ankan là hợp chất hữu cơ căn bản mà các em sẽ được học trong chương trình hóa học 11. vậy, ankan là gì? Ể Giúp Các em an hiểu rõ hơn vềp chất này, marathon education sẽ tổng hợp những nội dung trọng tâm bao gồm ịnh nghĩa, công thức, danh pháp viết sau.
>>> xem thêm: lý thuyết ankin: khái niệm, tính chất lý hóa và cách Điều chế ankin
ankan là gì?
ankan là những hydrocacbon no, mạch hở, trong phân tử chỉ có liên kết đơn c-c hoặc c-h. công thức tổng quát của ankan: cnh2n+2 (n ≥ 1)
ankan đơn giản nhất là metan (ch4).
>>> xem thêm: lý thuyết anken: khái niệm, danh pháp và phản Ứng Đặc trưng của anken
công thức hóa học, đồng đẳng và đồng phân của ankan
Đồng đẳng
ch4 và các chất có công thức phân tử như c2h6, c3h8, c4h10, c5h12,… là day đồng đẳng ankan với công thức tổng quát cnh2n+2 (n). p>
trong phân tử ankan (trừ c2h6), các nguyên tử cacbon trong không cùng nằm trên một đường thẳng.
Đồng phân
Các ankan từ c4h10 trở đi, ứng với mỗi công thức phân tử thì hợp chất sẽc công thức cấu tạo là mạch cacbon phn nhánh và mạch Cacbon Không ph pH Đây chính là đồng phân cấu tạo của ankan.
ví dụ: c5h12 có các đồng phân cấu tạo như sau
danh pháp của ankan
tên gọi của các ankan có mạch cacbon thẳng: tên mạch cacbon + an.
ví dụ: ch4 – metan, c3h8 – propan, c5h12 – pentan
danh pháp thay thế của các ankan có mạch nhánh được gọi tên cụ thể như sau:
- mạch cacbon dài nhất và nhiều nhánh nhất được chọn làm mạch chính.
- các nguyên tử cacbon mạch chính được đánh số thứ tự từ phía gần nhánh hơn.
- mạch nhánh (nhóm ankyl) ược gọi tên thứ tự vần chữ cái cùng số chỉ vị trí của nó, sau đó ến tên ankan tương ứng với chi m.
- Ở điều kiện thường, 4 ankan đầu trong day đồng đẳng từ ch4 đến c4h10 có dạng khí. các ankan tiếp theo ở dạng lỏng, từ c18h38 trở đi là ở dạng rắn.
- nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi cũng như khối lượng riêng của các ankan tăng dần (xét theo chiều tăng của phỻ ti).
- khối lượng riêng của ankan nhẹ hơn nước. Đa số, các ankan không tan trong nước mà chỉ tan trong dung môi hữu cơ.
- ankan là dung môi không phân cực tan được trong các chất không phân cực như benzen, dầu mỡ,…
- những ankan có 2 nguyên tử c trở lên mới tham gia phản ứng tách h2.
- trong phản ứng tách h2, 2 nguyên tử h gắn với 2 nguyên tử c nằm cạnh nhau sẽ tách ra cùng nhau. Ưu tiên tách nguyên tử h ở nguyên tử c có bậc cao hơn.
- dùng làm dung môi, chất bôi trơn, chất chống gỉ, sáp đun nấu và pha thuốc mỡ
- dùng làm nguyên liệu để hàn cắt kim loại, làm đèn xi nhan
- dùng để tổng hợp các chất hữu cơ như ch3cl, ch2cl2, ccl4, cf2cl2, …
- Đặc biệt từ ch4 điều chế được nhiều chất khác nhau: hỗn hợp co + h2, ammoniac nh3 , axit axetic ch≡ch, rượu metylic c2h5oh vàmic hcholit>
học live broadcast trực tuyến toán – lý – hóa – văn – anh – sinh bứt phá điểm số 2022 – 2023 tại education marathon
marathon education là nền tảng học live streaming trực tuyến toán – lý – hóa – văn – anh – sinh uy tín và chất lượng hàng đầu việt nam dành cho học sinh tớn 1.2. 8 với nội dung chương trình giảng dạy bám sat chương trình của bộ giáo dục và đào tạo, marathon education sẽ giúp các em lấy lại căn bản, bứtt phá điểm số nc cao thic.
tại marathon, các em sẽ được giảng dạy bởi các thầy cô thuộc the top 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. các thầy cô đều có học vị từ thạc sĩ trở lên với hơn 10 năm kinh nghiệm giảng dạy và có nhiều thành tích xuất sấc trong giắc.
Marathon Education Còn Có hóa lộ trình học tập của mình.
với ứng dụng tích hợp thông tin dữ liệu cùng nền tảng công nghệ, mỗi lớp học của marathon education luôn đảm bảo đường truyền ổn định chống giật/lag tối đa với chất lượng hình ảnh và âm thanh tốt nhất .
nhờ nền tảng học livestream trực tuyến mô phỏng lớp học offline, các em có thể tương tác trực tiếp với giáo viên dễ nhườc t. khi h፻.
khi trở thành học viên tại marathon education, các em còn nhận ược cac sổ tay toán – lý – Hóa “Siêu xịn” tổng hợp toàn bộ công dức thức vôstrong> ược biên soạ , kỹ lưỡng và chỉn chu giúp các em học tập và ghi nhớ kiến thức dễ dàng hơn.
education marathon cam kết đầu ra 8+ hoặc ít nhất tăng 3 điểm cho học viên. nếu không đạt điểm số như cam kết, marathon sẽ hoàn trả các em 100% học phí. Các Em Hãy Nhanh Tay đĂng Ký Học Livressream Trực Tuyến Toán – Lý – Hóa – VĂn Lớp 8 – Lớp 12 NĂm Học 2022 – 2023 TạI Marathon Education Ngay Hôm Nay ể ượC HưởC MứC HọChi Phíhí ư đ đ đ ư ư đ chỉ with 399k.
các khóa học online tại marathon education
bài viết trên của marathon education đã tổng hợp đầy đủ những kiến thức lý thuyết của ankan. hy vọng những thông tin này sẽ giúp các em ghi nhớ tốt hơn và giải được các bài tập. chúc các em học tập tốt và đạt được nhiều thành tích cao!
video:
strong phân tử hidrocacbon no, bậc của nguyên tử c được tính bằng số liên kết của chính nó với các nguyên tử cacbon khác.
>>> xem thêm: lý thuyết ankadien hóa 11: Định nghĩa, tính chất và Điều chế ankadien
tính chất vật lý của ankan
n khi).
tính chất hóa học của ankan
phản ứng thế
phản ứng thế là phản ứng mà một nguyên tố hoạt ộng hóa học mạnh hơn trong hợp chất sẽ thay thế nguyên tố hoạt ộng hóa hóa y.
ví dụ: khi đốt nóng hỗn hợp metan và clo sẽ xảy ra phản ứng thế các nguyên tử hydro bằng clo.
tương tự, các đồng đẳng của metan cũng tham gia được phản ứng tế tạo thành hỗn hợp chất với tỉ lệ % khác nhau.
ch3-ch2-ch3 + br2 → ch3-chbr-ch3 + hbr (sản phẩm chính)
ch3-ch2-ch3 + br2 → ch3-ch2-ch2-br + hbr (sản phẩm phụ)
Đới với ankan có mạch cacbon từ 3 c trở lên, clo và brom sẽ ưu tiên thế h ở các cacbon có bậc cao tạo thành sản phẩm chính.
vì ankan có phản ứng mãnh liệt với flo nên ankan sẽ bị phân hủy thành c và hf:
cnh2n+2 + (n+1)f2 → nc + (2n+2)hf
iot không phản ứng thế được với ankan.
vậy khả năng phản ứng của dãy halogen với ankan sẽ giảm theo thứ tự f2 > cl2 > br2> i2.
phản ứng tách (breaking ankan)
khi bị tác động bởi nhiệt độ và chất xúc tác, ankan có phân tử khối nhỏ sẽ bị tách h thành các hidrocacbon không no tương ứnong v. ngoài ra, các ankan này cũng có thể bị cracking mạch cacbon và tạo thành những phân tử nhỏ hơn.
ví dụ: phản ứng cracking h2 hay còn gọi là phản ứng đề hydro hóa:
phương trình tổng quat:
Ở phản ứng cracking h, các em lưu ý:
phản ứng oxi hóa
khi bị đốt cháy, các ankan sẽ xảy ra phản ứng cháy và tỏa nhiệt. trong điều kiện thiếu oxi, các ankan cháy không hoàn toàn, tạo thành sản phẩm gồm co2, h2o, co,…
Đối với các dạng bài tập về phản ứng cháy của ankan, các em cần lưu ý những điểm sau:
>>> xem thêm: lý thuyết về oxi và tính chất hóa học của oxi hóa lớp 10
cách điều chế ankan là gì?
phòng thí nghiệm fort
Để điều chế metan người ta thường đun nóng natri axetat khan với hỗn hợp vôi tôi xút:
strong công nghiệp
trong dầu mỏ, khí dầu mỏ, khí thiên nhiên,… có thể tìm thấy ankan. thông qua phương pháp chưng cất phân đoạn, ở những phn ượn ượn chưng cất khhu cón cónc. các ankan.
Ứng dụng của ankan
ankan được ứng dụng nhiều trong cuộc sống thường ngày như:
ngoài ra trong hóa học, ankan còn được ứng dụng để:
