻ về Đất nước. Chất liệu văn hoá dân gian trong đoạn thơ này gây ấn tượng vừa quen thuộc vừa mới lạ: quen thuộc vì những hình ảnh, chi tiết ược sửng ều rất gũc gũc cuong cuong cuong cuong cuong Cy. còn mới lạ vì trong văn học chưa có ai nói về Đất nước bằng cách khai thác chất liệu văn hóa dân gian này.
- phần 1. từ đầu đến “Đất nước có từ ngày đó”: nguồn gốc của Đất nước.
- phần 2. tiếp theo đến “làm nên Đất nước muôn đời”: Đất nước là gì?
- phần 2. còn lại: tư tưởng Đất nước của nhân dân.
- Đất nước là không gian sinh sống: “Đất là nơi chim về…/ Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng”.
- ất nước trải ra teo chiều dài, chiều rộng kì vĩ: ất là nơi with chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc/nước là nơi with cá ngư ông móng nưi biạ.
- ất nước thống nhất giữa cái riêng và cái chung, cá nhân và cộng ồng, cụ thể và trừu tượng, vật chất và tinh thần: “trong anh nay …liôm h>
– go hoa:
- tóc mẹ thì bới sau đầu”: phong tục búi tóc của người phụ nữ xưa.
- “cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”: lối sống tình nghĩa, thủy chung.
- Đất nước tồn tại trong tiến trình phát triển của with người: làm nhà, trồng lúa…
- tình nghĩa yêu thương, thủy chung mà có “hòn vọng phu”, “hòn trống mái”
- tinh thần bất khuất, anh hùng trong quá trình dựng nước và giữ nước mà có những ao đầm, di tích lịch sử về qua trình dựng nư>
- truyền thống hiếu học mà có những “núi but non nghiên”…
- họ là những người with trai, with gái bình dị nhưng luôn thường trực tình yêu nước.
- những with người vô danh làm nên lịch sử, khẳng định vai trò của mỗi cá nhân với lịch sử dân tộc.
- sự tích trầu cau: với miếng trầu bây giờ bà ăn
- truyền thuyết thánh giặg: … khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc.
- truyền thuyết with rồng cháu tiên: lạc long quân và Âu cơ…
cach cảm nhận của tac giả khac với các nhà thơ khác ở chỗ: không ôn lại trang sử vẻ vag Hào hùng của dân tộc, cảm nhận ất nước trên nhihi ềng phương khh khh m.
câu 3. phần sau của đoạn trích (từ “những người vợ nhớ chồng” ến hết) tac giả đã làm nổi bật tư tưởng “ất nước của nhân” n ” đã ưa ến những phát hiện sâu và mới của tac giả về ịa li, lịch sử, văn hoá của ất ước à vìa sao có cr thể nói tưng ấy nổi bật trong đoạn trích này và >
những phát hiện sâu và mới của tác giả về địa lí, lịch sử, văn hóa của đất nước:
– Địa lí: Đất nước không chỉ là sản phẩm của tạo hóa mà được hình thành từ phẩm chất và số phận cᗻi ng mᗝp
– lịch sử: nhân dân làm nên lịch sử bốn nghìn năm của Đất nước:
– văn hóa: nhân dân tạo ra và giữ gìn những giá trị vật chất, tinh thần cho ất nước: “truyền hạt lúa”, “truyền lửa”, “truyền the giền the giọn giền làng”… từ đó xây dựng nền mong phát triển đất nước lâu bền.
tưng ất nước của nhân dân nổi bật trong đoạn trích này và nhiều bài thơi chống mỹ: nhn dân chynh là một lực lượng không thểu ếu trong x ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự ự
câu 4. hãy nêu những ví dụ cụ thể và nhận xét về cach sửng chất liệu văn hoá dân gian của tc giả (tục ngữ, ca dao, Truyền Thuyết, phong tục .. .). từ đó tìm hiểu những đóng gop riêng của tác giả về nghệ thuật diễn đạt. vì sao nói, chất liệu văn hoá dân gian trong đoạn thơ này gây ấn tượng vừa quen thuộc vừa mới lạ?
những ví dụ về cách sử dụng chất liệu văn hóa dân gian:
– mở đầu giống truyện cổ tích “ngày xửa ngày xưa”.
– các tích truyện truyền thuyết, cổ tích:
– phong tục tập quán:
- “cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”: truyền thống coi trọng tình nghĩa vợ chồng.
- thói quen đặt tên with cái theo các vật dụng cho dễ nuôi: cái kèo cái cột thành tên.
soạn bài Đất nước – mẫu 2
câu 1. Đoạn trìch trình bày sự cảm nhận và lí giải của tác giả về đất nước. hãy chia bố cục, gọi tên nội dung trữ tình của từng phần, tìm hiểu trình tự triển khai mạch suy nghĩ và cảm xúc của tác giả.
– bố cục:
– Trình tự triển khai mạch suy nghĩ và cảm xúc của tac giả: cảm nhận về ất nước trên nhiều bình diện khác nhau, từ đó làm nổt bật tư nnh ch ”t /p>
câu 2. trong phần ầu của đoạn trích (từ ầu ến “làm nên ất nước muôn ời”, tac giả đã củn về ất nước trên những phng phng nng nn ận nhm? có gì khác với các nhà thơ cùng viết về đề tài này.
trong phần đầu của đoạn trich, tác giả đã cảm nhận về đất nước trên những phương diện:
– thời gian: nguồn gốc lâu đời “ đã có rồi, bắt đầu, lớn lên”.
– không gian:
tác giả đem đến một cái nhìn mới mẻ về Đất nước. chất liệu văn hoá dân gian trong đoạn thơ này gây ấn tượng vừa quen thuộc vừa mới lạ. quen thuộc vì những hình ảnh, chi tiết được sử dụng đều rất gần gũi trong cuộc sống hàng ngày. còn mới lạ vì trong văn học chưa có ai nói về Đất nước bằng cách khai thác chất liệu văn hóa dân gian này.
3. Ý nghĩa nhan đề
– “Đất nước” được trích trong chương v – trường ca “mặt đường khát vọng” của nhà thơ nguyễn khoa Điềm.
– nhan ề đoạn trích trong sgk ược ặt là “ất nước” nhằm nhấn mạnh vào ối tượng chính mà nhà thơ muốn nói ến: ất n.
– Đồng thời khẳng định một triết lý đúng đắn mà sâu sắc: “Đất nước của nhân dân”. Đối với nhà thơ, đất nước chính là của nhân dân, do nhân dân tạo ra. qua đó thể hiện tình yêu đất nước của tác giả cũng như đánh thức lòng yêu nước trong mỗi người dân.
iii. Đọc – hiểu văn bản
1. nguồn gốc của Đất nước
– tac giả khẳng ịnh một điều tất yếu: “khi ta lớn lên ất nước đãc rồi”, điều này thôi thúc mỗi with người muốn tìm ến nguồn cội ất nước.
– Đất nước bắt nguồn từ những điều bình dị, gần gũi trong đời sống của người việt nam từ xa xưa:
– Đất nước có từ ngày đó: thời gian phiếm chỉ, khẳng định sự tồn tại lâu đời của Đất nước.
2. Đất nước là gì?
– tác giả tách riêng hai yếu tố “đất” và “nước” để suy tư một cách sâu sắc.
– “Đất nước” là không gian riêng tư quen thuộc gắn với không gian sinh hoạt của mỗi with người: “nơi anh đến trường”, “nơi em tắm”; gắn với kỉ niệm tình yêu lứa đôi: “nơi em đánh rơi … thương thầm”.
– Đất nước là không gian bao la trù phú, không gian sinh tồn của cộng đồng qua bao thế hệ: “Đất là nơi with chim phượng hoàng … dân mình đ”.
– nhìn đất nước được nhìn xuyên suốt chiều dài lịch sử từ qua khứ, hiện tại đến tương lai:
